การกำหนดส่วนแบ่งการตลาดและจุดยืนผลิตภัณฑ์ทางการท่องเที่ยวเชิงวิถีลุ่มน้ำปากพนัง ในอำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ นำเสนอเฉพาะวัตถุประสงค์เพื่อกำหนดส่วนแบ่งการตลาดและจุดยืนผลิตภัณฑ์ทางการท่องเที่ยวเชิงวิถีลุ่มน้ำปากพนังในอำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช ในงานวิจัยเรื่องกลยุทธ์ทางการตลาดเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมวิถีลุ่มน้ำปากพนัง เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน โดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากแบบสอบถามและสัมภาษณ์นักท่องเที่ยวกลุ่มตัวอย่าง ในประเด็นความต้องการและพฤติกรรมนักท่องเที่ยวที่เดินทางเข้าไปท่องเที่ยวในพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนัง อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช และข้อมูลจากการจัดประชุมกลุ่มย่อยกับผู้ที่เกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการการท่องเที่ยวและการตลาด ได้แก่ ผู้ประกอบการธุรกิจท่องเที่ยวและการบริการ หน่วยงานภาครัฐ และชุนชนท่องเทียว เพื่อร่วมกันกำหนดจุดยืนของผลิตภัณฑ์ทางการท่องเที่ยว เป็นแนวทางในการกำหนดกลยุทธ์ทางการตลาดในพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนัง ขณะที่การเทียบเคียงทางการท่องเที่ยว (Tourism Benchmarking) ใช้พื้นที่บริเวณลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลาในจังหวัดพัทลุงและสงขลา

ผลการศึกษา พบว่า (1) ส่วนแบ่งการตลาดและนักท่องเที่ยวกลุ่มเป้าหมายตามเกณฑ์ประชากรศาสตร์ คือ นักท่องเที่ยวชาวไทยในวัยเรียน วัยทำงาน และวัยเกษียณ  ส่วนนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ ส่วนใหญ่เป็นวัยทำงาน หากแบ่งตามเกณฑ์ภูมิศาสตร์ นักท่องเที่ยวชาวไทย ส่วนใหญ่มาจากเขตพื้นที่ภาคใต้เป็นส่วนใหญ่ ได้แก่ สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช และสงขลา และนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ ส่วนใหญ่มาจากประเทศมาเลเซีย แบ่งตามเกณฑ์พฤติกรรมศาสตร์ นักท่องเที่ยวชาวไทยมุ่งเน้นการท่องเที่ยวเพื่อการพักผ่อน นิยมเดินทางเป็นครอบครัว เพื่อนหรือคนรัก  มีลักษณะการท่องเที่ยวเพื่อการสังสรรค์ที่ชอบความสะดวกสบายและความปลอดภัยในสถานที่ท่องเที่ยว ในส่วนของนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติให้ความสนใจท่องเที่ยวโดยเฉพาะในวันหยุดสุดสัปดาห์และวันหยุดยาวต่อเนื่องเที่ยวเพื่อติดต่อธุรกิจ ชอบความสะดวกสบายในการท่องเที่ยว และต้องการท่องเที่ยวในสถานที่ที่มีความปลอดภัย และแบ่งตามเกณฑ์จิตวิทยาตามวิถีการท่องเที่ยวต่าง ๆ พบว่า  วิถีอาหาร มีกลุ่มเป้าหมายหลักเป็นกลุ่มผู้สูงอายุวัยเกษียณ วิถีตามรอยพ่อ ร.9 และตามรอย ร.5 มีกลุ่มเป้าหมายหลักเป็นกลุ่มนักเรียน และกลุ่มอาชีพที่มาดูงาน และวิถีความเชื่อ มีกลุ่มเป้าหมายหลักเป็นกลุ่มผู้สูงอายุวัยเกษียณและกลุ่มอาชีพที่มาดูงาน และ (2) การกำหนดจุดยืนผลิตภัณฑ์ทางการท่องเที่ยว พบว่า นักท่องเที่ยวชาวไทยมีความเหมาะสมกับจุดยืนผลิตภัณฑ์ในการท่องเที่ยวเชิงวิถีตามรอยพ่อ ร.9 และ ร.5 และการท่องเที่ยวเชิงวิถีอาหาร ขณะที่นักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ เหมาะสมกับจุดยืนผลิตภัณฑ์ในการท่องเที่ยวเชิงวิถีอาหารและการท่องเที่ยววิถีความเชื่อ ทั้งนี้ การกำหนดส่วนแบ่งการตลาดและจุดยืนผลิตภัณฑ์จะถูกนำไปใช้กำหนดกลยุทธ์ทางการตลาดของทางการท่องเที่ยวเชิงวิถีลุ่มน้ำปากพนังในอำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราชต่อไป