ปัญหาและอุปสรรคของการนำแนวคิดการพัฒนาอย่างยั่งยืนมาใช้พัฒนาประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วยบริษัทจำกัดที่เข้าข่ายธุรกิจครอบครัว

Main Article Content

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.นพดล ปกรณ์นิมิตดี

บทคัดย่อ

            การศึกษาในบทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อต้องการหาคำตอบว่า ธุรกิจครอบครัวที่จัดตั้งภายใต้ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วยบริษัทจำกัด สามารถมีเป้าหมายของธุรกิจโดยนำหลักการพัฒนาอย่างยั่งยืนมาใช้ โดยมีพื้นฐานของกฎหมายบริษัทจำกัดตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ของไทยรองรับได้หรือไม่ โดยเบื้องต้นจะเป็นการศึกษาทำความเข้าใจแนวคิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน โดยที่การดำเนินธุรกิจนั้น ๆ จะต้องคำนึงถึงความรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อม สังคมและการกำกับดูแลกิจการโดยปัจจุบัน แนวคิดแนวทางการดำเนินธุรกิจอย่างยั่งยืนตามหลัก ESG นั้น เป็นแนวทางหรือเป้าหมายของการดำเนินธุรกิจที่ได้มีการนำมาใช้กับบริษัทในรูปแบบบริษัทมหาชนที่เป็นบริษัทจดทะเบียน้เป็นส่วนใหญ่ในไทย อันที่จริงแล้วแนวคิดการพัฒนาอย่างยั่งยืนสามารถนำมาปรับใช้เป็นเป้าหมายของทุกบริษัทจำกัดได้ ไม่ว่าจะเป็นบริษัทจำกัดที่เป็นธุรกิจครอบครัวและบริษัทจำกัดที่ไม่ใช้ธุรกิจครอบครัวกตามแต่เฉพาะบทความนี้ผู้เขียนมุ่งที่จะศึกษาเฉพาะธุรกิจครอบครัวที่จัดตั้งในรูปแบบบริษัทจำกัดเท่านั้น จากการศึกษาพบว่าประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ของไทยในส่วนบริษัทจำกัดยังไม่มีบทบัญญัติที่รองรับหรือสัมพันธ์กับแนวคิดการดำเนินธุรกิจอย่างยั่งยืน เฉกเช่นเดียวกับกฎหมายบริษัทของต่างประเทศ ผู้เขียนจึงมีข้อเสนอแนะให้มีการแก้ไขเพิ่มเติมมาตรา 1168 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ของไทย ให้มีความสอดคล้องกับแนวคิดการพัฒนาอย่างยืนและให้สัมพันธ์กับหลักการกำกับดูแลกิจการที่ดีด้วย ทั้งนี้เพื่อนำไปสู่เป้าหมายการดำเนินธุรกิจอย่างยั่งยืน ซึ่งไม่ควรจำกัดไว้เพียงองค์กรธุรกิจที่จัดตั้งเป็นบริษัทมหาชนจำกัดเท่านั้น แต่อาจรวมถึงบริษัทจำกัดทั้งหมดไม่ว่าจะเป็นธุรกิจครอบครัวหรือไม่ใช้ธุรกิจครอบครัวกตาม

Article Details

บท
บทความ

References

ภาษาไทย

กรมพัฒนาธุรกิจค้า, ‘การจดทะเบียนธุรกิจประจำเดือนมีนาคม 2565’ (DBD, 2565) <https://www.dbd.go.th/download/document_file/Statisic/2565/H26/H26_202203.pdf> สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2566.

—— ‘ชื่อนิติบุคคล : บริษัทเครือเจริญโภคภัณฑ์จำกัด’ (datawarehouse, 2565) <https://datawarehouse.dbd.go.th/company/profile/5/010551901095> สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2566.

กัญญาณัฐ เสียงใหญ่, ‘ความสำเร็จของเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนเพื่อการพัฒนาประเทศไทย’ (2564) 6 วารสารรัชต์ภาคย์ 14.

กิติพงศ์ อุรพีพัฒนพงศ์, สูตรสำเร็จธุรกิจครอบครัวไทย : เพื่อการสืบทอดอย่างยั่งยืน (บุญศิริ การพิมพ์ 2562).

ชริตา ถิรธรรม์ธาดา และเสถียรภาพ นาหลวง, ‘การจัดตั้งบริษัทจำกัดคนเดียวโดยนิติบุคคล’ (การประชุมวิชาการเสนอผลงานวิจัยระดับบัณฑิตศึกษาแห่งชาติ ครั้งที่ 19, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 2561).

ดร.แดน มองต่างแดน (นามแฝง), ‘นวัตกรรมยุทธศาสตร์การสร้างความเจริญเติบโตของธุรกิจครอบครัวเพื่อการสร้างชาติ’ กรุงเทพธุรกิจ (16 พฤษภาคม 2560) <https://www.bangkokbiznews.com/blogs/columnist/116173> สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2566.

ทิพย์ชนก รัตโนสถ, คำอธิบายเรียงมาตรา กฎหมายลักษณะห้างหุ้นส่วนและบริษัท (โครงการตำราและเอกสารประกอบการสอน คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 2552).

ธรรมนิตย์ สุมันตกุล, ‘New Legislative Culture: Soft Law’ (สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา,กรกฎาคม 2549) <https://www.krisdika.go.th/data/activity/act90.pdf> สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2566.

ธนันธร มหาพรประจักษ์, ‘ทำความรู้จักกับ ESG เทรนด์การดำเนินธุรกิจอย่างยั่งยืน’ ไทยรัฐ (22 พฤษภาคม 2566).

นิลุบล เลิศนุวัฒน์, ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับกฎหมายบริษัทมหาชนจำกัด (โครงการตำราและเอกสารประกอบการสอน คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 2564).

บริษัทเครือเจริญโภคภัณฑ์ จำกัด, ‘รายงานการกำกับดูแลกิจการประจำปี 2563’ (cpgroupglobal, 2563) <https://www.cpgroupglobal.com/storage/document/cg-reports/2020/cpg-cg-report2020-th.pdf> สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2566.

บริษัทเครือเจริญโภคภัณฑ์ จำกัด, ‘รายงานความยั่งยืนประจำปี 2564’ (cpgroupglobal, 2564) <https://www.cpgroupglobal.com/th/document/viewer/flipbook/322/รายงานความยั่งยืน-2564> สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2566.

บริษัทเครือเจริญโภคภัณฑ์ จำกัด, ‘คำถามที่พบบ่อย’ (cpgroupglobal, 2565) <https://www.cpgroupglobal.com/th/about-cp/overview> สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2566.

บริษัทพิบูลย์ชัยน้ำพริกเผาไทยแม่ประนอม จำกัด, ‘ประวัติความเป็นมา’ (maepranom, มปป.) <https://www.maepranom.com/th/our_brands/#MAEPRANOM-HERITAGE> สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2566.

บริษัทอังกฤษตรางู (แอล.พี.) จำกัด, ‘เกี่ยวกับตรางู’ (britishdispensary, 2555) <http://www.britishdispensary.com/about.php> สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2566.

ประชาชาติธุรกิจ ‘ธุรกิจครอบครัว ปรับตัวเพื่อสร้างความแตกต่าง’ ประชาชาติธุรกิจ (2 มกราคม 2565) <https://www.prachachat.net/csr-hr/news-832066> สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2566.

พฤกษา เครือแสง และมณีรัตน์ จันทร์หนิ้ว, ‘มาตรการทางกฎหมายในการส่งเสริมการสร้างธุรกิจอย่างยั่งยืนโดยใช้หลักเกณฑ์ความรับผิดชอบต่อสังคม’ (2560) 2 วารสารสำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดิน 72.

มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, ‘การพัฒนาที่ยั่งยืน’ (STOU, (มปป.)) <https://www.stou.ac.th/stouonline/lom/data/sec/Lom12/04-02.html> สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2566.

สถาบันไทยพัฒน์, ‘ข้อตกลงโลกแห่งสหประชาชาติ’ (มปป.) <https://www.thaicsr.com/2006/05/10.html> สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2566.

สถาบันไทยพัฒน์, ‘CSR กับ ESG ต่างกันหรือไม่’ (มปป.) <https://www.thaicsr.com/2017/06/csr-esg.html?m=0,2565> สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2566.

สมหวัง ศรีมุงคุณ และคณะ, ‘การพัฒนารัฐวิสาหกิจสู่องค์การแห่งความยั่งยืน : กรณีศึกษา บริษัท อสมท จำกัด (มหาชน)’ (2558) 2 วารสารช่อพะยอม 87.

สมาคมบริษัทหลักทรัพย์ไทย, ‘ESG...ปัจจัยสำคัญสู่แนวทางการประกอบธุรกิจตามหลักความยั่งยืน’ (ASCO, มปป.) <http://www.asco.or.th/uploads/upfiles/files/ASCO%20article_ESG_ed.pdf> สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2566.

สำนักกำกับดูแลธุรกิจ กรมพัฒนาธุรกิจและการค้า, ‘การจัดทำบัญชีอย่างง่าย’ (DBD, 2553) <https://www.dbd.go.th/trang/ewt_dl_link.php?nid=76> สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2566.

สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ, ‘SDGs คืออะไร มารู้จัก 5 เป้าหมายแรกจากมิติสังคม’ (สอวช., 21 เมษายน 2564) <https://www.nxpo.or.th/th/8081/#:~:text=SDGs%20%ย่อมาจาก%20Sustainable,คือ%20สังคม%20เศรษฐกิจ%20และสิ่งแวดล้อม> สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2566.

อนันตชัย ยูรประถม และคณะ, ไขความหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืน (ห้างหุ้นส่วนจำกัด วนิดาการพิมพ์ 2558).

ภาษาต่างประเทศ

Carmela Nitti, ‘Why sustainability reporting is important for private and public organizations?’ (Arcolab, 1 June 2023) <https://www.arcolab.org/sustainability-reporting-important-for-businesses/> สืบค้นเมื่อ 16 กรกฎาคม 2566.

Claudia Binz Astrachan and Dr. Isabel C. Botero, Business Family Governance 2.0 (IFB Research Foundation 2021).

Ernest Lim, Sustainability and Corporate Mechanisms in Asia (Cambridge University Press 2020).

Financial Times, ‘Definition of ESG’ (Internet Archive, no publication date) <https://web.archive.org/web/20190407155156/http://lexicon.ft.com/Term?term=ESG> สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2566.

Forbes Thailand, ‘“แม่ประนอม” เจเนอเรชั่น 3 ส่งต่อสูตรลับ 63 ปีแห่งความสำเร็จ’ (forbesthailand, 9 กุมภาพันธ์ 2565) <https://forbesthailand.com/sponsoredcontent/maepranom> สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2566.

Fred Neubauer and Alden G. Lank, The Family Business: Its Governance for Sustainability (1st edn, Macmillan 1998).

Kedsara Luengruengtip, ‘Thailand’ in Akira Kawamura, Anderson Mori and Tomotsune (eds) Corporate Governance (Thomson Reuters 2013).

Nicolas Kachaner, George Stalk, Jr. and Alain Bloch, ‘What You Can Learn from Family Business’ (2012) 11 Harvard Business Review 6.

Oliver F. Williams, ‘The UN Global Compact: The Challenge and the Promise’ (2004) 4 Business Ethics Quarterly 755.

Shell, ‘Shell Annual Report 2020 Section172(1) statement’ (2020) <https://reports.shell.com/annual-report/2020/strategic-report/strategy-business-andmarket-overview/section-172-1-statement.php> สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2566.

The Standard, ‘Sustainable Business ชนะใจผู้บริโภคโลกใหม่ด้วยวิธีคิดธุรกิจแบบยั่งยืน’ (The Standard, 29 ตุลาคม 2564) <https://thestandard.co/podcast/thesmehandbookep12/> สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2566.

Troy Montery, ‘How Much Does It Cost To Build A Sustainable Business’ (ICTSD, 28 January 2022) <https://www.ictsd.org/how-much-does-it-cost-to-build-asustainable-business/> สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2566.

UNCTAD, ‘Family Business for Sustainable Development’ (FBSD, no publication date) <https://fbsd.unctad.org/about-us/#fbn> สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2566.

UNCTAD, ‘The Sustainability Indicators for Family Business (SIFB)’ (FBSD, no publication date) <https://fbsd.unctad.org/indicators/> สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2566.

United Nations Development Programme, ‘What are the Sustainable Development Goals?’ (UNDP, no publication date) <https://www.undp.org/sustainabledevelopment-goals?utm_source=EN&utm_medium=GSR&utm_content=US_UNDP_PaidSearch_Brand_English&utm_campaign=CENTRAL&c_src=CENTRAL&c_src2=GSR&gclid=CjwKCAjwu_mSBhAYEiwA5BBmfz1KaeNsIL7dqhfg0RNlDdH2x_zicWMe_B5F9qc_Sh4yooQ8ylTi_RoCg28QAvD_BwE> สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2566.