มโนทัศน์เรื่องความยุติธรรม
Main Article Content
บทคัดย่อ
ในยุคโบราณถือว่าความยุติธรรมหรือความเป็นธรรมต้องสอดคล้องกับความเป็นจริงและธรรมชาติ ซึ่งคนอินเดีย จีน กรีกโบราณ และคนไทยก็มีทรรศนะคล้ายกัน นักคิดชาวกรีกโบราณให้ความสำคัญกับแนวความคิดเรื่องความยุติธรรมเพื่อแสวงหาหลักการสำคัญมาอธิบายรัฐที่ดี หรือระบอบการปกครองที่ดี ในสมัยกลาง มีการแบ่งชนชั้นทางสังคมตามกฎ Great Chain of Being นั่นคือ ชนชั้นต่างๆ มีการเรียงลำดับกันอย่างเป็นระบบจากสูงไปต่ำ ในแง่นี้ถือว่าความยุติธรรมอยู่ที่การทำตามหน้าที่ของตนเอง และในสมัยใหม่ มุมมองเรื่องความยุติธรรมจะเน้นไปที่ทฤษฎีสัญญาประชาคมในพระพุทธศาสนา ความยุติธรรม ก็คือความเป็นธรรม ความชอบธรรมนั่นเอง ซึ่งมีอยู่ ๒ ระดับ คือระดับสากลหรือความเป็นธรรมตามกฎแห่งกรรม และความเป็นธรรมทางสังคม อย่างหลังจะเห็นตัวอย่างในภาคปฏิบัติจากสังคมไทยซึ่งมีรากฐานมาจากการปฏิบัติตามหลักคำสอนทางพระพุทธศาสนา
Article Details
เอกสารอ้างอิง
ชาญณรงค์ บุญหนุน. “ความเป็นธรรมในทัศนะของพุทธศาสนาเถรวาท”. วารสารปณิธาน: วารสารวิชาการด้านปรัชญาและศาสนา. หน้า ๓๖๕-๓๙๙.
ไชยยศ วรนันท์ศิริ. “ดุลยพินิจในการลงโทษผู้กระทำผิด”. ตุลพาหุ, ๔, ๕, ก.ย.- ต.ค. ๒๕๓๗.
ปรีชา ช้างขวัญยืน. “ความยุติธรรม”. เอกสารการสอนชุดวิชาปรัชญาการเมือง หน่วยที่ ๒ รวบรวมโดยสาขาวิชารัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. กรุงเทพมหานคร : ประชาชน, ๒๕๓๒.
พระพรหมบัณฑิต (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). สถาบันพระมหากษัตริย์กับสังคมไทย. นนทบุรี : ห้างหุ้นส่วนจำกัด เชน ปริ้นติ้ง, ๒๕๖๔.
พระมหาไพรัชน์ ธมฺมทีโป, ดร. ปรัชญาการเมืองตะวันออก. พระนครศรีอยุธยา : สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๖๑.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่มที่ ๑๑, ๒๓, ๒๗. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๓๙.
สถิต วงศ์สวรรค์. ปรัชญาตะวันออก. พิมพ์ครั้งที่ ๒. กรุงเทพมหานคร : รวมสาส์น, ๒๕๔๒.
สุนทร ณ รังสี. ปรัชญาอินเดีย: ประวัติและลัทธิ. พิมพ์ครั้งที่ ๓. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ๒๕๔๕.
โสรัจจ์ หงศ์ลดารมภ์. ปรัชญาทั่วไป. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ๒๕๖๑.
อธิราช มณีภาค. “การศึกษาเปรียบเทียบการบวนการยุติธรรมในพระวินัยปิฎกกับกระบวนการยุติธรรมของกฎหมายไทย”. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาพระพุทธศาสนา. บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๔๖.
Aristotle, Nicomachean Ethics. Trans. Martin Oswald, Indianapolis, IN: Bobbs-Merrill, 1962.
Rawls, John. A Theory of Justice. Cambridge, Massachusetts: The Belknap Press of Harvard University Press, 1999.