ความสัมพันธ์ระหว่างคนกับป่าบ้านสันติราษฎร์-เจ้าพะ ตำบลปะเหลียน อำเภอปะเหลียน จังหวัดตรัง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้เป็นการนำเสนอความสัมพันธ์ระหว่างคนกับป่าพื้นที่ชุมชนสันติราษฎร์-เจ้าพะ ตำบลปะเหลียน อำเภอปะเหลียน จังหวัดตรัง ใช้การวิจัยเชิงคุณภาพด้วยวิธีวิทยาทฤษฎีฐานราก ทั้งการศึกษาเอกสารและการศึกษาภาคสนาม โดยการสัมภาษณ์ การสนทนากลุ่ม การสำรวจ และการสังเกต เพื่อเป็นการทวนสอบข้อมูล กลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 17 คน ได้แก่ ผู้นำชุมชนและเจ้าหน้าที่ป่าไม้ ปราชญ์ชาวบ้าน รวมถึงกลุ่มชาติพันธุ์มานิในพื้นที่ ใช้วิธีวิเคราะห์ข้อมูลแบบสร้างข้อสรุป ผลการศึกษาพบว่า ความสัมพันธ์ระหว่างคนกับป่าในพื้นที่บ้านสันติราษฎร์-เจ้าพะ สามารถแบ่งได้เป็นความสัมพันธ์ที่คนได้ใช้ประโยชน์จากพื้นที่ป่า ซึ่งมีลักษณะการใช้ประโยชน์สำคัญ 2 ลักษณะ คือ 1) การใช้ประโยชน์จากที่ดินในพื้นที่ป่า โดยการปลูกพืชเศรษฐกิจแบบเชิงเดี่ยว คือ การปลูกยางพารา และปาล์มน้ำมัน นอกจากนี้พบว่า ชาวบ้านมีการปลูกพืชแบบผสมผสาน กรณีนี้พบว่ามักเป็นลักษณะของการทำสวนผลไม้ที่ปลูกแบบหลากหลายชนิดซึ่งมีลักษณะแบบสวนสมรม และ 2) การใช้ประโยชน์จากทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่า พบว่า ชาวบ้านมีการหาของป่า เช่น ผลไม้ป่า (จำปาดะ สะตอ) หน่อไม้ป่า ดอกหญ้า น้ำผึ้งป่า ลูกเหรียง ลูกขัน รวมทั้งสัตว์ โดยเฉพาะ ปลา กบ หอย นอกจากนี้ยังพบว่า ในพื้นที่ป่าบริเวณบ้านสันติราษฎร์-เจ้าพะ ยังมีการดำรงอยู่ของกลุ่มชาติพันธุ์มานิ 2 กลุ่ม คือ กลุ่มคลองตงและกลุ่มเขาหัวสุม มานิทั้งสองกลุ่มยังคงใช้ประโยชน์จากพื้นที่ป่าในมิติต่าง ๆ ทั้งการสร้างที่อยู่อาศัย ใช้เป็นแหล่งอาหาร แหล่งสมุนไพร และคุณค่าทางจิตวิญญาณ นั่นย่อมเป็นหลักฐานเชิงประจักษ์ว่าพื้นที่ป่าบริเวณนี้ยังมีความอุดมสมบูรณ์
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Glaser, B. G., & Strauss, A. L. (1967). The Discovery of Grounded Theory: Strategies for Qualitative Research. Chicago: Aldine Publishing Company.
Interviewer 1. (2022). Interview, 23 January 2022. (in Thai)
Interviewer 14. (2022). Interview, 14 October 2022. (in Thai)
Interviewer 18. (2023). Interview, 22 January 2023. (in Thai)
Interviewer 28. (2023). Interview, 9 April 2023. (in Thai)
Interviewer 30. (2023). Interview, 18 June 2023. (in Thai)
Janthawanit, S. (2016). Data Analysis in Qualitative Research. Bangkok: Chulalongkorn University. (in Thai)
Khunweechuay, N., Roongtawanreongsri, S., & Hatta, K. (2022). Cultural Forest Ecosystem Services of the Maniq Indigenous People in Southern Thailand. Human Ecology, 50(3), 559–576.
Khunweechuay, N., Roongtawanreongsri, S., & Hatta, K. (2023). Forest Ecosystem Services and The Maniq People’s Settlement Rotation Pattern in Southern Thailand. Journal of Sustainability Science and Management, 18(1), 39-61.
Maneenoon, K., Sirirugsa, P., & Sridith K. (2008). Ethnobotany of Dioscorea L. (Dioscoreaceae), a major food plant of the Sakai tribe at Banthad Range, Peninsular Thailand. Journal of Plants, People and Applied Research, 6(1), 385–394.
Millennium Ecosystem Assessment (MA). (2005). Ecosystems and human well-being: A framework for assessment. USA: Island Press.
Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre. (2023). Maniq: Ethnic groups in Thailand. Retrieved 2023, June 17, from https://ethnicity.sac.or.th/database-ethnic/200/ (in Thai)
Sektheera, W. (2014). The Manni Ethnic Group Settlements and Habitats. (Master of Arts Program in Vernacular Architecture). Silpakorn University, Department of Architecture. (in Thai)
Sinbumroong, A. (2009). Structure and Floristic Composition of Wet Seasonal Evergreen Forest at Khao Ban Thad Wildlife Sanctuary, Trang Province. (Master of Science Forestry). Kasetsart University, Department of Forest Biology, Forest Biology. (in Thai)
Udomsri, P., & Ardsmiti, N. (2021). The Maniq’s Quality of Life with Thai Identification Card and Welfare Right. In Full paper. The 2021 National Population Conference, (p.161). Thai population association. (in Thai)
Wiriyaromp, W., Naksing, P., & Phonphet, C. (2015). Social and Cultural Changes Among the Sakai Ethnic: A Case Study of the Sakai Ethnic in Tamot District, Phatthalung Province. Parichart Journal, 27(20), 82-103.(in Thai)
