กระบวนการพุทธจิตวิทยาสู่โพธิปัญญา

บทคัดย่อ

     พระพุทธศาสนาได้ให้ความสำคัญกับการพัฒนามนุษย์ให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ โดยเน้นย้ำ ให้พัฒนาตนเองตามด้วยการบําเพ็ญสิกขา ๓ ให้บริบูรณ์ ประกอบด้วย อธิศีลสิกขา อธิจิตตสิกขา และอธิปัญญาสิกขา เมื่อยึดหลักดังกล่าวเป็นกระบวนการในการดำเนินชีวิตแล้ว จะทำให้เกิดกระบวนการตื่นรู้ในตน เข้าใจตนเอง เห็นคุณค่าในตนเอง เกิดสติ สมาธิ และปัญญา ซึ่งคำว่า “ปัญญา” นี้ ก็มีความสำคัญต่อมนุษย์เป็นอย่างมาก เพราะเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้ถือเป็นเครื่องมือในการจัดการที่มีความจำเป็นต่อการดำเนินชีวิตของมนุษย์ในหลายด้าน ไม่ว่าจะเป็นการศึกษา การเรียนรู้การใช้ชีวิต หากมนุษย์ดำเนินชีวิตอย่างขาดปัญญาจะทำให้พบกับปัญหาและความทุกข์มากมาย การจะเข้าถึงกระบวนการพุทธจิตวิทยาสู่โพธิปัญญาได้นั้น ต้องเข้าใจปัญญาในพระพุทธศาสนาให้ท่องแท้ เพราะพระพุทธศาสนาเป็นศาสนาแห่งปัญญา และปัญญาจะเป็นหนทางนำไปสู้ความพ้นทุกข์ได้ ปัญญานั้น แยกออกได้ เป็น ๒ อย่าง คือ ปัญญาทางโลก กับปัญญาทางธรรม หากมนุษย์พัฒนาตนเองได้ครบถ้วนสมบูรณ์แล้ว ก็จะทำให้เกิดความสุขแก่ตนเองและผู้อื่น ดังสุภาษิตในพระพุทธศาสนาที่กล่าวว่า “ปัญฺญา โลกสฺมิ ปชฺโชโต” แปลว่า ปัญญาเป็นแสงสว่างในโลก เพราะเมื่อพบปัญญาก็พบความสุขที่แท้จริงได้