การศึกษาเชิงประวัติศาสตร์กฎหมายว่าด้วยหลักความเป็นกฎหมายสูงสุดของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย

บทคัดย่อ

          บทความนี้มุ่งศึกษาหลักความเป็นกฎหมายสูงสุดของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย อธิบายแนวคิด ทฤษฎี พัฒนาการของหลักการดังกล่าวในบริบทของกฎหมายไทย ซึ่งแบ่งเนื้อหา ออกเป็น 4 ส่วนสำคัญ โดยส่วนแรก ว่าด้วยหลักความเป็นกฎหมายสูงสุดของรัฐธรรมนูญ ซึ่งมีที่มา จากทฤษฎีกฎหมายธรรมชาติ ทฤษฎีสัญญาประชาคม และทฤษฎีก่อตั้งองค์กรสูงสุดทางการเมือง ของซีเอเยส์ ส่วนที่สอง คือวิธีการทำให้รัฐธรรมนูญเป็นกฎหมายสูงสุด พบว่า มี 4 รูปแบบ คือการรับรองไว้โดยชัดแจ้งว่าเป็นกฎหมายสูงสุด การบัญญัติว่ากฎหมายใดที่ขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญ ใช้บังคับมิได้ การมีองค์กรที่คุ้มครองความเป็นกฎหมายสูงสุด และการแก้ไขรัฐธรรมนูญทำได้ยาก ยิ่งกว่ากฎหมายธรรมดา ส่วนที่สาม กล่าวถึงพัฒนาการของแนวคิดเรื่องรัฐธรรมนูญในประเทศไทย ก่อนการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 ซึ่งพบว่า แม้ไม่มีการใช้รัฐธรรมนูญอย่างเป็นทางการ แต่มีความพยายามในการวางรากฐานการจำกัดอำนาจและสร้างรูปแบบการปกครองตามระบอบ ประชาธิปไตย

          ส่วนสุดท้าย เป็นส่วนสำคัญโดยนำเสนอบทบัญญัติว่าด้วยหลักความเป็นกฎหมายสูงสุด ในประวัติศาสตร์รัฐธรรมนูญไทย ซึ่งพบว่า ได้แบ่งออกเป็น 3 ระยะ คือ ระยะแรก ช่วงที่บทบัญญัติ ไม่มีความชัดเจนของหลักความเป็นกฎหมายสูงสุดของรัฐธรรมนูญในยุคเริ่มแรกของการเปลี่ยนแปลง การปกครอง พ.ศ. 2475 ระยะที่สอง มีบทบัญญัติซึ่งบัญญัติว่ากฎหมายใดที่ขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญ กฎหมายนั้นใช้บังคับมิได้ และระยะที่สาม ช่วงที่มีการรับรองไว้โดยชัดแจ้งว่ารัฐธรรมนูญเป็น กฎหมายสูงสุด ได้แก่ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ฉบับปี พ.ศ. 2540 ฉบับปี พ.ศ. 2550 และ ฉบับปี พ.ศ. 2560