โครงสร้างประชากรและสถานการณ์สุขภาพของชาวมลาบรี (ตองเหลือง) บ้านห้วยหยวก จังหวัดน่าน : การวิเคราะห์เชิงพื้นที่

บทคัดย่อ

มลาบรี เป็นกลุ่มชาติพันธุ์กลุ่มหนึ่งที่อยู่ทางภาคเหนือของประเทศไทย การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์โครงสร้างประชากร รวมถึงสถานการณ์สุขภาพของชาวมลาบรี ที่ตั้งถิ่นฐานอยู่ในชุมชนบ้านห้วยหยวก จังหวัดน่าน ผลการวิจัยพบว่า ในช่วงระหว่างปี พ.ศ. 2550 – 2559 อัตราการเกิดเฉลี่ยอยู่ที่ 29 คนต่อประชากรพันคน อัตราการตายเฉลี่ยอยู่ที่ 4 คนต่อประชากรพันคน อัตราการเพิ่มประชากรเฉลี่ยอยู่ที่ 25 คนต่อประชากรพันคน และมีอัตราส่วนทางเพศในปี พ.ศ. 2559 เท่ากับ 83 โดยพบว่าประชากรส่วนใหญ่อยู่ในวัยเด็ก มีอายุมัธยฐานที่ 16.5 ปี ซึ่งถือเป็นลักษณะโครงสร้างประชากรแบบ “เด็ก” โดยอัตราการเกิดที่สูง (สูงกว่าอัตราการเกิดของจังหวัดน่านเกือบ 5 เท่า) เป็นผลมาจากหลายปัจจัย ได้แก่ ปัจจัยทางด้านวัฒนธรรมและสุขภาพ (ความรู้และการรับรู้ข้อมูลข่าวสาร ทัศนคติ ความเชื่อและพฤติกรรมสุขภาพ) นอกจากนี้ยังพบปัญหาเรื่องความปลอดภัยในการคลอดที่ผู้หญิงมักคลอดลูกในป่าขณะติดตามสามีเข้าไปทำไร่ หรือนิยมคลอดลูกที่บ้าน อันส่งผลต่อสุขภาพของแม่และเด็ก และกระบวนการแจ้งเกิด สำหรับสาเหตุการตายที่พบมากที่สุด ได้แก่ การตายจากโรคไม่ติดต่อ คิดเป็นร้อยละ 42.86 ของการตายทั้งหมด ตามด้วยการตายจากอุบัติเหตุและจากโรคติดต่อ ตามลำดับ สำหรับปัญหาสุขภาพและการเจ็บป่วย พบว่า ชาวมลาบรีมักมีการดื่มแอลกอฮอล์ซึ่งส่งผลต่อปัญหาสุขภาพ รวมไปถึงปัญหาเรื่องการบาดเจ็บและการเสียชีวิตที่เกิดจากอุบัติเหตุ นอกจากนี้ภาวะความแปรปรวนทางจิตและพฤติกรรมนำไปสู่การฆ่าตัวตายมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงทางด้านวัฒนธรรม สังคมและเศรษฐกิจ