การประยุกต์ใช้ความเชื่อเรื่อง “พญาลวง” เพื่อสร้างคุณค่าและความหมายใหม่ในผลิตภัณฑ์ทางวัฒนธรรมของชุมชนไทลื้อบ้านลวงเหนือ ตำบลลวงเหนือ อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงคุณภาพนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการประยุกต์ใช้คติความเชื่อเรื่องพญาลวงของชาวไทลื้อบ้านลวงเหนือ อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ เพื่อสร้างคุณค่าและความหมายใหม่ในผลิตภัณฑ์ทางวัฒนธรรมของชุมชน โดยศึกษาจากเอกสาร การสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลในชุมชนจำนวน 3 คน การสนทนากลุ่มและอบรมเชิงปฏิบัติการกับชาวบ้านในชุมชน 2 ครั้ง โดยครั้งที่ 1 จำนวน 16 คน และครั้งที่ 2 จำนวน 15 คน ผลการศึกษาพบว่า จากคติความเชื่อเรื่องพญาลวงที่ชาวไทลื้อบ้านลวงเหนือ สืบทอดมาจากบรรพบุรุษที่มีถิ่นฐานเดิมอยู่ในสิบสองพันนาผ่านวรรณกรรมมุขปาฐะนั้น เมื่อนำไปพัฒนาผลิตภัณฑ์ 2 ประเภทตามความต้องการของชาวบ้านในชุมชน ได้แก่ 1) ถุงย่ามที่มีลวดลายพญาลวงประดับตกแต่ง และ 2) โคมไฟเส้นด้ายที่ตกแต่งด้วยลวดลายพญาลวงแล้วนั้น พบว่ามีการปรับเปลี่ยนรูปลักษณ์ของพญาลวงให้มีความทันสมัยมากขึ้น สอดคล้องกับกระแสความสนใจของคนรุ่นใหม่ในปัจจุบัน พร้อมกันนั้นยังมีการสร้างคุณค่าและให้ความหมายใหม่แก่ผลิตภัณฑ์ทั้ง 2 ประเภทนี้โดยอ้างอิงจากคติความเชื่อเดิมว่า พญาลวงจะนำมาซึ่งความอุดมสมบูรณ์ มั่งคั่ง โดยใช้เรื่องเล่าที่เรียบเรียงขึ้นใหม่นั้นช่วยหนุนเสริมให้คุณค่าของผลิตภัณฑ์ทางวัฒนธรรมมีความเด่นชัดและมีมูลค่าเพิ่มขึ้นอีกด้วย