มาตรการกำกับดูแลเงินสกุลดิจิทัลและการปรับใช้กฎหมายไทยกับเงินสกุลดิจิทัล : บิทคอยน์

ผู้แต่ง

  • นางสาวณหทัย สุขเสนา สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์

คำสำคัญ:

การกำกับดูแลบิทคอยน์, เงินสกุลดิจิทัล, กฎข้อบังคับบิทคอยน์, กรณีศึกษาบิทคอยน์

บทคัดย่อ

ปัจจุบันเศรษฐกิจและสังคมถูกขับเคลื่อนโดยเทคโนโลยี ทำให้สังคมเปลี่ยนแปลงไปมีรูปแบบเป็นสังคมดิจิทัล มีการใช้เทคโนโลยีเพื่อพัฒนาประเทศในด้านต่าง ๆ โดยเฉพาะด้านการเงินที่พัฒนาอย่างก้าวกระโดดจนเกิดนวัตกรรมใหม่ ๆ หลายประการ หนึ่งในนั้นคือ เงินสกุลดิจิทัล (Digital Currencies) ที่ประดิษฐ์ขึ้นเพื่อกระจายอำนาจทางการเงินสู่ประชาชนและการไม่ถูกกำกับโดยทางการ เพื่อเพิ่มอิสระทางการเงินสู่ปัจเจกชนให้มากขึ้น การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีระยะเวลาดำเนินการ 45 วัน เริ่มวันที่ 15 สิงหาคม 2560 ถึงวันที่ 25 กันยายน 2560 มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) ความหมายและสถานะทางกฎหมายของ     บิทคอยน์ (Bitcoin) 2) ศึกษาสภาพปัญหาและอุปสรรคที่เกิดจากการใช้บิทคอยน์ รวมทั้งวิเคราะห์ปัญหาการใช้บิทคอยน์ การปรับใช้กฎหมายไทยและมาตรการกำกับดูแลบิทคอยน์ จากการรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลจากเอกสารที่เกี่ยวข้อง พบว่า ไทยได้กำหนดนิยามบิทคอยน์ไว้ที่ประกาศธนาคารแห่งประเทศไทยแต่ไม่ได้ระบุสถานะทางกฎหมายและไม่มีมาตรการกำกับดูแลบิทคอยน์ ทั้งนี้เมื่อบิทคอยน์ไม่ได้อยู่ภายใต้การกำกับดูแลและกฎหมายใด ๆ การใช้บิทคอยน์จึงไม่ได้รับความคุ้มครองและผู้ใช้ต้องรับความเสี่ยงภัยเอง ดังนั้น ประเทศไทยควรพิจารณาสถานะทางกฎหมายให้บิทคอยน์ เพื่อออกมาตรการกำกับดูแลและปรับใช้กฎหมายไทยกับบิทคอยน์ เพื่อให้สอดคล้องกับบริบทของประเทศไทยปัจจุบัน

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร, (2559). Digital Thailand แผนพัฒนาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (น. 5-6)

กรุงเทพธุรกิจ (2560). เงินเสมือนและทิศทางกฎหมายของสหภาพยุโรป ค้นวันที่ 24 สิงหาคม 2560 จาก:

https://www.bangkokbiznews.com/blog/detail/638957

กองบังคับการปราบปรามการกระทำความผิดเกี่ยวกับอาชญากรรมทางเทคโนโลยี. (2560). กฎหมายเทคโนโลยีสารสนเทศ

ค้นวันที่ 15 ตุลาคม พ.ศ.2560 จาก: https://subdiv3.tcsd.in.th

กันตภณ ศรีชาติ. (2560). เงินเสมือน (Virtuai Currency) ต่างจากเงินจริงอย่างไร. ค้นวันที่ 15 สิงหาคม 2560

จาก: https://www.siamintelligence.com/Bitcoin

ธนาคารแห่งประเทศไทย, (2557). ประกาศของธนาคารแห่งประเทศไทย ฉบับที่ 8/2557 เรื่อง ข้อมูลเกี่ยวกับ Bitcoin และ

หน่วยข้อมูลทางอิเล็กทรอนิกส์อื่นๆ ที่ลักษณะใกล้เคียง (น. 1-2)

ธนาคารแห่งประเทศไทย, (2559, มีนาคม - มิถุนายน). BOT พระสยาม Magazine ฉบับที่ 2 - 3 The Future of Payments

หัวข้อ FinTech พลังเล็ก ๆ ที่เปลี่ยนโฉมอุตสาหกรรมทางการเงิน (น. 21-23)

ธนาคารแห่งประเทศไทย. (2556). ประกาศของธนาคารแห่งประเทศไทย ฉบับที่ 12 ธันวาคม พ.ศ.2556 ที่ ฝกง.(23) 129/2556,

เรื่อง การประกอบธุรกิจบิทคอยน์ของบริษัทบิทคอยน์ จำกัด. ค้นวันที่ 15 สิงหาคม 2560 จาก:https://www.bot.or.th/

Thai/FinancialMarkets/ForeignExchangeRegulations/Pages

ธนาคารแห่งประเทศไทย. (2560). ความหมายของระบบการชำระเงินแบบอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Payment) e-payment

หรือ e-money. ค้นวันที่ 15 สิงหาคม 2560 จาก:https://www.epayment.go.th/home/app/

นโยบายและวิชาการกระจายเสียงและโทรทัศน์ ค้นวันที่ 24 สิงหาคม 2560 จาก: https://broadcast.nbtc.go.th/bcj/2559/

doc/2559_12_3.pdf

นวพร เรืองสกุล, (2560). เบื้องหลังเงินตราและนายธนาคาร. โรงพิมพ์กรุงเทพ: หน้า 3 - 5.

พิพัฒน์ เหลืองนฤมิตชัย. (2556). Bitcoin ฟองสบู่ดิจิทัล. ค้นวันที่ 15 มิถุนายน พ.ศ.2556 จาก: https://thaipublica.org/

/12/Bitcoin/

เพชรินทร์ หงส์วัฒนกุล และ รังสิมา บุญธาทิพย์. (2560). เงินในโลกดิจิทัล. ค้นวันที่ 15 มิถุนายน พ.ศ.2560

จาก:https://www.bot.or.th/Thai/ResearchAndPublications/DocLib_/article2_05_14.pdf

โพลสยามบล็อกเชน. (2560). ผลสำรวจคนไทยใช้เหรียญดิจิตอล ค้นวันที่ 15 มิถุนายน พ.ศ.2556

จาก:https://docs.google.com/spreadsheets/d/CNulclFpkeCYpIWEuJjicwRieYfxim8oD7pouKGI/edit#gid=0

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์และบริษัทเบเคอร์ แอนด์ แม็คเค็นซี่ ประเทศไทย. (15 สิงหาคม 2560). รู้ทันประเด็นกฎหมาย เข้าใจ

นวัตกรรมฟินเทค (Key Legal Issues to Riding the FinTech Boom). มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์และบริษัทเบเคอร์ แอนด์

แม็คเค็นซี่ ประเทศไทย, ณ ห้องจิ๊ด 15. เศรษฐบุตร (LT.1) คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์

เมธา มาสขาว. (2560). Bitcoin สกุลเงิน Digital ปฏิวัติโลก?. ค้นวันที่ 15 สิงหาคม 2560 จาก: https://www.bot.or.th

/Thai/ResearchAndPublications/DocLib_/article20_08_13.pdf

รังสฤษฏ์ ยิ่งหาญ. (2560). เงินสกุลดิจิทัลคืออะไร. ค้นวันที่ 29 กรกฎาคม 2560 จาก: https://coinspace.in.th

/Cryptocurrency/what-is-Cryptocurrency

ศิริกุล อารมณ์ประเสร็ฐ. (2553). พัฒนาการของตลาดปริวรรตเงินตราไทย และการใช้ Variance Ratio ในการทดสอบสมมุติฐาน

Random Walk ของอัตราแลกเปลี่ยนต่อดอลลาร์สหรัฐฯ. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. กรุงเทพฯ

สาครรัตน์ นักปราชญ์. (2559). รายงานสภาพตลาดกิจการกระจายเสียงเเละกิจการโทรทัศน์. สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทาง

อิเล็กทรอนิกส์แห่งประเทศไทย (ETDA). (2560). ร่างพระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล.ค้นวันที่ 24 สิงหาคม 2560

จาก:https://ictlawcenter.etda.or.th/de_laws/detail/de-laws-data-privacy-act

อนุชลา ศรีสะอาด, (2559). อิทธิพลคุณค่าที่รับรู้ด้านความคุ้มค่า ภาพลักษณ์องค์การ และคุณภาพการให้บริกาต่อความพึงพอใจ

ความไว้เนื้อเชื่อใจ ความผูกพัน การบอกต่อ และการกลับมาซื้อซ้ำของลูกค้าที่ใช้บริการซื้อขายหุ้นกับบริษัทหลักทรัพย์ คันทรี่

กรุ๊ป จ้ากัด (มหาชน). สารนิพนธ์บริหารธุรกิจมหาบัณฑิตมหาวิทยาลัยกรุงเทพ (น. 1-2)

อัจฉรา หล่อตระกูล. (2558). เงิน:ความหมายและความสำคัญ Money: Meaning and Importance. วารสารวิจัยราชภัฏกรุงเก่า.

ปีที่ 2 (ฉบับที่ 1): หน้า 66-72

อัญชณา เหมือนคิด, ธนพล พุกเส็ง, ระดม เจือจันทร์ และ ศิรปัฐช์ บุญครอง. (2557). Bitcoin: สกุลเงินของการเข้ารหัสลับที่น่า

จับตามอง. บทความวิชาการ (น. 739-743)

Ali, R., Barrdear, J., Clews, R., & Southgate, J. (2014). Innovations in payment technologies and the emergence of

digital currencies

articleheros.com. (2560). แหล่งซื้อขาย Bitcoin เมืองไทยที่คุณต้องเป็นสมาชิก. ค้นวันที่ 23 กรกฎาคม 2560 จาก

https://www.articleheros.com

Beam. (2017). เว็บเทรด GDAX วางแผนจะให้ลูกค้าถอน Bitcoin Cash ได้ในปี 2018 ค้นวันที่ 15 สิงหาคม 2560

จาก: https://siamblockchain.com/2017/08/04/gdax-pledges-enable-bitcoin-cash-withdrawals-2018/

Beam. (2560). คนไทยใช้ Bitcoin เป็นอันดับหนึ่ง Ethereum อันดับสอง ส่วนใหญ่ใช้ลงทุนขุดและเทรด ค้นวันที่ 15 มิถุนายน

พ.ศ.2556 จาก: https://siamblockchain.com/2017/07/12/poll-thai-people-use-bitcoin-and-eth-most/

Beam. (2560). ธนาคารแห่งประเทศไทยกำลังศึกษา Bitcoin เตรียมเร่งรัฐบาลแก้กฎหมาย Fintech ค้นวันที่ 15 สิงหาคม 2560

จาก: https://siamblockchain.com/2017/06/15/bank-of-thailand-studies-bitcoin/

Beam. (2560). มหาวิทยาลัยในแห่งหนึ่งในสวิตเซอร์แลนด์เริ่มรับ Bitcoin แล้ว ค้นวันที่ 15 สิงหาคม 2560 จาก:

https://siamblockchain.com/2017/10/07/swiss-public-university-begins-accepting-bitcoin/

Beam. (2560). ห้างสรรพสินค้า Marui ในประเทศญี่ปุ่นรับ Bitcoin เป็นช่องทางการจ่ายเงินแล้ว ค้นวันที่ 15 สิงหาคม 2560

จาก: https://siamblockchain.com/2017/08/08/major-japanese-retail-chain-marui-now-accepts-bitcoin-payments/

Beam. (2017). Bitcoin และเครือข่ายแบบกระจายคืออนาคตของโลก กล่าวโดยศาสตราจารย์มหาวิทยาลัย ค้นวันที่ 15 สิงหาคม

จาก: https://siamBlockchain.com/2017/07/06/university-professor-money-systems-are-in-the-phase-of-

decentralization/

Bitquick. (2017). service to buy bitcoin ค้นวันที่ 15 สิงหาคม 2560 จาก: https://www.bitquick.co/

Brito J., (2015). The law of Bitcoin iUniverse. pp. 3 - 4

cex.io LTD. (2017). Buy Bitcoins with Credit Card. ค้นวันที่ 15 สิงหาคม 2560 จาก:https://cex.io/cards/?

gclid=Cj0KCQjwvOzOBRDGARIsAICjxocNEjpyGfv3DLuVDh2V0nQ9_a-F5_JWWemxjs_H5_mAndTNMTI-

t2EaAnn6EALw_wcB

Coindesk. (2014). Mt. Gox bitcoin exchange news ค้นวันที่ 15 สิงหาคม 2560จาก: https://www.coindesk.com/

category/companies/exchanges/mtgox/

Crypto Planet. (2017). สวิตเซอร์แลนด์ กับแผนการสร้าง Crypto Valley (ศูนย์กลาง Blockchain) ค้นวันที่ 15 สิงหาคม 2560

จาก: https://www.cryptoplanet.info/crypto-valley/

Garrett. (2017). Japan's Bitcoin Law Goes Into Effect Tomorrow ค้นวันที่ 15 สิงหาคม 2560 จาก: https://www.com/

japan-bitcoin-law-effect-tomorrow/

Geva, B. (2016). Virtual Currencies and Blockchains: A Primer

Graydon, C. (2014). What is Cryptocurrency. Retrieved February, 17, 2017

iou Nic. (2560). รู้จักกับ “peer-to-peer lending” ค้นวันที่ 15 สิงหาคม 2560จาก: https://medium.com/@ioup2p

Jacek Czarnecki. (2560). Blockchains and Personal Data Protection Regulations Explained. From:

https://www.coindesk.com/blockchains-personal-data-protection-regulations-explained/

Ishikawa, M. (2017). Designing Virtual Currency Regulation in Japan: Lessons from the Mt Gox Case. Journal of

Financial Regulation, 3(1), 125-131

Kaplanov, N. (2012). Nerdy money: Bitcoin, the private digital currency, and the case against its regulation. Loy.

Consumer L. Rev., 25, 111

Lux, M., & Greene, R. (2015). What’s Behind the Non-Bank Mortgage Boom?. Mossavar-Rahmani Center for

Business and Government, Harvard Kennedy School

Michelle Moore, (2017), Cybersecurity Breaches and Issues Surrounding Online Threat Protection. George Mason

University, USA

Newsmthai. (2560). “Bitcoin” สกุลเงินใหม่ สะดวกหรือเสี่ยง? ในโลกออนไลน์ ค้นวันที่ 15 สิงหาคม 2560 จาก:

https://news.mthai.com/webmaster-talk/318682.html

Nicknet. (2558). รีวิว ตู้ ATM บิตคอยน์ เครื่องแรกในประเทศไทย. ค้นวันที่ 15 สิงหาคม 2560 จาก:

https://www.youtube.com/watch?v=5lDddNSFxr8

Orn Smith (2560). ทำความเข้าใจ Blockchain ใน 5 นาที สำคัญอย่างไร และเกี่ยวข้องอย่างไรกับ FinTech ค้นวันที่ 15

สิงหาคม 2560 จาก:https://techsauce.co/technology/blockchain/understand-blockchain-in-5-minutes/

Parr, C. (2014). Imperial College London to ‘review procedures’ after death of academic. Times Higher Education

Online

Prentis, M. (2015). Digital metal: Regulating Bitcoin as a commodity.Case W. Res. L. Rev.,66, 609

Prugsachat & Manmart, (2017). สภาพปัจจุบันของการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานทาง สารสนเทศสําหรับชุมชนชนบทไทย

Current situation of information infrastructure development for Thai rural communities (น. 440-441)

Rosner, M. T., & Kang, A. (2015). Understanding and regulating twenty-first century payment systems: The ripple

case study. Mich. L. Rev., 114, 649

Senator, T. E., Goldberg, H. G., Wooton, J., Cottini, M. A., Khan, A. U., Klinger, C. D., & Wong, R. W. (1995).

Financial Crimes Enforcement Network AI System (FAIS) Identifying Potential Money Laundering from Reports of

Large Cash Transactions. AI magazine, 16(4), 21

Stephen Hui (2014). 10 things you can buy with Bitcoin in Vancouver ค้นวันที่ 15 สิงหาคม 2560 จาก:

https://www.straight.com/blogra/674856/10-things-you-can-buy-bitcoin-vancouver

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

15-12-2017

รูปแบบการอ้างอิง

สุขเสนา น. (2017). มาตรการกำกับดูแลเงินสกุลดิจิทัลและการปรับใช้กฎหมายไทยกับเงินสกุลดิจิทัล : บิทคอยน์. วารสารกิจการสื่อสารดิจิทัล, 1(1), 364–389. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/NBTC_Journal/article/view/117730

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย