โนราและหนังตะลุง : การพัฒนาการจัดการและการถ่ายทอดของศูนย์ฝึกศิลปินพื้นบ้านในจังหวัดสงขลา

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาสภาพ ปัญหาการจัดการ การถ่ายทอดและแนวทางในการพัฒนาการจัดการและการถ่ายทอดความรู้ด้านศิลปะการแสดงพื้นบ้านโนราและหนังตะลุงของศูนย์ฝึกศิลปินพื้นบ้านในจังหวัดสงขลา เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ การสัมภาษณ์เชิงลึกแบบมีโครงสร้างจากหัวหน้าและคณะกรรมการศูนย์ฝึกศิลปินพื้นบ้าน การสังเกตแบบมีไม่มีส่วนร่วม  และการประชุมเชิงปฏิบัติการถึงสภาพปัญหาการจัดการและแนวทางในการพัฒนาของศูนย์ฝึกศิลปินพื้นบ้าน กลุ่มตัวอย่าง รวมทั้งสิ้น 32 คน ได้แก่ ศิลปินโนราและหนังตะลุง หัวหน้าและคณะกรรมการศูนย์ฝึกพื้นบ้าน นักวิชาการ ผู้บริหารและผู้นำชุมชน ผลวิจัยพบว่า สภาพปัจจุบันของศูนย์ฝึกศิลปินพื้นบ้านที่ยังคงดำเนินการในพื้นที่วิจัยมีเพียง 2 ศูนย์ คือ ศูนย์ฝึกโนราและศูนย์ฝึกหนังตะลุงลำดวน ศ.อิ่มเท่ง อำเภอบางกล่ำ จังหวัดสงขลา ปัญหาของศูนย์ฝึกคือ หน่วยงานและคนในชุมชนไม่ให้ความสนใจและสนับสนุนศิลปะการแสดงพื้นบ้านในท้องถิ่นอย่างจริงจัง และผลจากการประชุมเชิงปฏิบัติการถึงแนวทางในการพัฒนาการจัดการของศูนย์ฝึกคือ หัวหน้าของศูนย์ฝึกจะต้องเป็นผู้มีคุณธรรมจริยธรรมในการบริหารงาน หน่วยงานต่างๆ ทั้งภาครัฐและเอกชนควรสนับสนุนและส่งเสริมศิลปะการแสดงพื้นบ้านทั้งด้านทรัพยากรและงบประมาณ ด้านการถ่ายทอดควรจัดทำเป็นหลักสูตรระยะสั้นอยู่ในการเรียนการสอนของสถานศึกษา และศิลปินพื้นบ้านควรถ่ายทอดความรู้โดยยึดขนบธรรมเนียมนิยมการแสดงแบบดั้งเดิมเพื่อให้คุณค่าทางภูมิปัญญาท้องถิ่นคงอยู่สืบต่อไป