บทบาทหน้าที่ของคณะกรรมการพนักงานสอบสวนคดีพิเศษ (กพศ.) ตามพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิเศษ พ.ศ. 2547

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาทหน้าที่ของคณะกรรมการพนักงานสอบสวนคดีพิเศษ
(กพศ.) ตามพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิเศษ พ.ศ. 2547 และศึกษาปัญหาในกระบวนการดำเนินการทางวินัย ปัญหาในการปฏิบัติไม่เลื่อนขั้นเงินเดือนประจำปีให้แก่พนักงานสอบสวนคดีพิเศษ ตามมาตรา 37 (2) และ (3) แห่งพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิเศษ พ.ศ. 2547 เรื่อง การใช้และการควบคุมตรวจสอบในงานบริหารบุคคลในการไม่เลื่อนเงินเดือนประจำปีของพนักงานสอบสวนคดีพิเศษ และเรื่องการดำเนินการทางวินัย เท่านั้น โดยศึกษาแนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวข้องและเทียบเคียงกับองค์กรที่มีลักษณะคณะกรรมการใกล้เคียงกับคณะกรรมการที่มีในกรมสอบสวนคดีพิเศษ รวมถึงองค์กรในประเทศ และของต่างประเทศ เพื่อชี้ให้เห็นถึงรูปแบบและลักษณะที่เหมาะสมของโครงสร้างองค์กรสอบสวนคดีพิเศษ ตามพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิเศษ

จากการศึกษาพบว่า คณะกรรมการพนักงานสอบสวนคดีพิเศษ (กพศ.) มีองค์ประกอบของคณะกรรมการส่วนมากเป็นบุคคลภายนอกหน่วยงาน และเป็นองค์คณะที่กฎหมายบัญญัติให้มีหน้าที่ในการพิจารณาก่อนให้ผู้มีอำนาจ ออกคำสั่งทางปกครอง แต่อย่างไรก็ตามเนื่องจากการบัญญัติตามมาตรา37 ไม่ได้ให้อำนาจจึงไม่มีผลเป็นการบังคับให้ผู้บังคับบัญชาจะต้องดำเนินการตามที่คณะกรรมการพนักงานสอบสวนคดีพิเศษ (กพศ.) มีความเห็น และผู้บังคับบัญชาที่มีอำนาจในการออกคำสั่งทางปกครองก็จะต้องดำเนินการตามมติ อ.ก.พ. สามัญ
ตามพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือน พ.ศ. 2551 ซึ่งองค์ประกอบของคณะกรรมการเป็นบุคคลภายในหน่วยงานเป็นส่วนมาก จึงทำให้คณะกรรมการพนักงานสอบสวนคดีพิเศษ (กพศ.) มิได้มีอำนาจหรือสามารถคุ้มครองพนักงานสอบสวนได้ตามเจตนารมณ์ ดังนั้น จึงควรมีการปรับปรุงกฎหมายในบทบัญญัติดังกล่าว โดยการกำหนดบทบัญญัติทางกฎหมายเพิ่มเติมองค์ประกอบของคณะกรรมการ และเพิ่มอำนาจให้แก่คณะพนักงานสอบสวนคดีพิเศษแทนอำนาจของ อ.ก.พ. สามัญ และแก้ไขบทบัญญัติลดขั้นตอนให้เหมาะสม