คุณธรรมจริยธรรมของผู้บริหารการศึกษา

Main Article Content

พระมหาสมบูรณ์ สุธมฺโม

บทคัดย่อ

        โรงเรียนทั้งหลายมีหน้าที่ให้การศึกษาแก่นักเรียน เพื่อพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้และความประพฤติดี ครูทั้งหลายเป็นบุคคลสำคัญในการจัดการศึกษา โดยเฉพาะผู้บริหารสถานศึกษาจะต้องบริหารจัดการศึกษาให้ครูทุกคนร่วมมือกันอบรมสั่งสอนนักเรียนให้มีคุณธรรมจริยธรรมที่ดีงาม บทบาทของผู้บริหารการศึกษายุคใหม่นั้น ผู้บริหารจะต้องรู้จักการประยุกต์นำหลักธรรมทางพระพุทธศาสนามาใช้กับงานบริหารการศึกษาให้มากขึ้น เพราะปัจจุบันปัญหาคุณธรรมจริยธรรมของเยาวชนไทยเสื่อมทรามลงไปมาก กล่าวคือ นักเรียนไม่ชอบอยู่ในกฎเกณฑ์ ไม่มีระเบียบวินัย ใช้ความรุนแรงทำร้ายกัน ดังนั้น ถ้าผู้บริหารการศึกษาทั้งหลายมีคุณสมบัติดีงาม นำหลักพุทธธรรมมาประยุกต์ใช้กับการประพฤติปฏิบัติ จะทำให้การศึกษาด้านอื่นๆ จะทำให้นักเรียนพัฒนา และประสบความสำเร็จตามเป้าหมาย


        คุณธรรม คือ ความดีงาม เป็นสภาพที่เกื้อกูล


        จริยธรรม คือ ธรรมที่เป็นข้อประพฤติปฏิบัติ ศีลธรรม กฎศีลธรรม


        ผู้บริหารการศึกษา หมายถึง บุคคลที่รับผิดชอบกระบวนการดำเนินงานการศึกษาเพื่อให้บรรลุจุดหมายขององค์การเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ มีหน้าที่บริหารที่สำคัญ คือ การวางแผน การจัดองค์การ การนำ และการควบคุม ในองค์การธุรกิจเรียกผู้บริหารว่า ผู้จัดการ แต่ในหน่วยงาน องค์การของรัฐเรียกว่า ผู้บริหาร


        จริยธรรมทางบริหารการศึกษา หมายถึง มาตรฐานของการปฏิบัติงานหรือการประเมินเชิงคุณธรรมที่ผู้บริหารใช้ในการบริหารองค์การ


        คุณสมบัติของผู้บริหารที่ช่วยเสริมสร้างจิตใจให้ดีงาม คือ หลักพรหมวิหาร ๔ ได้แก่


          ๑) เมตตา                  ๒) กรุณา


          ๓) มุทิตา                   ๔) อุเบกขา


        นอกจากนี้ ผู้บริหารควรมีหลักธรรมในการบริหารงานคือ สัปปุริสธรรม ๗ อิทธิบาท ๔ สังคหวัตถุ ๔ ฆราวาสธรรม ๔ และทศพิธราชธรรม ด้วย


        คุณธรรม จริยธรรม มีความสำคัญอย่างยิ่ง ในการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรมแก่เด็กและเยาวชน จะช่วยทำให้เยาวชนและคนในชาติมีคุณภาพ อันจะทำให้เกิดความสุขกับตนเอง แก่สังคม และในโลกนี้

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
สุธมฺโม พ. “คุณธรรมจริยธรรมของผู้บริหารการศึกษา”. วารสารมหาจุฬาวิชาการ, ปี 1, ฉบับที่ 2, สิงหาคม 2018, น. 1-13, https://so04.tci-thaijo.org/index.php/JMA/article/view/141143.
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กรมอาชีวศึกษา. “การปรับเปลี่ยนกรอบคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยมและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้สำเร็จการศึกษากรมอาชีวศึกษา”. (๒๙ กันยายน ๒๕๔๓) : ๑๔ (เอกสารอัดสำเนา).

ประภาศรี สีหอำไพ. พื้นฐานการศึกษาทางศาสนาและจริยธรรม. พิมพ์ครั้งที่ ๓. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ๒๕๔๓.

พระธรรมโกศาจารย์ (ประยูร ธมฺมจิตโต). พุทธวิธีบริหาร. พิมพ์ครั้งที่ ๔. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๔๙.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. พิมพ์ครั้งที่ ๙. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๔๓.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). พุทธธรรม. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย, ๒๕๔๑.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). พระพุทธศาสนาพัฒนาคนในสังคม. กรุงเทพมหานคร: กองการพิมพ์ฝ่ายประชาสัมพันธ์, ๒๕๔๐.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม ๑๐, ๑๑, ๒๐, ๒๓, ๒๕. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๓๙.

วิโรจน์ สารรัตนะ. การบริหารการศึกษาหลักการ ทฤษฎี หน้าที่ ประเด็นและบทวิเคราะห์. พิมพ์ครั้งที่ ๔. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ทิพยวิสุทธิ์, ๒๕๔๖.