ผลกระทบของธุรกิจบริการเนื้อหาผ่านโครงข่ายอินเทอร์เน็ต (OTT) ต่อกิจการโทรคมนาคม และแนวทางการกำกับดูแล
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะการประกอบกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมลักษณะการประกอบธุรกิจบริการเนื้อหาผ่านโครงข่ายอินเทอร์เน็ต (OTT) ผลกระทบของธุรกิจบริการ OTT ต่อผู้ประกอบกิจการโทรคมนาคมแบบดั้งเดิม การกำกับ ดูแลธุรกิจบริการ OTT และสภาพปัญหา เพื่อเสนอแนะแนวทางการกำกับดูแลธุรกิจบริการ OTT ในอนาคต โดยใช้วิธีการวิจัยเอกสาร ซึ่งผลการศึกษาพบว่าธุรกิจบริการ OTT เป็นธุรกิจที่เกิดขึ้นมาจากการพัฒนาระบบอินเทอร์เน็ต และใช้งานข้อมูลผ่านผู้ประกอบกิจการโทรคมนาคม การให้บริการ OTT มีผลกระทบต่อผู้ประกอบกิจการโทรคมนาคมแบบดั้งเดิมทั้งในแง่ของรายได้จากค่าบริการ ที่ลดลง และการพัฒนาและบำรุงรักษาโครงข่ายโทรคมนาคม การกำกับดูแลการให้บริการ OTT เมื่อพิจารณาตามกฎหมายไทยแล้วยังมีความไม่ชัดเจน โดยเมื่อพิจารณาการกำกับดูแลธุรกิจบริการ OTT ในหลายประเทศแล้วพบว่ามีความแตกต่างกันออกไป เช่น การกำหนดให้ต้องขออนุญาต หรือการกำหนดระบบแบ่งปันรายได้ โดยการกำหนดให้ผู้บริการ OTT จ่ายค่าบริการเพื่อใช้โครงข่ายโทรคมนาคมเพื่อให้เกิดความเป็นธรรมมากขึ้น อย่างไรก็ตามยังมีข้อโต้แย้งที่หลากหลายเกี่ยวกับการกำกับดูแล ไม่ว่าจะเป็นปัญหาที่เกิดในทางกฎหมายหรือในทางปฏิบัติ หรือข้อโต้แย้งเกี่ยวกับการทำให้เกิดการสูญเสียความเป็นกลางทางเน็ต (Net neutrality) ซึ่งประเทศไทยควรต้องมีการศึกษาเพิ่มเติม กำหนดนโยบายและกฎหมายให้ชัดเจนในอนาคต
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
ภาษาไทย
—— ‘ศาลเกาหลียืนยันผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ตมีสิทธิ์เก็บค่าเชื่อมต่อจากสตรีมมิ่งเพิ่มเติม Netflix โดนเต็มๆ’ (blognone, 29 มิถุนายน 2564) <https://www.blognone.com/node/123475> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
เกียรติศักดิ์ ศรีพิมานวัฒน์, สารานุกรมโทรคมนาคมไทย ฉบับพุทธศักราช 2552 (สมาคมวิชาการไฟฟ้า อิเล็กทรอนิกส์ คอมพิวเตอร์ โทรคมนาคมและสารสนเทศ (อีซีทีไอ) 2552).
จิตสุภา ฤทธิผลิน, ‘แนวทางการกำกับดูแลกิจการโทรทัศน์และบริการ Over The Top (OTT)’ (NBTC, ม.ป.ป.) <https://broadcast.nbtc.go.th/data/academic/file/620700000004.pdf> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
ธิติมา อุรพีพัฒนพงศ์, ‘อินเทอร์เน็ตของเราไม่เหมือนเดิมอีกต่อไป จากประเด็น Net Neutrality ในสหรัฐอเมริกา’ (The Momentum, 19 ธันวาคม 2560) <https://themomentum.co/net-neutrality/> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
บริษัท ทีโอที จำกัด มหาชน, ‘อดีตจนถึงปัจจุบัน’ (TOT, มปป) <https://www.tot.co.th/เกี่ยวกับองค์กร/ประวัติการจัดตั้งบริษัท> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
ปริญญา ชาวสมุน, ‘“อุตสาหกรรมโทรคมนาคมใหม่” สังเวียนธุรกิจสื่อสารที่ต้องเรียนรู้ปรับตัวอุตสาหกรรมโทรคมนาคมใหม่’ (กรุงเทพธุรกิจ, 17 เมษายน 2565) <https://www.bangkokbiznews.com/tech/tech_innovation/998005> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
ปิยาพัชร วงษ์ประสิทธิ์, ‘มาตรการทางกฎหมายในการกำกับดูแลการประกอบธุรกิจบริการโอทีที (OTT)’ (วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 2560).
ปียาภัสณ์ ระเบียบ, ‘Net Neutrality: เมื่อผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ตถูกคาดหวังให้เป็นกลาง’ (iLaw, 18 มิถุนายน 2555) <https://ilaw.or.th/node/1590> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
พิรงรอง รามสูต รณะนันทน์, ‘การกำกับดูแล OTT จำเป็นหรือไม่ เพียงใด’ (กรุงเทพธุรกิจ, 25 กรกฎาคม 2560) <https://www.bangkokbiznews.com/blogs/columnist/116887> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
ศิริวรรณ อนันต์โท, ‘ปัจจุบันและอนาคตของการให้บริการโทรทัศน์ผ่านโครงข่ายอินเทอร์เน็ตในประเทศไทย’ (2564) 4 (3) วารสารบริหารธุรกิจและสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง 116.
ศูนย์บริการวิชาการแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, รายงานผลการศึกษาฉบับสมบูรณ์ โครงการ “ศึกษาผลกระทบของ OTT ต่อกิจการกระจายเสียงและกิจการโทรทัศน์ และแนวทางการส่งเสริมและกำกับดูแล” เล่ม 2 : การส่งเสริมการประกอบกิจการ OTT ปัจจัยความสำเร็จของการผลิตและนำเสนอเนื้อหารายการผ่านบริการ OTT 2563.
ศูนย์วิจัยกฎหมายและการพัฒนา, แนวปฏิบัติเกี่ยวกับการคุ้มครองข้อมลูส่วนบุคคล (โรงพิมพ์แห่ง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 2563).
สถาบันเทคโนโลยีการผลิตสุมิพล, ‘ทำความรู้จัก Circuit switching คืออะไร มีประโยชน์อย่างไรบ้าง’ (sumipol, 3 กันยายน 2563) <https://www.sumipol.com/knowledge/what-is-circuit-switching/> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
สำนักคุ้มครองผู้บริโภคในกิจการกระจายเสียงและโทรทัศน์ (บส.), ‘ผู้ประกอบการ OTT พร้อมร่วมมือ กสทช. เข้าระบบการกำกับดูแล เสนอสร้างกติกาสอดคล้องสากล ห่วงเนื้อหาละเมิดลิขสิทธิ์ แนะกำกับ OTT ทั้งระบบรวมโฆษณา’ (NBTC, มปป.) <http://bcp.nbtc.go.th/th/detail/2017-07-13-17-44-32> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
สำนักงาน กสทช, ‘รายชื่อผู้ได้รับใบอนุญาต ประกอบกิจการโทรคมนาคม’ <http://apps.nbtc.go.th/license/?lang=th-th> (NBTC, 17 สิงหาคม 2565) สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม, รายงานผลสำรวจพฤติกรรมผู้ใช้อินเทอร์เน็ตในประเทศไทย (2563).
สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม, ‘ส่องนโยบายและกฎหมายแพลตฟอร์ม OTT รอบโลก’ (ETDA, 20 ตุลาคม 2564) <https://www.etda.or.th/th/Useful-Resource/Regulations-for-OTT.aspx> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
เสาวรส ทิพย์ธรรมธารา, ‘การกำกับสื่อที่มีการหลอมรวมของช่องทางการสื่อสารข้อมูล : กรณีศึกษาการแพร่ภาพและเสียงผ่านอินเทอร์เน็ต (OTT)’ (วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิต สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ 2563).
ภาษาต่างประเทศ
Axon Partners Group, ‘Europe’s internet ecosystem: socioeconomic benefits of a fairer balance between tech giants and telecom operators’ (ETNO, May 2022) <https://etno.eu/downloads/reports/europes%20internet%20ecosystem.%20socio-economic%20benefits%20of%20a%20fairer%20balance%20between%20tech%20giants%20and%20telecom%20operators%20by%20axon%20for%20etno.pdf> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
Body of European Regulators for Electronic Communications (BEREC), ‘BEREC’s comments on the ETNO proposal for ITU/WCIT or similar initiatives along these lines’ (BEREC, 14 November 2012) <https://www.berec.europa.eu/sites/default/files/files/document_register_store/2012/11/BoR%2812%29120rev.1_BEREC_Statement_on_ITR_2012.11.14.pdf> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
Body of European Regulators for Electronic Communications (BEREC), ‘BEREC Report on OTT services’ (BEREC, 29 January 2016) <http://berec.europa.eu/eng/document_register/subject_matter/berec/reports/5751-berec-report-on-ott-services> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
David Shepardson, ‘U.S. FCC votes to maintain 2017 repeal of net neutrality rules’ (Reuters, 27 October 2020) <https://www.reuters.com/article/us-usa-internet-idUKKBN27C2EO> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
Epicenter.works. ‘Closing the Loopholes in EU’s Net Neutrality Framework’ (European Digital Rights (EDRi), 20 October 2021) <https://edri.org/our-work/closing-the-loopholes-in-eus-net-neutrality-framework/> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
ETtech. ‘ETtech Explained: Government rules on WhatsApp & the controversy around it’ (Economic Times, 28 May 2021) <https://economictimes.indiatimes.com/tech/trendspotting/explained-government-rules-on-whatsapp-the-controversy-around-it/articleshow/83035150.cms> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
The European Parliament and The Council of the European Union, European Electronic Communications Code (11 December 2018) <https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=uriserv%3AOJ.L_.2018.321.01.0036.01.ENG> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
The European Parliament and The Council of the European Union, Directive on Electronic Commerce (8 June 2000) <https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32000L0031&from=EN> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
The European Parliament and The Council of the European Union, Directive on Privacy and Electronic Communications (12 July 2002) <https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32002L0058> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
The European Parliament and The Council of the European Union, European Electronic Communications Code (11 December 2018) <https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=uriserv%3AOJ.L_.2018.321.01.0036.01.ENG> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
Fiona Alexander, ‘What’s Old is New Again: Is Retrograde Telecom Policy Returning to Europe?’ (CEPA, 12 May 2022) <https://cepa.org/whats-old-is-new-again-is-retrograde-telecom-policy-returning-to-europe/> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
Han-Gyeol Seon, Jin-Suk Choi, and Hyun-Ah Oh, ‘Netflix loses first court case over network usage fee’ (The Korea Economic Daily Global Edition, 25 June 2021) <https://www.kedglobal.com/entertainment/newsView/ked202106250013> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
Ilsa Godlovitch, Bas Kotterink, J. Scott Marcus, Pieter Nooren, Jop Esmeijer, and Arnold Roosendaal, ‘Over-the-Top (OTTs) players: Market dynamics and policy challenges’ (Submitted to the European Parliament’s Committee on the Internal Market and Consumer Protection, Policy Department Economic and Scientific Policy, European Parliament 2015) <https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2015/569979/IPOL_STU(2015)569979_EN.pdf> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
International Telecommunication Union (ITU), ‘Tariff and accounting principles and international telecommunication/ICT economic and policy issues’ (ITU. No publication date) <https://www.itu.int/rec/T-REC-D/en> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
Jennie Johnson, ‘57 Percent of Southeast Asian Viewers are Now Streaming More OTT Video Content Because of COVID-19, According to New Research’ (Bloomberg, 8 December 2020) <https://www.bloomberg.com/press-releases/2020-12-08/57-percent-of-southeast-asian-viewers-are-now-streaming-more-ott-video-content-because-of-covid-19-according-to-new-research> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
Joshi Sujata, Sarkar Sohag, Dewan Tanu, Dharmani Chintan, Purahit Shubham, and Gandhi Sumit, ‘Impact of Over the Top (OTT) Services on Telecom Service Providers’ (2015) 8 (4) Indian Journal of Science and Technology 145, 145-160. https://doi.org/10.17485/ijst/2015/v8iS4/62238
Juan Cacace, ‘Tech Policy Trends 2022 | Why Interoperability Shines a Light in Telco OTT’ (Access Partnership, 1 February 2022) <https://www.accesspartnership.com/tech-policy-trends-2022-why-interoperability-shines-a-light-in-telco-ott/> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
Line, ‘Responding to Law Enforcement Agencies’ (Linecorp, 19 January 2022) <https://linecorp.com/en/security/article/35> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
MarketThink, ‘แพลตฟอร์มเหล่านี้ เก็บ “ข้อมูลส่วนตัว” ของเรามากแค่ไหน’ (Blockdit, 6 สิงหาคม 2565) <https://www.blockdit.com/posts/62ed05a07e7dc12b872a7213> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
Mathieu Pollet. ‘French operators urge large platforms to contribute to network costs’ (EURACTIV, 4 February 2022) <https://www.euractiv.com/section/digital/news/french-operators-suggest-big-content-providers-contribute-to-network-costs/> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
Pankaj Doval, ‘No regulation needed for communication apps: Trai’ (The Times of India, 15 September 2020) <https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/no-regulation-needed-for-communication-apps-trai/articleshow/78115916.cms> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
Reuters, ‘Google opposes Facebook-backed proposal for self-regulatory body in India: sources’ (The Economic Times, 11 August 2022) <https://economictimes.indiatimes.com/tech/technology/google-opposes-facebook-backed-proposal-for-self-regulatory-body-in-india-sources/articleshow/93495910.cms> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
Robert F. Easley, Hong Guo, and Jan Krämer, ‘From Network Neutrality to Data Neutrality: A Techno-Economic Framework and Research Agenda’ (2015) 29 (2) Information Systems Research 1, 1-44. https://doi.org/10.2139/ssrn.2666217
Roslyn Layton, ‘Should 23 Million South Koreans Pay More For Broadband When Only 5 Million View Netflix?’ (Forbes, 23 February 2022) <https://www.forbes.com/sites/roslynlayton/2022/02/23/should-23-million-south-koreans-pay-more-for-broadband-when-only-5-million-view-netflix/?sh=13837edd1013> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
SCHALAST, ‘WHAT IS AN OTT SERVICE? FIND OUT WHAT OTT MEANS AND UNDERSTAND THE SCOPE OF REGULATION’ (OTT REGULATION, no publication date) <https://www.ott-regulation.com/what-is-an-ott-service/> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
Sean Hollister, ‘California can finally enforce its landmark net neutrality law, judge rules’ (The Verge, 23 February 2021) <https://www.theverge.com/2021/2/23/22298199/california-net-neutrality-law-sb822> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
Shirley Baldry, Markus Steingröver, and Markus A. Hessler, ‘The rise of OTT players – what is the appropriate regulatory response?’ (25th European Regional Conference of the International Telecommunications Society (ITS): “Disruptive Innovation in the ICT Industries: Challenges for European Policy and Business”, Brussels, Belgium, 22-25 June 2014) <https://www.econstor.eu/bitstream/10419/101398/1/794192858.pdf> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
Son Ji-hyoung, ‘Legal logic takes new twist in SK-Netflix dispute’ (The Korea Herald, 16 June 2022) <https://www.koreaherald.com/view.php?ud=20220616000704> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
Surabhi Agarwal, ‘India’s new social media rules seen echoing globally’ (Economic Times, 1 March 2021) <https://economictimes.indiatimes.com/tech/technology/indias-new-social-media-rules-seen-echoing-globally/articleshow/81264441.cms> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
Telecommunication Development Bureau (BDT) of the International Telecommunication Union (ITU), ‘GSR10 Best Practice Guidelines for Enabling Open Access’ (10th Global Symposium for Regulators, Dakar, Senegal, 10-12 November 2010). <https://www.itu.int/ITU-D/treg/Events/Seminars/GSR/GSR10/consultation/guidelines/GSR10_guidelines_V3-en.pdf> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
Wakefield, J. (2018, October 4). Netflix viewing eats up world’s data. BBC. <https://www.bbc.com/news/technology-45745362> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.
World Conference on International Telecommunications (WCIT), ‘Quality of Service and “Net Neutrality”’ (WCIT 2012, Dubai, United Arab Emirates, 3-14 December 2012) <https://www.itu.int/en/wcit-12/Documents/WCIT-background-brief11.pdf> สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565.