The Translation of Literature About Japan in Thailand Between the 1900s and 1940s
Article Sidebar
Main Article Content
Abstract
This article aims to examine the translation of literature about Japan in Thailand between the 1900s and 1940s, with consideration of the historical context of Thai-Japanese relations and the Thai social context, which is the background of the translation. This is a study that connects and expands on past research, which usually focuses on literary translation from after World War II or the 1950s onwards in order to provide a more complete picture of the history of Japanese literary translation in Thailand. The results of the study show that the nature of translation production tends to be different and can be divided into two periods, consistent with the changes in the situation of Thai-Japanese relations. The first period is between the 1900s and 1930s, when the translation works surveyed were based on the selection of the translators' interests. The translators independently handled the publishing and distribution without any patronage or control over the translation and production. However, the context of society's interests or trends affects the selection of translation production. The latter period is the 1940s, during which most of all translation works found were produced and published by Japanese agencies, especially the Institute of Japano-Thai Culture（日泰文化研究所）, under the cultural promotion policy as part of the cooperation towards the Great East Asia Co-Prosperity Sphere during World War II. In addition, the production of these translation works contributes to enhancing the knowledge about Japan in Thailand as well.
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ข้อความและข้อคิดเห็นต่างๆ ในบทความเป็นของผู้เขียนบทความนั้นๆ ไม่ใช่ความเห็นของกองบรรณาธิการหรือของวารสาร jsn Journal
References
กัญญานุสร เปน นิพนธ์ของหลายกวี. (2463).กรุงเทพฯ: จีนโนสยามวารศัพท์. (พิมพ์เป็นอนุสรณ์เนื่องในงานศพ นางสาวลม่อม สีบุญเรือง พ.ศ. 2463)
คะยี ริวอิจิ. (1939). วัฒนธรรมญี่ปุ่น [Japan; her cultural development] (เสฐียร พันธรังษี, ผู้แปล). กรุงเทพฯ : สถานศึกษาวัฒนธรรมญี่ปุ่น-ไทย. (ต้นฉบับพิมพ์ ปี ค.ศ. 1936)
ชลดา โกพัฒตา. (2539). ญี่ปุ่น-สยามสมาคม: สัมพันธภาพระหว่างไทยกับญี่ปุ่นในทศวรรษ 2470-2480. วารสารญี่ปุ่นศึกษา, 13(2), 88-119.
ติ, ซากุไร, ร้อยโท. (1914). ทำลายป้อมปอรตอาเธอร์ หรือ กระสุนปืนมนุษย์ [Human bullets (Niku-dan) ; a soldier's story of Port Arthur] (ยูปิเตอร์, ผู้แปล). กรุงเทพฯ: จีนโนสยามวารศัพท์. (ต้นฉบับพิมพ์ ปี ค.ศ. 1907)
ซะอิโต ฮิโฌ. (1916). พงศาวดารยี่ปุ่น [A History of Japan] (ยูปิเตอร์, ผู้แปล). กรุงเทพฯ: จีนโนสยามวาร ศัพท์. (ต้นฉบับพิมพ์ ปี ค.ศ. 1912)
ซาเตา, เออเนสต์ เมสัน. (1920). ประชุมพงษาวดารภาคที่ 20 จดหมายเหตุเรื่องทางไมตรี ระหว่างกรุงศรีอยุธยากับกรุงยี่ปุ่น [Notes on the Intercourse between Japan and Siam in the Seventeen Century] (จินดาศักดิ์, หลวง, ผู้แปล). กรุงเทพฯ: จีนโนสยามวารศัพท์. (ต้นฉบับพิมพ์ ปี ค.ศ. 1885) (พิมพ์เนื่องในอนุสรณ์งานศพ นางสาวลม่อม สีบุญเรือง พ.ศ. 2463)
ญี่ปุ่น ประเทศอาทิตย์อุทัย. (1941). [Nippon] (เสฐียร พันธรังษี, ผู้แปล). สถานศึกษาวัฒนธรรมญี่ปุ่น-ไทย. (ต้นฉบับ ม.ป.ป)
ณัฐพล ใจจริง. (2563). ตามรอยอาทิตย์อุทัย : แผนสร้างชาติไทยสมัยคณะราษฎร. กรุงเทพฯ: มติชน.
ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จเจ้าพระยา. (2493). ประวัติบุคคลสำคัญ. กรุงเทพฯ: พระจันทร์.
ตำนานสงครามจีนกับยี่ปุ่น เล่ม 1-2. (1907) (ภาสกรวงศ์, เจ้าพระยา, ผู้แปล). กรุงเทพฯ: ศรีเจริญ.
ทซึจิยะ ซะโตโกะ. (2540). ภาพลักษณ์ของยามาดา นางามาซา ในความสัมพันธ์ระหว่างไทยกับญี่ปุ่นในคริสต์ศตวรรษที่ 20. วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต สาขาประวัติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย.
ทนพร ตรีรัตน์สกุลชัย. (2016) . การอุปถัมภ์การแปลหนังสือภาษาญี่ปุ่นในไทยด้านสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ช่วง ค.ศ. 1970-1980. วารสารเครือข่ายญี่ปุ่นศึกษา, 6(1), 39-56.
ทนพร ตรีรัตน์สกุลชัย. (2564). นวนิยายญี่ปุ่นมาจากไหน การศึกษาวรรณกรรมญี่ปุ่นแปลไทย ช่วงทศวรรษ 2510 ถึงต้นทศวรรษ 2520. สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ธเนศ อาภรณ์สุวรรณ, ปรามินทร์ เครือทอง, และ ประยุกต์ บุนนาค. (2565) สยามพิมพการ : ประวัติศาสตร์การพิมพ์ในประเทศไทย (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ : มติชน.
นิภาพร รัชตพัฒนากุล. (2545). ความสัมพันธ์ทางวัฒนธรรมระหว่างไทย-ญี่ปุ่น พ.ศ.2475-2488 [วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
นิภาพร รัชตพัฒนากุล. (2556). ความสัมพันธ์ทางวัฒนธรรมไทย-ญี่ปุ่น: หลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง 2475 ถึงก่อนสงครามมหาเอเชียบูรพา. วารสารญี่ปุ่นศึกษาธรรมศาสตร์, 30(1), 57-69.
น้ำทิพย์ เมธเศรษฐ. (2547). การแปลวรรณกรรมญี่ปุ่นในประเทศไทย. วารสารญี่ปุ่นศึกษาธรรมศาสตร์, 22(1), 1-28.
น้ำทิพย์ เมธเศรษฐ. (2556). เรื่องเล่ายะมะดะ นะงะมะซะ : การประกอบสร้างอัตลักษณ์ญี่ปุ่นกับภาพแทนความสัมพันธ์ญี่ปุ่น-ไทย [วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรดุษฎีบัณฑิต]. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ผดุงวิทยา. (2455), 1 (1), 53.
เพ็ญพิสุทธิ์ อินทรภิรมย์. (2547) . เซียวฮุดเสง สีบุญเรือง: ทัศนะและบทบาทของจีนสยามในสังคมไทย. ศูนย์ประวัติศาสตร์ความสัมพันธ์ไทยกับประเทศในเอเชีย ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วิวิธทัสนายี่ปุ่น.(1943). กรุงเทพฯ: สถานศึกษาวัฒนธรรมญี่ปุ่น-ไทย.
สงครามรัสเซียกับญี่ปุ่น. เล่ม 1-2 (1905). ม.ป.พ.
สุซูกิ ไดเส็ตซ์ เดตตาโร่ และ เบียวโด, ที. (1941) . พระพุทธศาสนาทางปรัชญากับความคิดของญี่ปุ่น [Buddhist Philosophy and its effects on Life and Thought of Japanese People]. กรุงเทพฯ : สถานศึกษาวัฒนธรรมญี่ปุ่น-ไทย. (ต้นฉบับพิมพ์ ปี ค.ศ. 1936)
อนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ คุณหญิงอมร สีบุญเรือง ท.จ. ต.ม. ณ เมรุวัดมกุฎกษัตริยาราม กรุงเทพมหานครฯ. (2540). ม.ป.พ.
อิชิอิ โยเนะโอะ และ โยชิกาวะ โทชิฮารุ. (2530). ความสัมพันธ์ไทย-ญี่ปุ่น 600 ปี. กรุงเทพฯ: มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์.
อิโซ ยะมะงะตะ. (1938). การสนทนาของท่านเมธี นิโนมิยา [Sage Ninomiya's evening talks] (พิจิตรจิราภา เทวกุล, หม่อมเจ้า, ผู้แปล). กรุงเทพฯ: สยามอักษรกิจ. (ต้นฉบับพิมพ์ ปี ค.ศ. 1937) (พิมพ์เป็นอนุสรณ์เนื่องในงานศพ หม่อมใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา พ.ศ. 2481).
อิวาโด ตาม้อตสุ. (1938). เรื่องของเด็กในญี่ปุ่น [Children's Days in Japan] (พิจิตรจิราภา เทวกุล, หม่อมเจ้า, ผู้แปล). กรุงเทพฯ: ไทยเขษม. (ต้นฉบับพิมพ์ ปี ค.ศ. 1934). (พิมพ์เป็นอนุสรณ์เนื่องในงานศพ หม่อมใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา พ.ศ. 2481).
Artorn Fungthammasan. (1989). The Problems of the Receiving of Japanese Literature in Thailand. Thai- Japanese Studies Journal, 1(27), 98-104.
Iida Junzo. (1991). Japan's Relations with Independent Siam up to 1933 [Ph.D. dissertation]. University of Bristol.
กัลยาณี สีตสุวรรณ Kanlayanee Sitasuwan. (2000). 「タイ語翻訳の日本文学」『国際日本文学研究集会会議録』23, 168-178.
คะโน ฮิโระฌิ 加納寛（2001).「1942年日泰文化協定をめぐる文化交流と文化政策」『愛知大学国際問題研究所 紀要』115,167-202.
คะโน ฮิโระฌิ 加納寛（2009).「「戦時下日本による対タイ文化宣伝の一断面：『日泰文化』刊行をめぐって」『中国21』31, 307-313.
ชวาลิน เศวตนันทน์ Chavalin Svetanant. (2009).「タイにおける日本研究及び古代日本文学受容の実態」『日本文学研究の過去・現在・未来：新たな地平を開くために：国際日本文化研究センター創立20周年記念 国際シンポジウム』(pp. 41-45).
ซะโต เทะรุโอะ佐藤照雄（2015).『戦前期日本の対タイ文化事業 －発想の起点と文化事業の特性との関連性－』[修士課程論文]. 早稲田大学.
นะงะยะมะ ยะซุโอะ長山靖生 (2016).「解説」『肉弾 旅順実践記』(213-226). 東京: 中央公論新社.
น้ำทิพย์ เมธเศรษฐ メータセート・ナムティップ (2023).「戦前のタイにおける日本関係図書の翻訳 ― 一八八七年の国交樹立から一九三〇年代までを中心に―」波潟剛 (編) 『近代アジアの文学と翻訳 ：西洋 受容・植民地・日本』(227-245). 東京: 勉誠社.
เบียวโด ท์ซูโฌ 平等通照 (1979).『我が家の日泰通信 略称盤谷通信―愛は死を越えて―』 横浜: 印度学研究所.
เบียวโด ท์ซูโฌ 平等通照 (1991).『俱に一處に生きる』横浜: 印度学研究所.
มุระฌิมะ เอะอิจิ 村嶋英治 (2023).「タイにおける組織的日本文化広報の先駆者 : 日泰文化研究所主事平等通昭 (通照）の「興亜興仏」的文化交流事業（1940-43年）」『アジア太平洋討究』46, 1-54.
อุโดะ เซะอิจิ 宇戸清治（1997).「文学/出版：図書を通じた日・タイ文化交流の実績と可能性」『国別文化事情- タイ』国際交流基金, 191-205.