แนวทางการบังคับใช้กฎหมายลิขสิทธิ์เกี่ยวกับการแจ้งให้ทราบและนำออก (Notice and Takedown): ขอบเขตการใช้งานลิขสิทธิ์โดยชอบธรรม (Fair Use)

บทคัดย่อ

          การแจ้งให้ทราบและนำออก (Notice and Takedown) ตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2565 ได้มีการกำหนดหลักเกณฑ์ปฏิบัติให้เจ้าของลิขสิทธิ์ต้องพิจารณาหลักในเรื่อง การใช้งานลิขสิทธิ์โดยชอบธรรม (Fair Use) ซึ่งถือเป็นข้อยกเว้นการละเมิดลิขสิทธิ์ โดยเจ้าของลิขสิทธิ์ต้องตรวจสอบก่อนทำการแจ้งไปยังผู้ให้บริการทราบถึงข้อกล่าวอ้างด้วยว่าเป็นการกระทำที่เข้าข้อยกเว้นการละเมิดลิขสิทธิ์หรือไม่ เพื่อให้ผู้ให้บริการนำเนื้อหาข้อมูลนั้นออกจากระบบหรือเครือข่ายของผู้ให้บริการหรือระงับการเข้าถึง แต่หลักเกณฑ์ดังกล่าวไม่ได้กำหนดขั้นตอนปฏิบัติในการตรวจสอบไว้อย่างชัดเจนในการจะพิสูจน์ว่าเจ้าของลิขสิทธิ์ได้ปฏิบัติตามข้อกำหนดแล้ว ซึ่งหากเจ้าของลิขสิทธิ์ไม่ได้คำนึงถึงข้อยกเว้นการละเมิดลิขสิทธิ์อย่างเพียงพออาจส่งผลทำให้เป็นการแจ้งที่ไม่ชอบด้วยกฎหมายและอาจเกิดการจำกัดสิทธิในการใช้งานลิขสิทธิ์โดยชอบธรรมของผู้ใช้ บริการที่มากเกินสมควร โดยหากเจ้าของลิขสิทธิ์ได้แจ้งไปยังผู้ให้บริการโดยรู้หรือมีเหตุอันควรรู้ว่า ข้อมูลนั้นเป็นความเท็จก็ต้องรับผิดต่อความเสียหายที่เกิดขึ้นด้วย

          บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและเปรียบเทียบกฎหมายลิขสิทธิ์ของประเทศไทย สหรัฐอเมริกาและประเทศเยอรมนี เพื่อหาขอบเขตการบังคับใช้หลักการใช้งานลิขสิทธิ์โดยชอบธรรม และเป็นแนวทางในการบังคับใช้พระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2565 จากการศึกษาผู้วิจัย มีความเห็นว่า ควรเสนอแนวทางแก้ไขปัญหา โดยการเพิ่มโอกาสให้ผู้ใช้บริการสามารถโต้แย้งคำร้อง ของเจ้าของลิขสิทธิ์ได้ก่อนที่ผู้ให้บริการจะนำเนื้อหาข้อมูลออกจากระบบหรือเครือข่ายของผู้ให้บริการหรือระงับการเข้าถึงข้อมูลที่กล่าวอ้างว่าละเมิดลิขสิทธิ์และแก้ไขข้อกำหนดระยะเวลา ในการนำข้อมูลที่พิพาทกลับเข้าสู่ระบบหรือเครือข่ายของผู้ให้บริการหรือยุติการระงับการเข้าถึงข้อมูล เพื่อให้เกิดการบังคับใช้กฎหมายลิขสิทธิ์เกี่ยวกับการแจ้งให้ทราบและนำออกที่มีประสิทธิภาพ และสอดคล้องต่อการแก้ไขปัญหาการละเมิดลิขสิทธิ์บนอินเทอร์เน็ต