แนวทางการจัดการขยะโดยชุมชนมีส่วนร่วม ของเทศบาลตำบลจุน อำเภอจุน จังหวัดพะเยา

Main Article Content

วีระ เลิศสมพร
ชิตดนัย อุ่นใจ

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัญหาการจัดการขยะของเทศบาลตำบลจุน และ 2) เสนอแนะแนวทางการจัดการขยะโดยชุมชนมีส่วนร่วม ในการวิจัยนี้ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ โดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ให้ข้อมูลสำคัญจำนวน 12 คน ได้แก่ ผู้บริหารเทศบาล เจ้าหน้าที่ด้านสาธารณสุข ผู้นำชุมชน และประชาชนทั่วไป พร้อมทั้งศึกษาข้อมูลจากเอกสาร นโยบายภาครัฐและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง เครื่องมือที่ใช้คือแบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหาและอุปนัย


ผลการวิจัยพบว่า


1) สภาพปัญหาการจัดการขยะของเทศบาลตำบลจุน อำเภอจุน จังหวัดพะเยา ประสบปัญหาหลักในด้านการคัดแยกขยะที่ไม่ทั่วถึง ขาดความรู้ความเข้าใจของประชาชนเกี่ยวกับการจัดการขยะอย่างถูกวิธี และมีข้อจำกัดด้านทรัพยากรบุคคลและงบประมาณในการเก็บขนขยะอย่างต่อเนื่อง นอกจากนี้ ยังพบว่าชุมชนส่วนใหญ่ยังไม่มีส่วนร่วมอย่างเป็นระบบในกระบวนการจัดการขยะ จากการศึกษาข้อมูลและการมีส่วนร่วมของภาคประชาชน ผู้วิจัยจึงได้ 


2)  เสนอแนะแนวทางการจัดการขยะโดยชุมชนมีส่วนร่วม ได้แก่ การส่งเสริมกิจกรรมคัดแยกขยะตั้งแต่ต้นทางในครัวเรือน การสร้างแรงจูงใจผ่านระบบรางวัลหรือการคืนประโยชน์ให้กับผู้มีส่วนร่วม การจัดตั้งธนาคารขยะชุมชน การจัดอบรมให้ความรู้เกี่ยวกับการลด คัดแยก และรีไซเคิลขยะ รวมทั้งการสร้างความร่วมมือระหว่างเทศบาล ผู้นำชุมชน และภาคประชาชน เพื่อให้เกิดการจัดการขยะอย่างยั่งยืนและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
เลิศสมพร ว., & อุ่นใจ ช. (2025). แนวทางการจัดการขยะโดยชุมชนมีส่วนร่วม ของเทศบาลตำบลจุน อำเภอจุน จังหวัดพะเยา. วารสาร มจร.หริภุญชัยปริทรรศน์, 9(3), 90–104. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/JMHR/article/view/aa-0007
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมควบคุมมลพิษ. (2567). คู่มือการลดและคัดแยกขยะมูลฝอยภายในบ้านและที่ทำงาน. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา : https://www.pcd.go.th/wp-content/uploads/2021/09/pcdnew-2021-09-16_14-17-09_739673.pdf [24 มกราคม 2568].

กัญญ์ณณัฎฐ์ วชิรหัตถพงศ์. (2560). “การมีส่วนร่วมจัดการขยะมูลฝอยของคนในชุมชนเขตชุมชนเทศบาลเมืองบ้านบึง จังหวัดชลบุรี”. วิทยานิพนธ์ปริญญาบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต (สาขาวิชาการจัดการสาธารณะ). บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยบูรพา.

คณิต เรืองขจร, วรพจน์ พรหมสัตยพรต, สุณีรัตน์ ยั่งยืน. (2564). การมีส่วนร่วมในการจัดการขยะมูลฝอยของประชาชน กรณีศึกษา "ชุมชนวัดท่าเกษม" เขตเทศบาลตำบลท่าเกษม อำเภอเมืองสระแก้ว จังหวัดสระแก้ว. วารสารวิชาการสาธารณสุขชุมชน, 8(3), 143–147.

เทศบาลตำบลจุน. (ไม่ปรากฏวันที่). ข้อมูลทั่วไปของเทศบาลตำบลจุน. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา : https://chun.go.th/public/list/data/index/menu/1142 [26 มกราคม 2568].

นิตยา มูลปินใจ. (2565). การพัฒนารูปแบบการจัดการขยะอย่างมีส่วนร่วมของชุมชน: กรณีศึกษา เทศบาลตำบลไหล่หิน อำเภอเกาะคา จังหวัดลำปาง. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี, 10(1), 118–127.

บรรณาธิการข่าวไทยพีบีเอส. (2567). “ขยะล้นเมือง” คนไทยสร้างขยะเฉลี่ย 7.3 หมื่นตัน/วัน. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา : https://www.thaipbs.or.th/news/content/340722 [24 มกราคม 2568].

สถาบันเทคโนโลยีและสารสนเทศเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน. (2564). ปัญหาและแนวทางการจัดการขยะของประเทศไทย. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา : https://www.nstda-tiis.or.th/th/publications_media/th-waste-management-and-recommendations/ [24 มกราคม 2568].

สุภาวดี เสนาฤทธิ์. (2566). “การจัดการขยะมูลฝอยแบบมีส่วนร่วมของประชาชน: กรณีศึกษา ชุมชนเขาตาโล 2 ในเขตเทศบาลเมืองหนองปรือ อำเภอบางละมุง จังหวัดชลบุรี”. วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต (สาธารณสุขศาสตร์). บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยบูรพา.

สุวรัฐ แลสันกลาง, อภิรัตน์ อุปสอด, วัชรี ขันทา, & แสงดาว เจริญจันทร์แดง. (2564). แผนยุทธศาสตร์การบริหารจัดการขยะแบบมีส่วนร่วมของชุมชนแม่ฮวก เทศบาลตำบลไหล่หิน อำเภอเกาะคา จังหวัดลำปาง. วารสารบัณฑิตแสงโคมคำ, 6(3), 440–458.

อเนก ฝ่ายจำปา. (2563). การพัฒนารูปแบบการจัดการขยะแบบมีส่วนร่วมขององค์การบริหารส่วนตำบลจอมศรี อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย. วารสารวิชาการสาธารณสุขชุมชน, 6(2), 1–17.