การประยุกต์ภูมิปัญญาท้องถิ่นเกี่ยวกับการดำรงชีพในการขับเคลื่อนการพัฒนาสู่ชุมชนเข้มแข็ง: กรณีศึกษาชุมชนคีรีวง อำเภอลานสกา จังหวัดนครศรีธรรมราช

บทคัดย่อ

การศึกษาการดำรงชีพในชนบทควรคำนึงถึงบริบทของท้องถิ่นและพลวัตทางสังคมและสิ่งแวดล้อมระดับชุมชน รวมทั้งการเรียนรู้ของคนในชุมชน เพื่อนำทรัพยากรที่มีอยู่มาสร้างสรรค์และใช้ประโยชน์ ผ่านการประยุกต์ภูมิปัญญาท้องถิ่นมาใช้ให้เหมาะกับยุคสมัย การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาการประยุกต์ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่เกี่ยวข้องกับการดำรงชีพในชุมชนคีรีวง อำเภอลานสกา จังหวัดนครศรีธรรมราช 2) ศึกษาการขับเคลื่อนการพัฒนาชุมชนคีรีวงสู่ความเป็นชุมชนเข้มแข็ง และ 3) วิเคราะห์การนำภูมิปัญญาท้องถิ่นมาใช้เพื่อการขับเคลื่อนการพัฒนาสู่ชนชนเข้มแข็งของชุมชนคีรีวง การดำเนินการวิจัยใช้แนวทางการวิจัยเชิงคุณภาพ รวบรวมข้อมูลภาคสนามโดยใช้วิธีการสัมภาษณ์แบบเจาะลึกและการสังเกต วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้วิธีการจัดหมวดหมู่ การวิเคราะห์เหตุผลเชิงตรรกะ การสังเคราะห์และการตีความ ผลการศึกษาพบว่า ชุมชนคีรีวงได้นำภูมิปัญญาท้องถิ่นมาประยุกต์ผ่านการพัฒนากระบวนการผลิต การตลาด และการรวมกลุ่มอาชีพขึ้นอย่างหลากหลายในชุมชน ทำให้ภูมิปัญญาท้องถิ่นเข้ามามีบทบาทสำคัญต่อการขับเคลื่อนการพัฒนาชุมชน โดยเป็นเครื่องมือในการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ มาจำหน่าย ซึ่งช่วยยกระดับการดำรงชีพ ก่อให้เกิดรายได้อย่างต่อเนื่อง อีกทั้งเป็นการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของสมาชิกชุมชนในการพัฒนาไปสู่การเป็นชุมชนเข้มแข็ง ทั้งด้านสังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม สิ่งที่ท้าทายสำหรับชุมชนคีรีวง คือ การหาแนวทางในการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นให้ดำเนินควบคู่ไปกับยุทธวิธีการดำรงชีพที่และสามารถรักษาความเป็นเป็นชุมชนที่เข้มแข็งได้อย่างยั่งยืน