การสอนงาน : ทางออกเพื่อความยั่งยืนสำหรับการมีงานทำของคนพิการ

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอสภาพปัญหาการมีงานทำของคนพิการในประเทศไทย และเพื่ออธิบายวิธีพัฒนาคนพิการเพื่อเข้าสู่การมีงานทำด้วยวิธีสอนงาน (Job coach) และเสนอแนะรูปแบบการสอนงานและกระบวนการสนับสนุนการสอนงานสำหรับคนพิการในบริบทต่าง ๆ ซึ่งกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับคนพิการในประเทศไทยหลายฉบับ ได้กล่าวถึงสิทธิของคนพิการ และความช่วยเหลืออื่นที่พึงได้รับจากภาครัฐ ในการเข้าถึงระบบการศึกษา การอาชีพ การแพทย์ และสังคม โดยเนื้อหาแบ่งออกเป็น 3 ส่วน คือ สถานการณ์การมีงานทำของคนพิการ ความรู้เกี่ยวกับการสอนงาน และการสอนงานสำหรับคนพิการ แนวคิดของการสอนงาน (Job coach) เป็นรูปแบบการเรียนการสอนอย่างหนึ่ง โดยมีรูปแบบการสอนงานแบบต่าง ๆ และกระบวนการสนับสนุนการจ้างงานของคนพิการในสถานประกอบการตั้งแต่ ก่อน-ระหว่าง-หลังการจ้างงาน โดยการเสริมทักษะ เทคนิคการสอนงาน และการเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานร่วมกันระหว่างผู้สอนงานและผู้รับการสอนงาน พบว่า รูปแบบการสอนงาน ส่วนใหญ่การสอนงานอาศัยการเรียนรู้จากประสบการณ์จริง การเรียนรู้จากผู้อื่น และการเรียนรู้จากการฝึกอบรม ซึ่งผู้ศึกษาการสอนงานจึงไม่ควรยึดติดกับรูปแบบการสอนงานอย่างใดอย่างหนึ่ง แต่ควรพิจารณาเลือกใช้รูปแบบการสอนงานและกระบวนการสนับสนุนการสอนงานให้เหมาะสมกับศักยภาพของคนพิการ ประเภทของความพิการ และงานที่คนพิการทำในสถานประกอบการ ทั้งนี้การสอนงานได้ช่วยส่งเสริมการมีงานทำของคนพิการเป็นการยกระดับและพัฒนาคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น