รูปแบบความเป็นมืออาชีพของนักบัญชีนิติวิทยาในประเทศไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทบาทของนักบัญชีนิติวิทยามีความสำคัญอย่างมากในการพิสูจน์พยานหลักฐานในคดีอาชญากรรมทางเศรษฐกิจหรือการทุจริตทางบัญชี แต่การศึกษางานวิจัยที่ส่งเสริมความเป็นมืออาชีพของนักบัญชีนิติวิทยาในประเทศไทยมีจำนวนน้อยมาก ดังนั้น การวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ตรวจสอบความสอดคล้องของรูปแบบความเป็นมืออาชีพของนักบัญชีนิติวิทยาในประเทศไทยกับหลักฐานเชิงประจักษ์ 2) วิเคราะห์อิทธิพลทางตรง อิทธิพลทางอ้อม และอิทธิพลรวมของปัจจัยเชิงสาเหตุในรูปแบบความเป็นมืออาชีพของนักบัญชีนิติวิทยาในประเทศไทย เครื่องมือที่ใช้ คือ แบบสอบถามและทำเก็บรวบรวมข้อมูลจากผู้สอบบัญชีที่ได้รับความเห็นชอบจากสำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) จำนวน 276 ราย และทำการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงอ้างอิง
ผลการวิจัย พบว่า 1) รูปแบบความเป็นมืออาชีพของนักบัญชีนิติวิทยาในประเทศไทยที่พัฒนาขึ้นมีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ในระดับดี 2) การคิดอย่างมีวิจารณญาณได้รับอิทธิพลทางตรงในทางบวกจากทักษะที่สำคัญต่อการเป็นนักบัญชีนิติวิทยา นอกจากนี้ความเป็นมืออาชีพของนักบัญชีนิติวิทยาได้รับอิทธิพลทางอ้อมในทางบวกจากทักษะที่สำคัญต่อการเป็นนักบัญชีนิติวิทยาโดยมีการปฏิบัติงานของนักบัญชีนิติวิทยาเป็นตัวแปรส่งผ่าน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 ผลลัพธ์การวิจัยจะสามารถใช้เป็นแนวทางในการสร้างรูปแบบเพื่อพัฒนาความเป็นมืออาชีพของนักบัญชีนิติเวชในประเทศไทยต่อไปได้ในอนาคต
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
ชัชฌานันต์ บุณาพันธ์ และ เบญจพร โมกขะเวส. (2565). ผลกระทบของความน่าเชื่อถือในการสอบบัญชีและความคิดสร้างสรรค์ของผู้สอบบัญชีที่มีต่อคุณภาพในการสอบบัญชีของผู้สอบบัญชีรับอนุญาตในเขต กรุงเทพมหานครและปริมณฑล. วารสารสหวิทยาการมนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์, 5(4), 1376-1391.
ธันยมัย รุ่งพิริยะเดช และ คมกฤษณ์ สิงห์ใจ. (2564). ความสัมพันธ์ระหว่างการสังเกตและสงสัยเยี่ยงผู้ประกอบวิชาชีพคุณลักษณะบุคลิกภาพและการปรับตัวตามความคาดหวังของวิชาชีพสอบบัญชีของนักศึกษาสาขาวิชาการบัญชี. วารสารเกษตรศาสตร์ธุรกิจประยุกต์, 15(22), 1-22.
นิตยา โพธ์ศรีจันทร์. (2561). ความสามารถในการประยุกต์ใช้ความคิดสร้างสรรค์ในการสอบบัญชีและผลลัพธ์ที่ตามมาในการสอบบัญชี: การตรวจสอบเชิงประจักษ์ของผู้สอบบัญชีภาษีอากรในประเทศไทย. วารสารบริหารธุรกิจศรีนครินทรวิโรฒ, 9(1), 125-136.
นิศาชล รัตนมณี และ ประสพชัย พสุนนท์. (2562). อัตราการตอบกลับของแบบสอบถามในงานวิจัยเชิงปริมาณ. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยธนบุรี, 13(3), 181-188.
พูลพงศ์ สุขสว่าง. (2556). โมเดลสมการโครงสร้าง (Structural equation modeling) (พิมพ์ครั้งที่ 1). โรงพิมพ์วัฒนาพานิช.
ลัดดาวัลย์ ยอดบัว และ กนกศักดิ์ สุขวัฒนาสินิทธิ์. (2561). อิทธิพลของการควบคุมการสอบบัญชีและความเป็นมืออาชีพของผู้สอบบัญชีที่มีผลต่อคุณภาพการสอบบัญชีของผู้สอบบัญชีในกรุงเทพฯ และปริมณฑล. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยธนบุรี, 12(28), 342-357.
วิไลวรรณ โพนศิริ. (2562). ผลกระทบของความเป็นมืออาชีพที่มีต่อคุณภาพการสอบบัญชีของผู้สอบบัญชีรับอนุญาตในเขตกรุงเทพมหานคร. วารสารวิทยาการจัดการปริทัศน์, 21(1), 125-136.
วิไลวรรณ ศรีหาตา. (2564). แนวทางการแสวงหาความรู้ทางการสอบบัญชีที่มีต่อประสิทธิผลการสอบบัญชีของผู้สอบบัญชีสหกรณ์ในประเทศไทย. วารสารมนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์, 40(3), 103-116.
ศิลปพร ศรีจั่นเพชร. (2553). มารู้จักกับการบัญชีสืบสวน. วารสารวิชาชีพบัญชี, 6(17), 22-28.
สภาวิชาชีพบัญชีในพระบรมราชูปถัมภ์. (2565, 13 สิงหาคม). มาตรฐานการศึกษาระหว่างประเทศสำหรับผู้ประกอบวิชาชีพบัญชี (International Federation of Accountant (IFAC)) ฉบับที่ 8 เรื่อง ข้อกำหนดด้านสมรรถนะสำหรับผู้ประกอบวิชาชีพสอบบัญชี. https://acpro-std.tfac.or.th/test_std/uploads/files/%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2/2015_IES8.pdf
สมชาย ศุภธาดา. (2541). การบัญชีนิติเวชศาสตร์: ถึงเวลานักบัญชีไม่อาจปฏิเสธ. วารสารบริหารธุรกิจ, 3(44), 41-46.
สมชาย ศุภธาดา. (2564). การบัญชีนิติวิทยา (พิมพ์ครั้งที่ 3). โรงพิมพ์ตำรวจ.
สลักจิต นิลผาย. (2561). ทักษะทางด้านบัญชีของผู้สอบบัญชี ความเป็นมืออาชีพในการสอบบัญชี และผลสำเร็จในการสอบบัญชี: หลักฐานจากผู้สอบบัญชีภาษีอากรและผู้สอบบัญชีรับอนุญาตในประเทศไทย. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏร้อยเอ็ด, 12(1), 138-146.
สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.). (2565, 4 กรกฎาคม). รายชื่อผู้สอบบัญชีที่ได้รับเห็นชอบจากสำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.). https://market.sec.or.th/public/orap/AUDITOR01.aspx?lang=th
สิริรัมภา พวงพิลา, จุลสุชดา ศิริสม, และ ณรัฐวรรณ มุสิก. (2561). ความสัมพันธ์ระหว่างการเรียนรู้ตลอดชีวิตกับความเป็นมืออาชีพของผู้ทำบัญชีในเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสารมนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์, 37(2), 207-219.
เสาวนีย์ สิชณวัฒน์. (2544). การบัญชีสืบสวน (Forensic Accounting). วารสารบริหารธุรกิจ, 24(90), 6-10.
Akinadewo, I. S., Akinkoye, E. Y., Oyedokun, G. E., & Asaolu, T. O. (2019). Tax Audit and Direct Tax Revenue in Lottery Industry in Nigeria: Can Forensic Accounting Bridge the Gap?. Fountain University Osogbo Journal of Management (FUOJM), 4(2), 73-92.
Akinbowale, O. E. (2018). Information Communication Technology and Forensic Accounting in Nigeria. International Journal of Business and Finance Management Research, 6(1), 1-7.
Al-Sharairi, M. E. (2018). The Role of Forensic Accounting in Limiting Tax Evasion in The Jordanian Public Industrial Shareholding Companies through the Perspective of Jordanian Auditors. International Journal of Economics and Finance, 10(1), 233-243. https://doi.org/10.5539/ijef.v10n1p233
American Institute of Certified Public Accountants (AICPA). (2020, July 7). Statement on Standards For Forensic Services. https://assets.ctfassets.net/rb9cdnjh59cm/2EDeYHGw1qX4euTcLzQgKl/0003d5ed1b392705439ab0d616fae1fc/ssfs-no-1.pdf
Arboleda, F. J. M., Guzman-Luna, J. A., & Torres, I. D. (2018). Fraud Detection-Oriented Operators in a Data Warehouse Based on Forensic Accounting Techniques. Computer Fraud & Security, 10, 13-19. https://doi.org/10.1016/S1361-3723(18) 30098
Asaolu, T. O., Akinkoye, E. Y., & Akinadewo, l. S. (2020). Forensic Accounting Skills and Tax Evasion Detection in Lagos State, Nigeria. International Journal of Business and Economic Development (IJBED), 8(2), 90-97. https://doi.org/10.24052/IJBED/V08N02/ART-06
Bhasin, M. L. (2013). An Empirical Investigation of the Relevant Skills of Forensic Accounting: Experience of a Developing Economy. European Journal of Accounting Auditing and Finance Research, 1(2), 11-52. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2676519
Bressler, L. (2012). The Role Ole of Forensic a Accountants in Fraud Investigations: Importance of Attorney and Judge’s Perceptions. Journal of Financial and Accountancy, 9(1), 1-9.
Brooks L. Z., Gill S., & Wong-On-Wing, B., (2019). Corporate Social Responsibility Risk and Auditor Client Retention. International Journal of Auditing, 23(1), 95-111. https://doi.org/10.1111/ijau.12148
Bucaro, A. C. (2019). Enhancing Auditors' Critical Thinking in Audits of Complex Estimates. Accounting, Organizations and Society, 73, 35-49. https://doi.org/10.1016/j.aos.2018.06.002
Buhagiar, L. J., & Sammut, G. (2020). Attitude Measurement. In Ritzer, G. & Rojek, C. (Eds.), The Blackwell Encyclopedia of Sociology. John Wiley & Sons. https://doi.org/10.1002/9781405165518.wbeos1587
Dijkstra, T. K., & Henseler, J. (2015). Consistent and Asymptotically Normal PLS Estimators for Linear Structural Equations. Computational Statistics & Data Analysis, 81(1), 10-23. https://doi.org/10.1016/j.csda.2014.07.008
Dung, D. H., & Mai, L. T. T. (2017). Study on Influence of Employability Skill in University on Relationship with Enterprises. Scientific Journal of Van Lang University, 4, 48-54. https://vjol.info.vn/index.php/tckhvl/article/view/30359/25793
Eliezer, O., & Emmanuel, B. (2015). Relevance of Forensic Accounting in the Detection and Prevention of Fraud in Nigeria. Historical Research Letter, 23, 17-25.
Ennis, R. H. (2015). Critical Thinking: A Streamlined Conception. In: Davies, M., Barnett, R. (Eds.), The Palgrave Handbook of Critical Thinking in Higher Education (pp. 31–47). Palgrave Macmillan. https://doi.org/10.1057/9781137378057_2
Evans, O. N. D. (2017). Forensic Accounting and the Combating of Economic and Financial Crimes in Ghana. European Scientific Journal, 13(31), 379-393. https://doi.org/10.19044/esj.2017.v13n31p379
Fadilah S., Maemunah M., Nurrahmawati, N., Lim, T. N., & Sundary R. I. (2019). Forensic Accounting: Fraud Detection Skills for External Auditors. Polish Journal of Management Studies, 20(1), 168-180. https://doi.org/10.17512/pjms.2019.20.1.15
Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A. G., & Buchner, A. (2007). G*Power 3: A Flexible Statistical Power Analysis Program for the Social, Behavioral, and Biomedical Sciences. Behavior Research Methods, 39(2), 175-191. https://cehhs.fsu.edu/sites/g/files/upcbnu3146/files/flexible-statistical-power-analysis.pdf
Griffith, E. E., Hammersley, J. S., Kadous, K., & Young, D. (2015). Auditor Mindsets and Audits of Complex Estimates. Journal of Accounting Research, 53(1), 49-77. https://doi.org/10.1111/1475-679X.12066
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2010). Multivariate Data Analysis (7th ed.). Pearson.
Hair, J. F., Hult, G. T. M., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2017). A Primer on Partial Least Squares Structural Equation Modeling (PLS-SEM) (2nd Ed.), Sage: Thousand Oaks.
Hegazy, S., Sangster, A., & Kotb, A. (2017). Mapping Forensic Accounting in the UK. Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 28, 43-56. https://doi.org/10.1016/j.intaccaudtax.2016.12.004
Henseler, J., Dijkstra, T. K., Sarstedt, M., Ringle, C. M., Diamantopoulos, A., Straub, D. W., Ketchen, D. J., Hair, J. F., Hult, G. T. M., & Calantone, R. J. (2014). Common Beliefs and Reality about Partial Least Squares: Comments on Rönkkö & Evermann (2013). Organizational Research Methods, 17(2), 182-209. https://doi.org/10.1177/1094428114526928
Henseler, J., Hubona, G., & Ray, P. A. (2016). Using PLS path modeling in New Technology Research: Updated Guidelines. Industrial Management & Data Systems, 116(1), 2-20. https://doi.org/10.1108/IMDS-09-2015-0382
Herbert, W. E., Onyilo, F., Ene, E. E., & Tsegba, I. N. (2017). Fraud and Forensic Accounting Education: Prospects and Challenges in Nigeria. International Journal of Business and Management, 12(7), 146-161. https://doi.org/10.5539/ijbm.v12n7p146
Hussain, H. I., Kamarudin, F., Thaker, H. M. T., & Salem, M. A. (2019). Artificial Neural Network to Model Managerial Timing Decision: Non-Linear Evidence of Deviation from Target Leverage. International Journal of Computational Intelligence Systems, 12(2), 1282-1294. https://doi.org/10.2991/ijcis.d.191101.002
Institute of Certified Forensic Accountants (ICFA). (2022). What is Forensic Accounting. http://www.forensicglobal.org/forensicaccounting.html
Kang, Y. J., Trotman, A. J., & Trotman, K. T. (2015). The Effect of an Audit Judgment Rule on Audit Committee Members’ Professional Skepticism: The Case of Accounting Estimates. Accounting, Organizations and Society, 46, 59-76. https://doi.org/10.1016/j.aos.2015.03.001
Kilic, B. I. (2020). The Effects of Big Data on Forensic Accounting Practices and Education. In Grima S. Boztepe E. & Baldacchino P. J. (Ed.), Contemporary Issues in Audit Management and Forensic Accounting, Volume 102 (pp. 11-26). Emerald Publishing Limited. https://doi.org/10.1108/S1569-375920200000102005
Likert, R. (1932). A Technique for The Measurement of Attitudes. Archives of Psychology, 22(140), 5–55.
Nguyen, T. H. D., Le, V. L., Hau, N. V., Do, D. T., & Thao, N. T. T. (2020). Evaluation of Auditors’ Professional Skills in Local Auditing Firms in Hanoi. Journal of Asian Finance, Economic and Business, 7(9), 583-591. https://doi.org/10.13106/jafeb.2020.vol7.no9.583
Okoroyibo, E. E., & Omorogie, N. A. E. (2019). Effect of Forensic Accounting on the Performance of Nigerian Banking Sector. International Journal of Academic Management Science Research (IJAMSR), 3(9), 8-13.
Olaniyi, T A., & Akinola, B. (2020). National Culture and Tax Performance in Africa. Ekonomski horizonti, 22(1), 3-15. https://doi.org/10.5937/ekonhor2001001O
Oxford Learner’s Dictionary. (2022). Definition of profession noun from the Oxford Advanced Learner's Dictionary. https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/profession?q=Profession
Özcan, Ö. Ü. A. (2019). Analyzing The Impact of Forensic Accounting on The Detection of Financial Information Manipulation. MANAS Journal of Social Studies, 8(2), 1744–1760. https://doi.org/10.33206/mjss.486662
Ozili, P. K. (2021). Accounting and Financial Reporting during a Pandemic. Journal of Accounting and Economics Studies, 3(1), 87-93. https://doi.org/10.1108/978-1-80043-968-920211005
PricewaterhouseCoopers (PwC) Thailand. (2020). PwC’s Thailand Economic Crime and Fraud Survey 2020. https://www.pwc.com/th/en/consulting/forensic/assets/GECS-report-2020-th-5.pdf
Puranaphan, I., & Chitsawang, S. (2020). Forensic Accounting: The Profession Enhancement in Thailand. Journal of federation of Accounting Professions, 2(5), 98-117.
Rasso, J. T. (2015). Construal Instructions and Professional Skepticism in Evaluating Complex. Estimates Accounting, Organizations and Society, 46(C), 44-55. https://doi.org/10.1016/j.aos.2015.03.003
Rezaee, Z., Lo, D., Ha, M., & Suen, A. (2016). Forensic Accounting Education and Practice: Insights from China. Journal of Forensic & Investigative Accounting, 8(1), 106-119.
Schub, E. (2016). Critical Thinking: Enhancing Critical Thinking Skills. Evidence-Based Care Sheet. Cinahl Information Systems, a division of EBSCO Information Services. https://www.ebscohost.com/assets-samplecontent/NRCPlus_EBCS_Coaching_and_Mentorship_for_Retention_of_Nurses.pdf
Shanikat, M., & Khan, A. (2013). Culture-Specific Forensic Accounting Conceptual Framework: A Skills Set Theoretical Analysis. International Journal of Business and Management, 8(15), 112-123. https://doi.org/10.5539/ijbm.v8n15p112
Sumartono, D. U., & Hamdani, R. (2020). Skills of The Forensic Accountants in Revealing Fraud in Public Sector: The Case of Indonesia. Journal of Accounting and Investment, 21(1), 180-194. https://doi.org/10.18196/jai.2101144
U-thaiwat, P., Supparerkchaisakul, N., Mohan, K. P., & Fansler, K. (2017). Developing a Scale for University Citizenship Behavior: Thai and US Academic Contexts. International Journal of Behavioral Science, 12(2), 71-89.
Wangcharoendate, S. (2015). Audit Professional Learning and The Antecedents and Consequences: An Empirical Study of Tax Auditor in Thailand. The Business and Management Review, 7(1), 143. https://www.proquest.com/openview/15fec483fa9daaf362d7038d7099b9b7/1?cbl=2026610&pq-origsite=gscholar&parentSessionId=OjVXsGKbnnjiiQsS%2BctI%2BGvVtn0klC7fm3cwlrQ9R9M%3D&fbclid=IwAR1DxCsUiQQAZ82Lw86YiTFCTTn5-W24lI0wwHa3sGHOmMJQvwVs0wdR_hE
Wittayapoom, K., & Limanonthachai, T. (2017). Audit Knowledge Management Strategies and Audit Job Performance: A Study of Tax Auditors in Thailand. Journal of Business and Retail Management Research (JBRMR), 11(2), 30-39.