โมเดลการพัฒนาผู้ประกอบการขนาดกลางและขนาดย่อมเข้าสู่ตลาดออนไลน์ อย่างประสบความสำเร็จ

Main Article Content

อัญณิฐา ดิษฐานนท์
อรพรรณ คงมาลัย

บทคัดย่อ

การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) นำไปสู่พฤติกรรมของผู้บริโภคที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน โดยผู้บริโภคมีการปรับเปลี่ยนไปใช้พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ (E-Commerce) มากขึ้นและเร็วขึ้น ดังนั้น การสนับสนุนและพัฒนาผู้ประกอบการขนาดกลางและขนาดย่อม (SMEs) ให้เข้าสู่อีคอมเมิร์ซจะสามารถเพิ่มอัตราการอยู่รอดของ SMEs ไทยได้มากขึ้น อย่างไรก็ตาม สัดส่วนการเข้าสู่อีคอมเมิร์ซของ SMEs ไทยยังมีไม่มาก ส่วนใหญ่ยังมีการทำธุรกิจในรูปแบบเดิมคือออฟไลน์ (offline) ดังนั้น งานวิจัยในครั้งนี้จึงมุ่งศึกษาแนวทางการส่งเสริมและพัฒนาผู้ประกอบการขนาดกลางและขนาดย่อมของไทยในการทำธุรกิจออนไลน์ให้ประสบความสำเร็จและศึกษาปัจจัยแห่งความสำเร็จของการทำธุรกิจออนไลน์ของผู้ประกอบการ SMEs ไทย โดยงานวิจัยในครั้งนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้เทคนิคการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (participatory  action  research)  เก็บรวบรวมข้อมูลแบบสามเส้า (triangulation approach) และวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้เทคนิคการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (content analysis) ซึ่งผลการวิจัยระบุว่าองค์ประกอบที่เหมาะสมของเทคโนโลยี องค์กร และสภาพแวดล้อม เป็นปัจจัยที่สำคัญในการยกระดับผู้ประกอบการไทยให้สามารถรับมือกับความท้าทาย สร้างโอกาสในการทำธุรกิจออนไลน์และสามารถทำการค้าในยุคดิจิทัลได้อย่างแข็งแกร่ง และสามารถแข่งขันในโลกธุรกิจที่เต็มไปด้วยคู่แข่งทั้งในและนอกประเทศได้

Article Details

บท
Research article

References

ขวัญชนก อำภา และ วันชาติ ชาญวิจิตร. (2564). การพัฒนาเส้นทางระเบียงเศรษฐกิจแนวตะวันออก ตะวันตกกับกระบวนการวางแผนแบบรวมพลัง (The development of East-West Economic Corridor (EWEC) Route and Collaborative Planning process). วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏร้อยเอ็ด: วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 2(1), 1-14.

จันทร์จิรา บานแย้ม และ อัญณิฐา ดิษฐานนท์. (2563). การพัฒนาโมเดลการยอมรับพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ (E-Commerce) ของผู้ประกอบการขนาดกลางและขนาดย่อมในกลุ่มธุรกิจด้านอาหาร. การประชุมวิชาการระดับชาติ “การจัดการในยุคเทคโนโลยีนำการเปลี่ยนแปลง (Management in Disruptive Technologies Era)” ครั้งที่ 2. วิทยาลัยนวัตกรรมการจัดการ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์.

ฐิตา เภกานนท์. (2562). ปลดล็อก SMEs ไทย ปรับตัวอย่างไรให้เติบโต. ธนาคารแห่งประเทศไทย.

ธนาคารแห่งประเทศไทย. (2556). แนวระเบียงเศรษฐกิจ GMS Economic Corridors. ค้นจาก https://www.bot.or.th/Thai/MonetaryPolicy/EconMakhongCanelArea/Cooperation/Documents/Factsheet_GMS_EC%20เพื่อเผยแพร่ภายนอก_Final.pdf

ภูริณัฐ สิทธิตนเอง และ อัญณิฐา ดิษฐานนท์. (2563). องค์ประกอบการยอมรับการขายสินค้าออนไลน์ของผู้ประกอบการขนาดกลางและขนาดย่อม บริบทสินค้าที่มิใช่อาหาร. การประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัยระดับชาติและนานาชาติ ครั้งที่ 11 (Global Goals, Local Actions: Looking Back and Moving Forward). มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา.

สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2557). การพัฒนาแนวพื้นที่พัฒนาเศรษฐกิจ (Economic Corridors Development). ค้นจาก https://www.nesdc.go.th/ewt_dl_link.php?nid=5136

สำนักงานปลัดกระทรวงพาณิชย์ กระทรวงพาณิชย์. (2559). แผนยุทธศาสตร์การค้ากลุ่มจังหวัดภาคเหนือตอนล่าง 2 พ.ศ. 2560-2564. ค้นจาก http://www.ops.moc.go.th/ewt_dl_link.php?nid=3583

สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์. (2564). e-Commerce ไทย ยุคหลัง COVID-19. ค้นจาก https://www.etda.or.th/getattachment/1601aea8-41bf-4cbb-8aca-a2b8d0f9f63f/Perspective-on-Future-of-e-Commerce-How-e-Commerce.aspx

สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์. (2562). รายงานผลการสำรวจมูลค่าพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ในประเทศไทย ปี 2562. ค้นจาก https://www.etda.or.th/th/Useful-Resource/publications/Value-of-e-Commerce-Survey-in-Thailand-2019.aspx

สำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม. (2564). ข้อมูลผู้ประกอบการ. ค้นจาก https://sme.go.th/th/page.php?modulekey=348

สำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม. (2564). บทวิเคราะห์ธุรกิจ SMES (QUICK STUDY) สาขาการค้าออนไลน์ (E-COMMERCE). ค้นจาก https://www.sme.go.th/upload/mod_download/download-20210916131235.pdf

อรดา รัชตานนท์, กชพรรณ สัลเลขนันท์, โชติพัฒน์ กลิ่นสุคนธ์, จิรวัฒน์ ภู่งาม, และ มณฑล ศิริธนะ. (2564). ผลกระทบจากธุรกิจ e-commerce ต่อผู้ประกอบการท้องถิ่น. ธนาคารแห่งประเทศไทย.

อรพรรณ คงมาลัย และ อัญณิฐา ดิษฐานนท์. (2561). เทคนิควิจัย ด้านการบริหารเทคโนโลยีและนวัตกรรม. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

Agarwal, R. (2000). Individual acceptance of information technologies. In R. W. Zmud (Ed.), Framing the domains of IT management: projecting the future through the past Cincinnati, Ohio: Pinnaflex Education Resources, Inc. (pp. 85-104).

Ajmal, F. (2017). Factors influencing electronic commerce adoption in Malaysian small and medium sized enterprises (SMES) [Doctoral dissertation, University of Malaya].

Al-Alawi, A.I., & Al-Ali, F.M. (2015). Factors affecting e-commerce adoption in SMEs in the GCC: an empirical study of Kuwait. Research Journal of Information Technology, 7(1), 1–21.

Anderson, E. G., Parker, G. G., & Tan, B. (2014). Platform performance investment in the presence of network externalities. Information Systems Research, 25(1), 152–172.

Brima, A. S., & Sesay, B. (2019). Barriers to E-Commerce Adoption among SMEs in Sierra Leone: The Moderating Role of Geographical Location. International Journal of Science and Management Studies, 2(1), 1-12.

Chau, T., & Deng, H. (2018). Critical Determinants for Mobile Commerce Adoption in Vietnamese SMEs: A Preliminary Study [Paper Presentation]. Australasian Conference on Information Systems, Australia.

Chooprayoon, V., Fung, C. C., & Depickere, A. A. (2007). TECTAM, A modified technology acceptance model to assess E-commerce technologies adoption by Thai SME [Paper Presentation]. TENCON2007, Taiwan.

Cloete, E., & Courtney, S. (2002). Small Businesses’ Acceptance and Adoption of e-Commerce in the Western-Cape Province of South-Africa. The Electronic Journal on Information Systems in Developing Countries, 10(4), 1-13.

Datareportal. (2021). Digital 2021: Global Overview Report. Retrieved from https://datareportal.com/reports/digital-2021-global-overview-report

Daniel, E., & Wilson, H. (2002). Adoption intentions and benefits realised: a study of e- commerce in UK SMEs. Journal of Small Business and Enterprise Development, 9(4), 331-348.

Davis, F. D. (1989). Perceived Usefulness, Perceived Ease of Use, and User Acceptance of Information Technology. MIS Quarterly, 3(3), 319-340.

Denzin, N. K. (1978). Sociological Methods. New York: McGraw-Hill.

Global Innovation Forum. (2021). Visualizing the E-Commerce Ecosystem. Retrieved from https://globalinnovationforum.com/reports/visualizing-the-e-commerce-ecosystem

Grandon, E. E., & Pearson, J. M. (2004). Electronic Commerce Adoption: An Empirical Study of Small and Medium US Businesses. Information & Management, 42, 197-216.

Grandon, E. E., & Pearson, J. M. (2003). Strategic value and adoption of electronic commerce: an empirical study of Chilean small and medium businesses. Journal of Global Information Technology Management, 6(3), 22–43.

Hiran, K. K., & Henten, A. (2020). An Integrated TOE–DOI Framework for Cloud Computing Adoption in the Higher Education Sector: Case Study of Sub-Saharan Africa, Ethiopia. International Journal of System Assurance Engineering and Management, 11(2020), 441–449.

Herzallah, F. & Mukhtar, M. (2016). The Impact of Percieved Usefulness, Ease of Use and Trust on Managers’ Acceptance of e-Commerce Services in Small and Medium-Sized Enterprises (SMEs) in Palestine. International Journal on Advanced Science Engineering and Information Technology, 6(6), 922-929.

Hussein, L.A., & Baharudin, A.S. (2017). Factors Affecting Small and Medium Enterprises (SMEs) Continuance Intention to Adopt E-Commerce in Jordan. International Journal of Advanced and Applied Sciences, 4(4), 110-117.

Huy, L., Rowe, F., & Truex, D. (2012). An empirical Study of Determinants of E-commerce Adoption in SMEs in Vietnam an economy in transition. Journal of Global Information Management, 20(3), 1-35.

Ismail, A. F., Tean, W. S., Sam, M. F. M., & Pei, C.S. (2017). E-Commerce Adoption Among Retailing Malaysia’s SMEs in Perspective of Technological-Organizational- Environmental (TOE) Framework. International Journal of Economics, Commerce and Management, V(5), 21-32.

Khalifa, M., & Davison, R. M. (2006). SME adoption of IT: the case of electronic trading systems. IEEE Transactions on Engineering Management, 53 (2), 275-284.

King, D., Lee, J., Liang, T-P., & Turban, D. (2010). Electronic Commerce: A Managerial Perspective. Pearson Education, New Jersey.

KKP Research. (2564). ตีแผ่สมรภูมิ E-commerce ไทย ตรงไหนคือโอกาส. ค้นจาก https://media.kkpfg.com/document/2021/Aug/(ฉบับเต็ม)%20KKP%20Research_ecommerce.pdf

Mccloskey, D. (2004). Evaluating Electronic Commerce Acceptance with The Technology Acceptance Model. The Journal of Computer Information Systems, 44(2), 49-57.

Nemat, R. (2011). Taking a look at different types of e-commerce. World Applied Programming, 1(2), 100-104.

Lai, P. C. (2017). The Literature Review of Technology Adoption Models and Theories for The Novelty Technology. Journal of Information Systems and Technology Management, 14 (1), 21-38.

Lai, V. S., & Guynes, J. L. (1997). An assessment of the influence of organizational characteristics on information technology adoption decision: A discriminative approach. IEEE Transactions on Engineering Management, 44(2), 146–157.

Lippert, S. K., & Govindarajulu, C. (2006). Technological, organizational, and environmental antecedents to web services adoption. Communication of IIMA, 6(1), 146-158.

Oliveira, T., & Martins, M. F. (2011). Literature Review of Information Technology Adoption Models at Firm Level. The Electronic Journal Information Systems Evaluation, 14(1), 110-121.

Parker, C. M., & Castleman, T. (2009). Small firm e- business adoption: a critical analysis of theory. Journal of Enterprise Information Management, 22(1, 2), 167-182.

Patton, M. Q. (1999). Enhancing the quality and credibility of qualitative analysis. HSR: Health Services Research, 34(5), 1189-1208.

Positioning. (2564, 6 กรกฎาคม). จับเทรนด์ ‘Live Commerce’ ไทยแรงไม่แผ่ว โตทะลุ 300% สูงกว่าค่าเฉลี่ยเอเชียเท่าตัว. ค้นจาก https://positioningmag.com/1340876

Rabie, M. H. (2013). The Adoption of E-commerce in SMEs: An Empirical Investigation in Egypt [Doctoral dissertation]. Stirling Management School. Retrieved from https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download? doi=10.1.1.935.1305&rep=rep1&type=pdf

Rahayu, R. a. D. J. (2016). E-commerce adoption by SMEs in Developing Countries: Evidence from Indonesia. Eurasian Business Review, 1(1), 25-41.

Ramanathan, R. (2010). E-commerce success criteria: Determining which criteria count most. Electronic Commerce Research, 10(2), 191–208.

Sarfo, C.A., & Song, H. (2021). E-commerce adoption within SME’s in Ghana, a tool for growth?. International Journal of Electronic Business, 16(1), 32-51.

Scuposla, A. (2009). SMEs' e‐commerce adoption: perspectives from Denmark and Australia. Journal of Enterprie Information Management, 22(1/2), 152-166.

Scupola, A. (2003). The Adoption of Internet Commerce by SMEs in the South of Italy: An Environmental, Technological and Organizational Perspective. Journal of Global Information Technology Management, 6(1), 52-71.

Shippop. (2564). ยอดรวมการจัดส่งสินค้าในประเทศไทย ปี 2563. ค้นจาก https://blog.shippop.com/shipments/

Statista Research Development. (2564). E-commerce in Thailand - statistics & facts. Retrieved from https://www.statista.com/statistics/1093215/thailand-e-commerce-spend-by-category

Tornatzky, L. G., & Fleischer, M. (1990). The Process of Technology Innovation. Lexington: Lexington Books.

Ueasangkomsate, P. (2015). Adoption E-Commerce for Export Market of Small and Medium Enterprises in Thailand. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 207, 111–120.

Venkatesh, V., & Davis, F. D. (2000). A Theoretical Extension of the Technology Acceptance Model: Four Longitudinal Field Studies. Management Science, 46(2), 186-204.

Venkatesh, V., Morris, M. G., Davis, F. D., & Davis, G. B. (2003). User Acceptance of Information Technology: Toward a Unified View. MIS Quarterly, 27, 425-478.

Wigand, R. T. (1997). Electronic Commerce: Definition, Theory, and Context. The Information Society, 13(1), 1-16.

Yin, R. K. (2009). Case study research: Design and methods (4th Ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.

Zhu, K., Kraemer, K., & Xu, S. (2003). Electronic business adoption by European firms: A cross-country assessment of the facilitators and inhibitors. European Journal of Information Systems, 12(4), 251–268.