คัมภีร์วินัยวินิจฉัยและอุตตรวินิจฉัย : การแปลและศึกษาวิเคราะห์

บทคัดย่อ

     การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ ๓ อย่างคือ ๑) เพื่อศึกษาความเป็นมาของคัมภีร์วินัยวินิจฉัยและอุตตรวินิจฉัย ในด้านประวัติและผลงานผู้แต่ง การแต่ง และลักษณะการประพันธ์ ๒) เพื่อศึกษา โครงสร้าง เนื้อหาสาระของคัมภีร์วินัยวินิจฉัยและอุตตรวินิจฉัย และ ๓) เพื่อศึกษาองค์ความรู้การวินิจฉัยพระวินัยในคัมภีร์วินัยวินิจฉัยและอุตตรวินิจฉัย เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร ผลการศึกษาพบว่า คัมภีร์วินิจวินิจฉัยและอุตตรวินิจฉัย เป็นผลงานของพระพุทธทัตตมหาเถระ ชาวทมิฬแห่งอินเดียตอนใต้ ท่านแต่งรวบรวมเนื้อหาจากคัมภีร์พระวินัยปิฎก แต่งเป็นร้อยกรองทั้งเล่ม โครงสร้างของคัมภีร์วินัยวินิจฉัยว่าด้วยเรื่องสิกขาบทของภิกษุและภิกษุณี มหาวรรค และจุลวรรค ส่วนคัมภีร์อุตตรวินิจฉัย ว่าด้วยเรื่องในคัมภีร์ปริวาร คัมภีร์ทั้งสองนี้แต่งเป็นร้อยกรอง โดยใช้ฉันท์ลักษณ์บาลีประเภทต่าง ๆ เช่น มัตตาสมกฉันท์ วิชชุมมาลาฉันท์ อินทรวิเชียรฉันท์ เป็นต้น องค์ความรู้การวินิจฉัยพระวินัยในคัมภีร์วินัยวินิจฉัยและอุตตรวินิจฉัย เป็นการวินิจฉัยสิกขาบท ที่ประกอบด้วยสถานที่ บุคคล วัตถุ อาบัติ อนาบัติเป็นต้น องค์ความรู้การวินิจฉัยพระวินัยในส่วนสิกขาบท เป็นรูปแบบสำคัญในการศึกษาวิเคราะห์พระวินัย ในส่วนที่เป็นสิกขาบทของภิกษุและภิกษุณี รูปแบบการวินิจฉัยเหล่านี้ มีความสอดคล้องกับการวินิจฉัยพระวินัยในคัมภีร์ระดับต้นตั้งแต่พระวินัยปิฎกจนถึงคัมภีร์อรรถกถา