รูปแบบการจัดการความรู้ด้านการจัดการทรัพยากรน้ำอย่างยั่งยืน ผ่านกระบวนการสร้างความรู้ด้วยตนเองของชุมชนในพื้นที่จังหวัดบุรีรัมย์ Model of Knowledge Management on Sustainable Water Resource Management through the Process of Self – knowledge Building in Buriram Province

บทคัดย่อ

          น้ำถือเป็นทรัพยากรที่แม้จะเสริมสร้างขึ้นใหม่ได้และไม่มีวันสูญสิ้นแต่ด้วยปริมาณความต้องการใช้น้ำเพื่อกิจกรรมต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการใช้น้ำเพื่อการอุปโภคบริโภค การใช้น้ำเพื่อการเพาะปลูกและเลี้ยงสัตว์ ทำให้ปริมาณน้ำที่มีอยู่ในปัจจุบันไม่เพียงพอต่อความต้องการใช้ประโยชน์ในด้านต่างๆ ของคนในชุมชนอีกต่อไป ซึ่งความรู้ที่สร้างขึ้นมานี้จะต้องมีการจัดการความรู้เนื่องจากการแก้ปัญหาเรื่องน้ำเป็นปัญหาร่วมกันของคนในชุมชน ความรู้ของคนเพียงคนเดียวไม่อาจใช้แก้ปัญหาให้สำเร็จลงได้ จึงจำเป็นต้องสร้างความรู้ขึ้นมาทั้งชุมชนอันจะนำไปสู่การสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ขึ้นมาในที่สุด

             อย่างไรก็ตาม มีชุมชน 2 แห่งในพื้นที่จังหวัดบุรีรัมย์ ได้แก่ ชุมชนบ้านลิ่มทอง ซึ่งเป็นชุมชนที่มีการบริหารจัดการน้ำแล้งน้ำหลาก และชุมชนบ้านบุก้านตงซึ่งเป็นชุมชนที่มีการบริหารจัดการน้ำใต้ดิน ได้นำกระบวนการการสร้างความรู้ด้วยตนเอง (Constructionism) มาใช้ในการบริหารจัดการน้ำจนประสบความสำเร็จ โดยใช้รูปแบบการจัดการน้ำ คือ รูปแบบ CCEI ดังนี้ C = Crisis ชุมชนประสบภาวะวิกฤติ C = Constructionism ชุมชนสร้างความรู้ขึ้นโดยตนเอง E = Epipphany ประสบการณ์ของการเรียนรู้ I = Innovation นวัตกรรมที่ชุมชนสร้างขึ้น