หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาเพื่อลดความเครียดทางอารมณ์ของคนวัยทำงาน

บทคัดย่อ

          บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการนำหลักธรรมทางพระพุทธศาสนามาใช้ในการจัดการความเครียดทางอารมณ์ของคนวัยทำงาน ดังนี้ (๑) หลักไตรลักษณ์ สอนให้คนเข้าใจความเป็นจริงของชีวิตที่เกิดขึ้นและเปลี่ยนแปลงไปตามธรรมดา รู้เท่าทันปัญหา ยอมรับและแก้ไขปัญหานั้นได้ (๒) หลักอริยสัจ ๔ คือ ความจริงอันประเสริฐที่ทำให้เรารู้สภาวะแห่งทุกข์ สาเหตุของการเกิดทุกข์หรือปัญหา ความจริงในการดับทุกข์ ตลอดถึงการหาวิถีทางแห่งการดับทุกข์ (๓) หลักโยนิโสมนสิการเป็นกระบวนการคิดอย่างถูกวิธี คิดอย่างถูกทาง คิดอย่างมีเหตุผล และใช้ความคิดให้เกิดผล ตามความประสงค์ (๔) หลักการเจริญสติ คือ การมีสติรู้สึกทั่วพร้อม กำหนดพิจารณาสิ่งทั้งหลายให้เห็นตามความเป็นจริง (๕) หลักอิทธิบาท ๔ เป็นการทำงานให้สำเร็จด้วยความรัก ความอุตสาหะ การเอาใจฝักไฝ่ ไม่ทอดทิ้ง ท้อถอยต่องาน และพิจารณาไตร่ตรองด้วยปัญญา (๖) หลักสังคหวัตถุ ๔ เป็นธรรมแห่งการช่วยเหลือเกื้อกูล แบ่งปันประสานใจและเหนี่ยวรั้งคนให้ทำงานอย่างมีความสุข (๗) หลักพละ ๔ คือ กำลังทั้งสี่ ที่ควบคุมความเกียจคร้าน ควบคุมความประมาท ทำให้เราระลึกได้และมีสติ กำลังควบคุมการเพิกเฉย ไม่สนใจ งมงาย และกำลังที่ควบคุมความสงสัย หลักธรรมดังกล่าวสามารถใช้จัดการความเครียดทางอารมณ์ได้อย่างเหมาะสม ทำให้รู้เท่าทันความคิด อารมณ์ และความรู้สึก สามารถยอมรับและปรับตัวได้ รู้เห็นทุกอย่างตามความเป็นจริง เมื่อต้องเผชิญภาวะที่ต้องมีความเครียดก็จะเกิดการตระหนักรู้ มีสติรู้เท่าทันกับความรู้สึกนั้นและใช้กระบวนการคิดอย่างถูกวิธี คิดได้อย่างถูกทาง มีเหตุผล เห็นเหตุของปัญหาตลอดถึงวิธีการแก้ไขปัญหาอย่างถูกต้อง เมื่อเห็นเช่นนี้ ความเครียดแทบจะไม่เกิดขึ้นเลย ส่งเสริมให้เกิดสุขภาพทางอารมณ์ที่ดีในการทำงาน