การกระตุ้นพัฒนาการระยะแรกเริ่มสำหรับเด็กออทิสติก กรณีศึกษานักกระตุ้นพัฒนาการที่ปฏิบัติการด้วยโปรแกรมของศูนย์พัฒนาเด็กพิเศษบ้านอุ่นรัก

บทคัดย่อ

          การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาการปฏิบัติการของนักกระตุ้นพัฒนาการซึ่งผ่านการอบรมและได้รับการนิเทศก์ตามระบบการบริหารด้านวิชาการและบุคลากรของศูนย์กระตุ้นพัฒนาการบ้านอุ่นรัก 2) ศึกษาผลพัฒนาการของเด็กออทิสติกที่มีพัฒนาการระดับต้นที่ได้รับโปรแกรมกระตุ้นพัฒนาการแบบกลุ่มของศูนย์กระตุ้นพัฒนาการบ้านอุ่นรัก กลุ่มเป้าหมายที่ทำการศึกษาในครั้งนี้ คือ นักกระตุ้นพัฒนาการ 2 คน และเด็กออทิสติก 5 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูล ประกอบด้วย แบบสัมภาษณ์นักกระตุ้นพัฒนาการเพื่อเก็บข้อมูลขั้นเตรียมก่อนการปฏิบัติการและขั้นวิเคราะห์ตนเองหลังการปฏิบัติการ แบบสังเกตการปฏิบัติการของนักกระตุ้นพัฒนาการและพฤติกรรมการตอบสนองของเด็ก วิเคราะห์ข้อมูล โดยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา บรรยายความเรียงด้านการปฏิบัติการของนักกระตุ้นพัฒนาการ และผลพัฒนาการของเด็ก

          ผลการวิจัย พบว่า 1) นักกระตุ้นพัฒนาการสามารถปฏิบัติการกระตุ้นพัฒนาการด้วยโปรแกรมของศูนย์กระตุ้นพัฒนาการบ้านอุ่นรัก ประกอบด้วย ขั้นเตรียมก่อนการปฏิบัติการ นักกระตุ้นพัฒนาการทำการศึกษาข้อมูลพัฒนาการพื้นฐานของเด็กแต่ละคน นำข้อมูลที่ได้มาจัดเตรียมแผนการสอนแบบกลุ่มตามวัตถุประสงค์ของบ้านอุ่นรักที่กำหนดไว้ เลือกใช้อุปกรณ์ สื่อการสอน เกณฑ์การประเมินผล ให้เหมาะกับระดับพัฒนาการที่แตกต่างกันในเด็กแต่ละคน และจัดสภาพแวดล้อมให้มีสิ่งเร้ารบกวนน้อยที่สุด ขั้นการปฏิบัติการ นักกระตุ้นพัฒนาการดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ โดยเลือกใช้วิธีการสอนได้หลากหลาย เหมาะกับเด็กแต่ละคน แม้ว่าจะเป็นการกระตุ้นพัฒนาการแบบกลุ่มที่ใช้กิจกรรมเดียวกัน และขั้นวิเคราะห์ตนเองหลังการปฏิบัติการ นักกระตุ้นพัฒนาการดำเนินกิจกรรมได้ครบตามแผนที่ตั้งไว้ มีการใช้อุปกรณ์เสริม เช่น ของเล่นต่าง ๆ เมื่อเกิดสถานการณ์ที่เด็กไม่ร่วมกิจกรรมตามแผน มีการลดระดับกิจกรรมให้ง่ายขึ้นหากเด็กปฏิบัติไม่ได้ หรือเพิ่มระดับความยากหากเด็กปฏิบัติได้จากแผนที่วางไว้ เพื่อปรับกิจกรรมให้เหมาะกับความสามารถของเด็กแต่ละคน 2) ผลพัฒนาการของเด็กออทิสติก ทั้ง 5 คน มีพัฒนาการที่เพิ่มขึ้นเกือบทุกด้าน แต่มีระดับพัฒนาการแตกต่างกันในแต่ละคน โดยผลการพัฒนา ด้านที่มีการพัฒนามากที่สุด คือ ด้านปฏิกิริยาตอบสนอง รองลงมาคือ ด้านร่างกาย การช่วยเหลือตนเอง ด้านสังคม และด้านภาษา ตามลำดับ