แนวทางการบริหารจัดการห้องสมุดในศตวรรษที่ ๒๑ ตามหลักสัปปายะ ๗ ของโรงเรียนมัธยมศึกษา จังหวัดสระบุรี -
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (๑)เพื่อศึกษาสภาพการบริหารจัดการห้องสมุดของโรงเรียนมัธยมศึกษาจังหวัดสระบุรี และ (๒) เพื่อศึกษาแนวทางการบริหารห้องสมุดในโรงเรียนมัธยมศึกษาตามหลักสัปปายะ ๗ เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี (Mix Methods) กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้บริหาร ครูบรรณารักษ์ และนักเรียนในโรงเรียนมัธยมศึกษา จังหวัดสระบุรี จำนวน ๒๑ โรงเรียน ได้กลุ่มตัวอย่าง จำนวน ๔๑๗ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถามและแบบสัมภาษณ์ มีค่าความเชื่อมัน .๙๗ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และเก็บข้อมูลจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน ๑๓ รูป/คน แล้ววิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า
๑. สภาพการบริหารจัดการห้องสมุดของโรงเรียนมัธยมศึกษา จังหวัดสระบุรี ทั้ง ๔ ด้าน โดยภาพรวม อยู่ในระดับอยู่ในระดับมาก ( =๓.๙๖, S.D.= ๐.๕๘) และเมื่อพิจารณาเรียงลำดับรายด้านของการให้บริการ ด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดได้แก่ด้านบุคลากร อยู่ในระดับมาก ( =๔.๑๓, S.D.= ๐.๕๐) รองลงมาคือด้านทรัพยากรสารสนเทศ อยู่ในระดับมาก ( =๓.๙๓, S.D.= ๐.๕๖) ด้านสภาพแวดล้อม อยู่ในระดับมาก ( =๓.๙๑, S.D.= ๐.๖๐) และด้านการบริการ อยู่ในระดับมาก ( =๓.๘๕, S.D.= ๐.๖๖) ตามลำดับ
๒. แนวทางการบริหารจัดการห้องสมุดในโรงเรียนมัธยมศึกษาตามหลักสัปปายะ ๗ พบว่า การบริหารห้องสมุดในศตวรรษที่ ๒๑ ประกอบด้วย ๑) ด้านทรัพยากรสารสนเทศตามหลักสัปปายะ คือ ภัสสะสัปปายะ หมายถึง มีการแจ้งระเบียบการใช้ห้องสมุดให้แก่นักเรียน ๒) ด้านการบริการตามหลักสัปปายะ คือ โภชนะสัปปายะ หมายถึง ห้องสมุดที่มีอาหารที่เป็นความรู้ การให้บริการสืบค้นข้อมูลหนังสือโดยใช้ฐานข้อมูลออนไลน์ ๓) ด้านสภาพแวดล้อมตามหลักสัปปายะ คือ อาวาสสัปปายะ หมายถึง ห้องสมุดมีสถานที่ที่เหมาะสม สบาย สงบ ปลอดภัย ไม่มีอันตราย โคจรสัปปายะ หมายถึง ห้องสมุดเป็นแหล่งรวมความรู้ อุตุสัปปายะ หมายถึง ห้องสมุดมีสภาพแวดล้อม และอุณหภูมิที่เหมาะสม อริยาบถสัปปายะ หมายถึง ผู้ที่อยู่ในห้องสมุดต้องมีอาการสำรวม และ ๔) ด้านบุคลากรตามหลักสัปปายะ คือ บุคคลสัปปายะ หมายถึง มีครูบรรณารักษ์ที่คอยให้บริการอย่างเป็นมิตร ครูที่ทำหน้าที่บรรณารักษ์ที่มีวุฒิบรรณารักษ์
คำสำคัญ:แนวทางการบริหารจัดการห้องสมุด,สัปปายะ ๗,โรงเรียนมัธยมศึกษา
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
กนกกร กมลเพ็ชร. "อนาคตภาพห้องสมุดมหาวิทยาลัยในการส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิตของสังคมไทย". ดุษฎีนิพนธ์
ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการศึกษานอกระบบโรงเรียน. บัณฑิตวิทยาลัย: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ๒๕๕๙.
กาญจนา หิรัญเกษตร, “การดำเนินงานห้องสมุดโรงเรียนประถมศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา
ชลบุรี”, วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาบรรณารักษ์ศาสตร์และสารนิเทศศาสตร์, บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยบูรพา, ๒๕๔๙
เฉลียว พันธุ์สีดา, คู่มือการบริหารงานห้องสมุดโรงเรียน,กรุงเทพมหานคร: ต้นอ้อ, ๒๕๔๒
ชนากานต์ สิงห์เรือง, “การบริหารจัดการห้องสมุดตามหลักสังคหวัตถุธรรมของมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณ
ราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครสวรรค์”, วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการ
บริหารการศึกษา,บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๕๙
ชาน ซูอัน, โครงการห้องสมุดเด็กในเกาหลี: ห้องสมุดมหัศจรรย์ใน เอกสารประกอบการประชุมวิชาการ
ประจำปี ๒๕๕๕ TK Conference on Reading ๒๐๑๒ ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์
๑๒-๑๓ กรกฎาคม ๒๕๕๕, [ออนไลน์], แหล่งที่มา: https://www.tkpark.or.th/
tha/papers_detail/38 [๓๐ ตุลาคม ๒๕๖๓].
โชติมา วัฒนะ, “ห้องสมุดไร้หนังสือ เรียกว่าห้องสมุดได้จริงหรือ”, วารสารสารสนเทศ, ปีที่ ๑๕ ฉบับที่ ๑
(มกราคม-มิถุนายน ๒๕๕๙): ๑-๑๐.
ทวีศักดิ์ จินดานุรักษ์, “นวัตกรรมและสื่อในการจัดการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ในศตวรรษที่๒๑”, Veridian
E-Journal, Silpakorn University, ปีที่ ๙ ฉบับที่ ๑ (มกราคม – เมษายน ๒๕๕๙): ๕๖๐-
๕๗๐.
ธีรโชติ เกิดแก้ว, “สัปปายะ ๗ : หลักการจัดระเบียบเพื่อความสมดุลของครอบครัว/สังคม”, วารสาร มฉก.
วิชาการ, ปีที่ ๘ ฉบับที่ ๑๕, (๒๕๔๗) : ๘๐-๙๒.
น้ำทิพย์ วิภาวิน. การใช้ห้องสมุดยุคใหม่. พิมพ์ครั้งที่ ๒. กรุงเทพมหานคร: เอสอาร์ พริ้นติ้ง แมสโปร
ดักส์, ๒๕๕๐.
ปรีดี ปลื้มสำราญกิจ และดาราพร มาตขาว, “ห้องสมุดในศตวรรษที่ ๒๑”, วารสารวิชาการหอสมุดแห่งชาติ,
ปีที่ ๖ ฉบับที่ ๑ (มกราคม – มิถุนายน ๒๕๖๑): ๑-๑๖.
พระลิขิต ทินฺนปญฺโญ, “รูปแบบการจัดการสัปปายะในสำนักปฏิบัติธรรมภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศ
ไทย”, วารสารบัณฑิตศึกษาปริทรรศน์, ปีที่ ๑๓ เล่ม ๓ (มิถุนายน ๒๕๖๐): ๒๑๗-๒๑๙.
ไพฑูรย์ สินลารัตน์, “การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบ CRP”, รายงานการวิจัย,
คณะครุศาสตร์: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ๒๕๕๐
วิจารณ์ พานิช, วิถีสร้างการเรียนรู้เพื่อศิษย์ในศตวรรษที่ ๒๑, (กรุงเทพมหานคร: ตถาตาพลับ
ลิเคชั่นจำกัด, ๒๕๕๔), หน้า ๕๕.สำนักงานสถิติแห่งชาติ, มาตรฐานสถิติประเทศไทย, [ออนไลน์],
แหล่งที่มา: https://www.nso.go.th /nsoweb/statisticalStandards [๓๐ ตุลาคม ๒๕๖๓].
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ, แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ ๑๒,
[ออนไลน์], แหล่งที่มา: http://www.nesdb.go.th /Portals/0/news/plan/p12/plan12.pdf. [ ๓๐ ตุลาคม ๒๕๖๓].
สุมาลี สังข์ศรี, การจัดการศึกษานอกระบบด้วยวิธีการศึกษาทางไกลเพื่อการศึกษาตลอดชีวิต, (นนทบุรี: โรง
พิมพ์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, ๒๕๔๕), หน้า ๑๐.
อาภรณ์ รัตน์มณี, ทำไมระบบการศึกษาไทยจึงพัฒนาช้า, [ออนไลน์], แหล่งที่มา:
http://school8.education.police.go.th/technical/technical05.html [๓๐ ตุลาคม
๒๕๖๓].
อุทัย ทุติยะโพธิ. “การพัฒนาศักยภาพของหองสมุดสถาบันอุดมศึกษา” รายงานการสัมมนาความร่วมมือระหวางหองสมุดสถาบันอุดมศึกษาครั้งที่ ๗ ขายงานหองสมุด : ระดับนานาชาติ ระดับภูมิภาค และระดับชาติ. กรุงเทพมหานคร: คณะอนุกรรมการพัฒนา หองสมุดสถาบันอุดมศึกษา ทบวงมหาวิทยาลัย, ๒๕๓๒.