วิธีคิด ‘หลักพรหมวิหาร’ สู่การทำวิจัยทางพระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

     บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอหลักพรหมวิหารสู่การวิจัยทางพระพุทธศาสนา เมื่อศึกษาแล้วสามารถยืนยันว่า ‘หลักพรหมวิหาร’ เป็น ‘ต้นแบบ ตัวแบบ รูปแบบ’ ของการวิจัยสากล ด้วยการเข้าไปพบเห็นปัญหาหรือทุกข์ (อุเบกขา) แล้วเกิดความรักความปรารถนาดี (เมตตา) เกิดความสะเทือนใจจึงออกไปช่วยเหลือเกื้อกูลจนผู้อื่นหลุดพ้นจากปัญหาหรือทุกข์นั้น (กรุณา) แล้วเกิดพลอยยินดีด้วย (มุทิตา) ซึ่งมีความตรงกับความหมายของการวิจัยที่หมายถึงการค้นหา การแสวงหา เมื่อค้นหาแสวงหาแล้วพบความจริง จนก่อให้เกิดความรู้ใหม่และหลักฐานใหม่ และนำไปสู่การทำวิจัยต่อไปอย่างไม่รู้จักจบ