ลักษณะเด่นของนวนิยายไทยที่มีตัวละครเป็นครุฑและนาค (Distinguishing Characteristics of Thai Novels with Garuda and Naga)

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งวิเคราะห์ลักษณะเด่นของนวนิยายไทยที่มีตัวละครเป็นครุฑและนาคที่ตีพิมพ์ตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๒๙-๒๕๕๕ จำนวน ๑๑ เรื่อง ได้แก่ มณีสวาท กาษานาคา ปักษานาคา  มนตรานาคาครุฑ  ดวงหทัยครุฑรามันตุ์  อริตวรรธน์ครุฑานาคา  เคสินาคาดวงใจพญานาค  นาคสวาท  ร้อยรักปักษา  เมฃลานาคา และสัญญารักให้ก้องฟ้า โดยใช้การวิเคราะห์องค์ประกอบของวรรณกรรมและอนุภาคทางคติชนวิทยาเป็นแนวทางในการศึกษา ผลการศึกษาพบว่า นวนิยายไทยกลุ่มนี้ได้นำความขัดแย้งใน “ตำนานครุฑจับนาค” มาสร้างลักษณะเด่น กล่าวคือ มีการสร้าง  โครงเรื่องหลากหลายรูปแบบโดยเฉพาะโครงเรื่องแบบข้ามภพชาติ มุ่งนำเสนอแนวคิดเรื่องความพยาบาทและการให้อภัยเป็นสำคัญ มีการสร้างตัวละครให้มีลักษณะที่บ่งบอกถึงความเป็นครุฑและนาค รวมทั้งตัวละครที่มีกำเนิดทั้งจากเผ่าพันธุ์ครุฑและนาคร่วมกัน นอกจากนี้ ยังมีการสร้างฉาก ทั้งที่เป็นฉากในจินตนาการและฉากที่เป็นสถานที่จริงในสังคมไทยปัจจุบันโดยเชื่อมโยงให้สัมพันธ์กับเรื่องราวของครุฑและนาคอีกด้วย ผลการศึกษาดังกล่าวทำให้เห็นถึงลักษณะของการนำตัวละครใน “นิทาน” มาใช้ในการสร้างสรรค์นวนิยายไทยร่วมสมัยซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างคติชนกับวรรณกรรมไทย

This paper aims to study distinctive features in Thai novels published during 1986 to 2012, featuring Garuda and Naga as main characters. The novels include Manisawat, Kasa Nakha, Paksa Nakha, Montra Nakha Khrut, Duang Hathai Khruthamunthu, Arittawattana Khrutha Nakha, Khesinakha Duangchai Phrayanakha, Nakha Sawat, Roi Rak Paksa, Makhala Nakha, and Sanyarak Hai Kong Fa. The study uses an analysis of literary elements and motifs as its approach. The novels highlight the legendary battle between Garuda and Naga “Khrut Chab Nakh” through different plots especially the reincarnation plot. The novels specifically emphasize the themes of vengeance and forgiveness. The main characters are characterized to be either Garuda or Naga or Garuda-Naga descendants. Moreover, the novels include both imaginary settings and realistic settings, based on actual places in modern-day Thai society, and both settings are intended to be associated with the legend of Garuda and Naga. This employment of “mythological” characters in Thai contemporary novels reflects the relationship between folklore and the Thai novel.