การพัฒนาโมเดลเชิงสาเหตุของปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรม การออกกำลังกายของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาเชียงราย เขต 1

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาพฤติกรรมการออกกำลังกายของนักเรียน ชั้นมัธยมศึกษา
ปีที่ 1 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาเชียงราย เขต 1 2) เพื่อวิเคราะห์โมเดลเชิงสาเหตุของปัจจัยที่ส่งผล
ต่อพฤติกรรมการออกกำลังกาย และตรวจสอบความสอดคล้องของโมเดลที่พัฒนาขึ้นกับข้อมูลเชิงประจักษ์
และ 3) วิเคราะห์อิทธิพลทางตรง ทางอ้อมของตัวแปรที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการออกกำลังกาย ประชากร
ที่ใชใ้ นการวิจัยครั้งนี้คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที ี่ 1 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาเชียงรายเขต 1 ปกี ารศึกษา
2552 จำนวน 2,336 คน ใช้วิธีการสุ่มแบบแบ่งชั้น (Stratified random Sampling) ได้กลุ่มตัวอย่างในการวิจัย
จำนวน 400 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย เป็นแบบสอบถามความคิดเห็นของนักเรียนเกี่ยวกับพฤติกรรม
การออกกำลังกาย โมเดลที่พัฒนาขึ้นประกอบด้วยตัวแปรแฝง 7 ตัวแปร ตัวแปรสังเกตได้ 14 ตัวแปร
วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้หลักการวิเคราะห์โมเดลลิสเรล สรุปผลการวิจัยได้ ดังนี้
1. กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นหญิง มีความถี่ของการออกกำลังกายใน 1 สัปดาห์ จำนวน 1-2 วัน
ซึ่งใช้ช่วงเวลาในการออกกำลังกายคือช่วงเย็น และใช้เวลาในการออกกำลังกายแต่ละครั้ง ประมาณ 16-30 นาที
โดยกลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีความหนักของการออกกำลังกายระดับปานกลาง พอเหนื่อยเล็กน้อย และมีการ
ออกกำลังกายกับกลุ่มเพื่อน โดยมีวัตถุประสงค์ในการออกกำลังกายเพื่อสุขภาพที่ดี และเลือกประเภท
กิจกรรมที่ใช้ในการออกกำลังกายเป็นกิจกรรมที่มีความหนักของการออกกำลังกายปานกลาง2. ผลการวิเคราะห์โมเดลเชิงสาเหตุของพฤติกรรมการออกกำลังกาย พบว่า โมเดลมีความสอดคล้อง
กับข้อมูลเชิงประจักษ์ โดยพิจารณาจากค่า ไค-สแควร์ (X2) แตกต่างจากศูนย์ อย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ
แสดงว่าไม่ปฏิเสธสมมติฐานหลักที่ว่า โมเดลตามทฤษฎีสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ และค่าดัชนี
วัดระดับความสอดคล้อง (Goodness-of-fit Index : GFI) มีค่าเข้าใกล้ 1 ค่าดัชนีวัดระดับความสอดคล้อง
ที่ปรับแก้แล้ว (Adjusted goodness-of-fit Index : AGFI) มีค่าเข้าใกล้ 1 รวมทั้งดัชนีรากของกำลังสอง
เฉลี่ยของเศษ (Root Mean Squared Residual : RMR) มีค่าเข้าใกล้ศูนย์ (RMSEA) มีค่าไม่เกิน 0.05
ค่าส่วนเหลือในรูปคะแนนมาตรฐาน (Standardized Residual) มีค่าไม่เกิน 2.00 รวมทั้งกราฟ Q-Plot
มีความชันมากกว่าเส้นทแยงมุม แสดงว่าโมเดลมีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ และเมื่อพิจารณา
จากค่าอิทธิพลของตัวแปรในโมเดล มีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และ .01 ค่าสัมประสิทธิ์การพยากรณ์
หรือ R Square ตัวแปรพฤติกรรมการออกกำลังกาย มีค่าเท่ากับ .36 แสดงว่า ตัวแปรในโมเดล อธิบาย
ความแปรปรวนในตัวแปรพฤติกรรมการออกกำลังกาย ได้ร้อยละ 36
3. อิทธิพลรวมสูงสุดในโมเดลคือ อิทธิพลรวมอันเนื่องมาจากตัวแปรอิทธิพลเกี่ยวกับการออกกำลังกาย
ที่มีอิทธิพลต่อตัวแปรการสนับสนุน รองลงมาคือตัวแปรความรู้เกี่ยวกับการออกกำลังกายที่มีอิทธิพล
ต่อตัวแปรการรับรู้เกี่ยวกับการออกกำลังกาย และตัวแปรที่มีอิทธิพลรวมน้อยที่สุดคือ ตัวแปรปัจจัย
ส่วนบุคคลที่มีอิทธิพลต่อตัวแปรการสนับสนุน
อิทธิพลทางตรงสูงสุดในโมเดลคือ อิทธิพลทางตรงอันเนื่องมาจากตัวแปรอิทธิพลเกี่ยวกับการ
ออกกำลังกายที่มีอิทธิพลต่อตัวแปรการสนับสนุน รองลงมาคือ ตัวแปรเจตคติเกี่ยวกับการออกกำลังกาย
ที่มีอิทธิพลต่อตัวแปรการรับรู้เกี่ยวกับการออกกำลังกาย และตัวแปรที่มีอิทธิพลทางตรงน้อยที่สุดคือ
ตัวแปรปัจจัยส่วนบุคคลที่มีอิทธิพลต่อตัวแปรการสนับสนุน ตามลำดับ
อิทธิพลทางอ้อมสูงสุดในโมเดล คือ อิทธิพลทางอ้อมอันเนื่องมาจากตัวแปรอิทธิพลเกี่ยวกับการ
ออกกำลังกาย ที่มีอิทธิพลต่อตัวแปรพฤติกรรมการออกกำลังกาย โดยส่งผ่านตัวแปรการสนับสนุน รองลงมา
คือ อิทธิพลทางอ้อมอันเนื่องมาจากตัวแปรอิทธิพลเกี่ยวกับการออกกำลังกาย ที่มีอิทธิพล ต่อตัวแปรการรับรู้
เกี่ยวกับการออกกำลังกาย โดยส่งผ่านตัวแปรการสนับสนุน และตัวแปรที่มีอิทธิพลทางอ้อมน้อยที่สุดคือ
ตัวแปรปัจจัยส่วนบุคคล ที่มีอิทธิพลต่อตัวแปรพฤติกรรมการออกกำลังกายโดยส่งผ่านตัวแปรการสนับสนุน
ตามลำดับ