แบบฉบับเฉพาะในการบริหารจัดการอุทยานแห่งชาติญี่ปุ่นบนรากฐานภูมิสังคม

บทคัดย่อ

การบริหารจัดการอุทยานแห่งชาติของประเทศญี่ปุ่น แทบไม่ได้รับการกล่าวถึงมาก่อนในสังคมไทย บทความวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอแบบฉบับเฉพาะในการบริหารจัดการอุทยานแห่งชาติของญี่ปุ่น ที่มีความแตกต่างไปจากประเทศสหรัฐอเมริกาที่เป็นทั้งต้นแบบของการบริหารจัดการอุทยานแห่งชาติของประเทศอื่นๆทั่วโลก และเป็นประเทศที่ยึดครองและมีอำนาจเหนือประเทศญี่ปุ่นหลายปี ในบริบทของฐานภูมิสังคม จากการศึกษาสำรวจในพื้นที่จริงของอุทยานแห่งชาติโทวาดะ-ฮาชิมันไต อุทยานแห่งชาติบันได-อาซาฮิ อุทยานแห่งชาตินิกโกะ อุทยานแห่งชาติฟูจิ-ฮะโคะเนะ-อิสึ และอุทยานแห่งชาติเมียวโกะ-โตกาคูชิ-เร็นเซ็น ร่วมกับการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการเก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสาร ผลการศึกษาค้นพบว่า พื้นที่ให้บริการท่องเที่ยวของอุทยานแห่งชาติญี่ปุ่นตั้งอยู่ท่ามกลางพื้นที่ใช้ประโยชน์ของชุมชน ทั้งที่เป็น พื้นที่เกษตรกรรม พื้นที่พักอาศัย สถานประกอบการต่างๆ ดังนั้นอุทยานแห่งชาติญี่ปุ่นจึงต้องบริหารจัดการภายใต้พื้นที่ที่เป็นทั้งของรัฐและพื้นที่เอกชนโดยไม่คำนึงถึงขนาดของพื้นที่ ด้วยการกำหนดเขตการจัดการและกฎระเบียบข้อบังคับของแต่ละเขตการจัดการ ทั้งนี้เพื่อให้การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติของญี่ปุ่นสอดคล้องและตอบสนองต่อความหลากหลายของการใช้ประโยชน์ของชุมชน อันเป็นภูมิสังคมดั้งเดิมของตนเองอย่างเป็นแบบฉบับเฉพาะ