ปัญหาทางกฎหมายของพินัยกรรมอิเล็กทรอนิกส์ ปัญหาทางกฎหมายของพินัยกรรมอิเล็กทรอนิกส์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษากฎหมายที่เกี่ยวข้องกับพินัยกรรมทั้งของประเทศไทยและต่างประเทศ 2) เพื่อเสนอแนะรูปแบบและวิธีการในการทำพินัยกรรมตามเทคโนโลยีที่ปรับเปลี่ยนไป โดยการศึกษาค้นคว้า รวบรวมข้อมูลจากหนังสือ เอกสารทางวิชาการ บทความ งานวิจัย ตัวบทกฎหมาย และเครือข่ายสารสนเทศทั้งของประเทศไทยและประเทศสหรัฐอเมริกา
โดยนำข้อมูลที่ได้มาสร้างคำถามตามวัตถุประสงค์แล้วจึงทำการวิเคราะห์เปรียบเทียบ พร้อมทั้งเสนอแนะรูปแบบและวิธีการในการทำพินัยกรรมอิเล็กทรอนิกส์ให้มีความน่าเชื่อถือ ความปลอดภัย และมีผลในทางกฎหมาย ตามเทคโนโลยีที่ปรับเปลี่ยนไป

ผลการวิจัยพบว่า

1) การทำพินัยกรรมในประเทศไทยยึดหลักแบบพิธีเป็นสำคัญ หากไม่ทำตามแบบที่กฎหมายกำหนดพินัยกรรมย่อมตกเป็นโมฆะ โดยมีข้อกำหนดที่สำคัญ คือ ผู้ทำพินัยกรรมต้องมีความสามารถในการทำพินัยกรรม กล่าวคือ มีความสามารถในการตัดสินใจที่ชัดเจนและเข้าใจผลกระทบจากการกระทำของตนเอง บุคคลต้องมีอายุไม่ต่ำกว่าที่กฎหมายกำหนด และต้องไม่อยู่ในภาวะที่มีปัญหา
ทางจิตที่ส่งผลต่อการตัดสินใจ และการทำพินัยกรรมจะต้องเกิดจากความตั้งใจของบุคคลโดยไม่มีการ
บีบบังคับหรือหลอกลวงจากบุคคลอื่น

2) การทำพินัยกรรมไม่สามารถทำให้อยู่ในรูปของข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ หรือใช้ลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์โดยอาศัยพระราชบัญญัติว่าด้วยธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2544 ได้เลย เนื่องจากพระราชกฤษฎีกากำหนดประเภทธุรกรรมในทางแพ่งและพาณิชย์ที่ยกเว้นมิให้นำกฎหมาย
ว่าด้วยธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์มาใช้บังคับ พ.ศ. 2549 มาตรา 3 (2) กำหนดมิให้นำพระราชบัญญัติว่าด้วยธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2544 มาใช้กับธุรกรรมเกี่ยวกับมรดก

3) จึงควรยกเลิกมาตรา 3 (2) ของพระราชกฤษฎีกาฉบับดังกล่าว และกำหนดให้พินัยกรรมอิเล็กทรอนิกส์เป็นแบบของพินัยกรรมประเภทหนึ่ง โดยการตรากฎหมายเพื่อรับรองสถานะทางกฎหมายของพินัยกรรมอิเล็กทรอนิกส์เป็นการเฉพาะ พร้อมทั้งกำหนดวิธีการ และรูปแบบการใช้ลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ วิธีการเก็บรักษาที่มีความปลอดภัยและมีความทันสมัย ทันต่อสถานการณ์ของประเทศที่เปลี่ยนแปลงไป จะทำให้ตอบสนองต่อความต้องการของคนในยุคปัจจุบันมากยิ่งขึ้น