การสูญศัพท์ การเพิ่มศัพท์ และการเปลี่ยนแปลงทางความหมายของศัพท์ที่เป็นโทษทางอาญา ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์

บทคัดย่อ

งานวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงด้านศัพท์และความหมายของศัพท์ที่เป็นโทษทางอาญาในกฎหมายตราสามดวง กฎหมายลักษณอาญา และประมวลกฎหมายอาญา ซึ่งผลการวิจัยพบว่า ศัพท์ที่เป็นโทษทางอาญาในกฎหมายตราสามดวงมีอยู่ 164 คำ ปรากฏการสูญศัพท์ 162 คำ เหลือเพียง “ปรับ” และ “ริบทรัพย์” เท่านั้น ที่ยังเป็นโทษทางอาญาจนถึงปัจจุบัน ส่วนการเพิ่มศัพท์ ปรากฏในกฎหมายลักษณอาญา จำนวน 4 คำ ได้แก่ “ประหารชีวิต” “จำคุก” “ให้อยู่ภายในเขตร์ที่อันมีกำหนด” และ “ให้เรียกประกันทานบน” และปรากฏในประมวลกฎหมายอาญา 1 คำ ได้แก่ “กักขัง” เป็นการสร้างศัพท์ด้วยวิธีการซ้อนคำ ซึ่ง “กักขัง” นี้เป็นการเพิ่มศัพท์เพื่อนำมาใช้แทน “ให้อยู่ภายในเขตร์ที่อันมีกำหนด” ส่วนการเปลี่ยนแปลงทางความหมายนั้น พบว่า โทษ “ปรับ” และ “ริบทรัพย์” ในกฎหมายลักษณอาญาและประมวลกฎหมายอาญา มีความหมายแคบกว่าโทษ “ปรับ” และ “ริบทรัพย์” ในกฎหมายตราสามดวง และโดยที่ศัพท์ที่เป็นโทษทางอาญาในกฎหมายตราสามดวงเป็นถ้อยคำสำนวนที่อธิบายให้เห็นภาพของวิธีการลงโทษที่รุนแรง ทำให้ผู้คนในสังคมเกรงกลัวต่อการกระทำความผิด แต่เมื่อศัพท์ที่เป็นโทษทางอาญาในกฎหมายลักษณอาญาและประมวลกฎหมายอาญาได้เปลี่ยนแปลงไปเป็นภาษาวิชาการ ทำให้ภาพสะท้อนอันน่ากลัวของการลงโทษโดยผ่านตัวภาษานั้นสูญสิ้นไป ส่งผลให้ความยำเกรงต่อการกระทำความผิดลดน้อยลงไปด้วย ผู้วิจัยจึงเห็นว่า การกำหนดอัตราโทษให้สูงขึ้นอาจเป็นวิธีการหนึ่งที่จะทำให้คนในสังคมเกรงกลัวต่อการกระทำความผิด เพื่อที่กฎหมายจะได้ทำหน้าที่ในการควบคุมสังคมได้อย่างมีประสิทธิภาพ