แนวคิดเศรษฐกิจชุมชน: เหลียวหลัง แลหน้า นำพาเศรษฐกิจชุมชนสู่ทางรอด

บทคัดย่อ

ภาวะวิกฤติเศรษฐกิจตั้งแต่กลางปี 2540 และพระราชดำรัสของในหลวง ประกอบกับปรัชญาของแผนพัฒนาเศรษฐกิจฉบับที่ 8 เน้นการพัฒนา “คน” และรัฐธรรมนูญใหม่ที่ให้ความสำคัญต่อ “ชุมชนท้องถิ่น” ได้สร้างกระแสอย่างกว้างขวางให้สังคมกลับมาทบทวนแนวทางการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ โดยเฉพาะเศรษฐกิจชุมชนของชุมชนในชนบท ในช่วงปี 50 ปีที่ผ่านมา การพัฒนาประเทศไม่ได้สร้างความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจให้แก่ชุมชนท้องถิ่นในชนบท หรือ “เศรษฐกิจของฐานล่าง” ซึ่งเป็นเศรษฐกิจของประชากรส่วนใหญ่ จึงมีส่วนสำคัญยิ่งต่อความยั่งยืนของการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศโดยรวม

ดังนั้น เศรษฐกิจชุมชนเป็นส่วนหนึ่งของเศรษฐกิจของชาติ เพื่อให้เศรษฐกิจของชาติมีความเจริญ จึงมีความจำเป็นที่จะต้องพัฒนาเศรษฐกิจในระดับล่าง คือเศรษฐกิจชุมชน เศรษฐกิจชุมชนเป็นเรื่องที่เกี่ยวกับการดำเนินกิจการทางเศรษฐกิจต่างๆ ทั้งด้านเกษตรกรรม อุตสาหกรรม บริการ ด้านการผลิต การบริโภค และการกระจายผลผลิต โดยให้ชุมชนมีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหาพื้นฐานทางเศรษฐกิจชุมชน คือ การมีส่วนร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมตัดสินใจ และร่วมรับประโยชน์ บนฐานรากของความสามารถ ศักยภาพของชุมชนที่อยู่ จากการใช้ทุนในสังคมตนเองที่มีอยู่หรือสามารถจัดหาได้ตามศักยภาพที่ตนเองมีอยู่