Journal of Thai Ombudsman

Editor Note

วารสารผู้ตรวจการแผ่นดิน ปีที่ 18 ฉบับที่ 2 เล่มส่งท้ายปีนี้ นำเสนอทิศทางการทำงานที่สำคัญยิ่งขององค์กร โดยเน้นย้ำถึงบทบาทของผู้ตรวจการแผ่นดินในยุคปัจจุบัน ด้วยบทความพิเศษอันทรงคุณค่าจาก นายทรงศักดิ์ สายเชื้อ ประธานผู้ตรวจการแผ่นดิน นำเสนอเรื่อง “ผู้ตรวจการแผ่นดินยุคใหม่กับการสอบสวนเชิงระบบเพื่อแก้ปัญหาเชิงรุก” ซึ่งกล่าวถึงวิวัฒนาการสู่การเป็นผู้ตรวจการแผ่นดินยุคใหม่ (Modern Ombudsman) ซึ่งไม่เพียงการรับเรื่องร้องเรียน แต่ต้องก้าวไปสู่การตรวจสอบเชิงรุก และ สอบสวนเชิงระบบ เพื่อเป็นเครื่องมือในการ ป้องกันปัญหาล่วงหน้า ขจัดความเหลื่อมล้ำ และ ส่งเสริมการบริหารงานที่ดี ของหน่วยงานรัฐอย่างมีประสิทธิภาพ ภารกิจหลักคือการเป็นสื่อกลางที่เชื่อมโยงประชาชนกับรัฐ เพื่ออำนวยประโยชน์ให้ทุกคนอย่างเท่าเทียม

นอกจากนี้ ยังมีบทความพิเศษที่น่าสนใจและได้คัดสรรมาเพื่อผู้อ่านอีก 3 บทความ ได้แก่ เรื่องแรก 25 ปี ผู้ตรวจการแผ่นดิน : ก้าวต่อไปในการเป็นที่พึ่งของประชาชนที่ได้รับความเดือดร้อนหรือความไม่เป็นธรรม โดยนายสมศักดิ์ สุวรรณสุจริต อดีตประธานผู้ตรวจการแผ่นดิน เรื่องที่ 2 ไตร่ตรองสักนิด หากคิดจะใช้ “ตรวน” โดยนางขนิษฐนันท์ อภิหรรษากร ที่ปรึกษาผู้ตรวจการแผ่นดิน และเรื่องที่ 3 เป็นบทความภายใต้บันทึกความเข้าใจว่าด้วยร่วมมือระดับทวิภาคีระหว่างผู้ตรวจการแผ่นดินแห่งราชอาณาจักรไทยและผู้ตรวจการแผ่นดินแห่งสาธารณรัฐอุซเบกิสถาน เรื่อง การคุ้มครองสิทธิของคนพิการเป็นลำดับความสำคัญสูงสุดในการดำเนินงานของผู้ตรวจการแผ่นดิน

ภายในเล่มประกอบด้วยบทความวิจัยและบทความวิชาการที่ผ่านการประเมินคุณภาพจากผู้ทรงคุณวุฒิ ในรูปแบบ Double Blinded จำนวน 11 บทความ ประกอบด้วย บทความวิจัย 4 บทความ ที่สะท้อนให้เห็นถึงความสนใจในการวิเคราะห์กลไกการจัดการปัญหาในระดับท้องถิ่นและประเด็นทางสังคมที่มีความซับซ้อน ดังนี้ (1) “บทเรียนและวิเคราะห์กลไกการจัดการปัญหาโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ขององค์การบริหารจังหวัดนนทบุรี องค์การบริหารส่วนจังหวัดนครสวรรค์ และองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา” (2) “วิเคราะห์บทบาทมูลนิธิในการจัดการศพนิรนาม : ศึกษามูลนิธิที่มีสุสานฝังศพนิรนามในประเทศไทย” (3) “การประเมินการมีส่วนร่วมของประชาชนต่อกลยุทธ์การอนุรักษ์คลองเจดีย์บูชา เขตเทศบาลนครนครปฐม” (4) “ยุทธศาสตร์ ปัจจัยความสำเร็จและความท้าทายในการขับเคลื่อนสังคมคุณธรรมของศูนย์คุณธรรม (องค์การมหาชน)” และ บทความวิชาการ 7 บทความ ซึ่งครอบคลุมประเด็นสำคัญทางกฎหมาย การบริหารจัดการภาครัฐ และสังคม ได้แก่ (1) “บทวิเคราะห์คดีวินัยทางการคลัง กรณีคำสั่งศาลปกครองสูงสุด ที่ อ. 22/2561” (2) “แนวคิดการกำหนดมาตรการควบคุมปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence : AI) ในการบริหารจัดการเรื่องร้องเรียนของสำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดิน” (3) “การคุ้มครองผู้เสียหายคดีความรุนแรงในครอบครัว : บทเรียนจากต่างประเทศ” (4) “ปัญหาการบังคับใช้พระราชบัญญัติภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างในกรณีการใช้ที่ดินเพื่อการเกษตรกรรม” (5) “หลักความเสมอภาคในการเข้าทำงานภาครัฐกับองค์การมหาชนในประเทศไทย” (6) “แนวคิดการพัฒนาพรรคการเมืองในประเทศไทย ให้เป็นสถาบันทางการเมืองที่เข้มแข็งและเป็นตัวแทนของประชาชน” (7) “บริษัทนอมินีหรือตัวแทนอำพรางในประเทศไทย : แนวทางแก้ไข และทิศทางในอนาคต”

ปิดท้ายด้วยคอลัมน์ “ท่านทราบหรือไม่” ฉบับนี้เสนอเรื่อง “ครม. รับลูกผู้ตรวจการแผ่นดิน (ผผ.) แก้กฎหมายติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์เพื่อลดภาระประชาชน” ที่ตอกย้ำถึงผลสำเร็จของการทำงานเชิงรุก เมื่อ คณะรัฐมนตรี (ครม.) รับลูกผู้ตรวจการแผ่นดิน ในการปรับปรุงและยกเลิกกฎกระทรวงที่เกี่ยวข้องกับการติดตั้งโซลาร์เซลล์บนหลังคา เพื่อลดภาระของประชาชน ได้อย่างเป็นรูปธรรม

ในวาระดิถีขึ้นปีใหม่ พุทธศักราช 2568 นี้ กองบรรณาธิการวารสารผู้ตรวจการแผ่นดิน ขอส่งความปรารถนาดีและคำอวยพรให้ท่านผู้อ่านทุกท่านประสบความสำเร็จในหน้าที่การงาน มีความสุข และสมหวังในทุกสิ่งที่ปรารถนา

ขอขอบคุณทุกท่านที่ติดตามและให้ความสนใจในภารกิจของผู้ตรวจการแผ่นดิน เราจะยังคงมุ่งมั่นนำเสนอบทความที่เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาประเทศและคุณภาพชีวิตของประชาชนต่อไป

กองบรรณาธิการวารสารผู้ตรวจการแผ่นดิน