พุทธศาสนากับพลวัตทางความเชื่อในสังคมไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
พุทธศาสนากับพลวัตทางความเชื่อในสังคมไทยเป็นบทความทางวิชาการที่ศึกษาความเชื่อในพุทธศาสนาที่เปลี่ยนแปรไปตามการเปลี่ยนแปลงทางความเชื่อในสังคมไทย โดยศึกษา 4 ความเชื่อหลักในสังคมไทยตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์จนถึงปัจจุบัน ผลจากการศึกษาเอกสารพบว่า 1) ในยุคก่อนประวัติศาสตร์คนไทยเชื่อเรื่องผีและไสยศาสตร์ ความเชื่อเรื่องผีเป็นความเชื่อของคนพื้นถิ่นตั้งแต่ยุคโบราณที่ผู้คนยังชีพด้วยการล่าสัตว์ ต่อมาในยุคปฏิวัติเกษตรกรรมความเชื่อได้พัฒนามาเป็นความเชื่อเหนือธรรมชาติและไสยศาสตร์ เมื่อรับเอาพุทธศาสนาเข้ามาจึงได้หลอมรวมเข้ากับความเชื่อเดิม 2) ในสมัยสุโขทัยจนถึงต้นรัตนโกสินทร์มีความเชื่อเรื่องกรรมและการเกิดใหม่ โดยได้รับอิทธิพลมาจากคัมภีร์ไตรภูมิพระร่วง เชื่อว่ากรรมและผลของกรรมอันจะนำไปสู่การเกิดใหม่ในโลกหน้า เป็นความเชื่อหลักในสังคมไทยมากว่า 800 ปีจึงมีผลต่อศิลปและวัฒนธรรมไทย 3) ความเชื่อในระบบเหตุผลนิยมและวิทยาศาสตร์ เกิดการปฏิรูปพุทธศาสนา ความเชื่อในไตรภูมิพระร่วงถูกลดบทบาท เน้นการตีความคำสอนในพุทธศาสนาโดยใช้เหตุผลนิยมและสอดคล้องกับแนวคิดทางวิทยาศาสตร์ และ 4) ลัทธิบริโภคนิยม ได้ปรับเปลี่ยนโลกทัศน์ของคนในสังคมไทยให้กลายเป็นผู้บริโภค จนเกิดพุทธพาณิชย์ แม้ว่าสภาพสังคมจะเปลี่ยนไปอย่างไรแต่ความเชื่อทั้งสี่ยังคงตอบโจทย์ความต้องการที่พึ่งทางใจของพุทธศาสนิกในการปลอบประโลมใจ ให้ความหวัง และให้ความสงบสุข ดังที่เกิดขึ้นในสังคมไทยจนถึงปัจจุบัน
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
Academic Division University of Dhammakaya California. (2006). Law of Kamma. California: Dhammakaya University. (in Thai)
Atikomnantha, P. (2007). Social and Thai Culture (3rd ed.). Bangkok: Ramkhamhaeng University.
(in Thai)
Bhikkhu, B. (2010). 10 Years in Suan Mokkha. Bangkok: Mind Health Publication. (in Thai)
Capra, F. (2006). The Turning Point (7th ed.). (Phra Paisal Pasannadhammo,Trans). Bangkok: KomolKiemthong Foundation. (in Thai)
Chaiyotha, D. (1957). History and Thai Culture. Bangkok: Odian Store. (in Thai)
Dhammapitaka, Phra (P. A. Payutto)., (1995). Buddhist Dictionary: Glossary Issue. Bangkok: Mahachulalongkorn University. (in Thai)
Ganwiboon, S. (2015). Teaching Material for Subject Beliefs System in Thai Society. Suratthani: Suratthani Rajabhat University. (in Thai)
Harari, Y. N. (2018). Sapiens a Brief History of Humankind. (Numchai Cheewawiwat, Trans). Bangkok: Gypzy Group. (in Thai)
Khamwansa, S. (1999). Bhramanism (Hindu) in Thailand Eastern Civilisation. Bangkok: Thammasat University. (in Thai)
MuengWong, S. (1977). Pre-History of Thailand. - Sukhothai. Songkha: Namthai Publising. (in Thai)
Na Ponphet, W. (2001). The. Evolution of Thai Society and the Novel, the Pol Nikorn Kimnguan Series. Bangkok: Sangdao. (in Thai)
Narada, Thera. (1988). The Buddha and His Teachings. Malaysia: Buddhist Missionary Society.
National Office of Buddhism. (2015). Fundamental Data of Buddhism in 2015. Bangkok: National Office of Buddhism. (in Thai)
Phongphit, S. (2005). Religions and Belief System in Thai Society. Thai Encyclopaedia for Youth. Vol 20. Bangkok: Thai Encyclopaedia for Youth. (in Thai)
Phoolcharoen, W. (2001). Health, Value, and Strategies for Society. Bangkok: Health System Research Institute. (in Thai)
Promkhunaporn, Phra (P.A. Payutto) (2007). Belief Understand Correct Kamma (9th ed.). Chumphon: Thungphai Dhamma Practice Garden. (in Thai)
_______. (2009). Chronology of Buddhism in World Civilization. Bangkok: Phalidham Publishing. (in Thai)
Promtha, S. (1999). Buddhist Philosophy Humanity Society and Ethics Issue. Bangkok: Chulalongkorn University. (in Thai)
Pundarikwiwat, T. (1997). Buddhadasa Bhikkhu in Thai Society Contents. In Journal of Buddhist Studies. Vol IV. No.2 (pp. 84-104 ). Bangkok: Chulalongkorn University. (in Thai)
Satha-anand, S. (1996). Wisdom Heritage of Buddhadasa Bhikkhu: Foundation of Modern Thai Buddhism in Thai Society. In Buddhism and Spiritual in Thai Society: Religions and Culture Research Issue. (pp. 107-126). Bangkok: Buddhist Research Institute, Mahachulalongkorn University. (in Thai)
Sisuchat, A. (2001). Southern. Roots: Landscape, Look, Spirit. Bangkok: Mind Health Publication. (in Thai)
Sivraksa, S. (2004) Trans Thai Buddhism: Spiritually, Politically, and. Socially. Bangkok: Suksit Siam. (in Thai)
Sivaraksa, S. (2007). Full Obstruction of Buddhism in Thailand. Bangkok: Suksit Siam. (in Thai)
Tapvech, N. (1981). Philosophical Aspects of Traiphumphraruang: An Anlysis. (Master of Arts Thesis). Chulalongkorn University, Graduate School, Department of Philosophy. (in Thai)
The Fine Arts Department. (2009). Names of Thai Tradition: Folk Festival. Vol III (Beliefs). Bangkok: The Fine Arts Department. (in Thai)
Visalo, Phra P. (2003). Thai Buddhism in the Future Trend and Critical Solving. Bangkok: Sodsri Saridwong Foundation. (in Thai)
Wanliphodom, S. (2017). Buddhism and Beliefs in Thai Society. Bangkok: Lek-Prapai Viriyahpant Foundation. (in Thai)
World Health Organization. (1986). Ottawa Charter of Health Promotion. Geneva: World Health Organization.