การธำรงวัฒนธรรมไทยที่มีรากฐานจากพระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวัฒนธรรมไทยในด้านต่างๆ ที่มีรากฐานมาจากพระพุทธ-ศาสนา และการธำรงวัฒนธรรมไทย

          พระพุทธศาสนาเป็นรากฐานของวัฒนธรรมไทยและอยู่คู่กับประเทศไทยมาไม่น้อยกว่า 2200 ปี โดยผ่านอาณาจักรไทยโบราณและปัจจุบัน จึงก่อให้เกิดและเป็นที่มาของวัฒนธรรมไทยด้านต่างๆ กล่าวคือ ด้านภาษาไทยได้รับภาษาบาลี สันสกฤต ดังภาษาที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบัน ด้านวรรณกรรม เช่น ไตรภูมิพระร่วง พระมหาชนก และคัมภีร์พระพุทธศาสนาซึ่งเป็นแหล่งใหญ่ของบทประพันธ์และกวีนิพนธ์ ด้านประเพณี เช่น วันสงกรานต์ วันลอยกระทง ส่วนด้านพิธีกรรม เช่น การทำบุญตักบาตร พิธีทำบุญวันสารทไทย การเทศนามหาชาติ เป็นต้น นอกจากนั้นแล้วยังมีวันสำคัญต่างๆ เช่น วันมาฆบูชา วันวิสาขบูชา วันอาสาฬบูชา วันเข้าพรรษา ออกพรรษา เป็นต้น ด้านศิลปกรรม เช่น การสร้างเจดีย์ พระปรางค์ และวัดวาอารามต่างๆ ภาพจิตรกรรมฝาผนังที่งดงาม ละเอียดอ่อน ที่เขียนเรื่องราวในพระพุทธศาสนา และชาดกต่างๆ ด้านดนตรี ซึ่งวัดเป็นแหล่งกำเนิดและอนุรักษ์ศิลปะดนตรี ด้วยวัดเป็นศูนย์กลางชุมชน จึงเป็นแหล่งกำเนิดหรือปรากฏตัวของดนตรีในโอกาสงานต่างๆ ทั้งงานมงคลและอวมงคล แม้แต่เนื้อหาเพลงลูกทุ่งไทยในอดีตก็ได้รับอิทธิพลจากพระพุทธศาสนา รวมทั้งด้านความเชื่อเรื่องวิญญาณ ไสยศาสตร์ โหราศาสตร์ ผี เทวดา เป็นต้น ทำให้วัฒนธรรมไทยมีความเป็นเอกลักษณ์และอัตลักษณ์ที่โดดเด่น เมื่อการเปิดประเทศสู่ประชาคมอาเซียนและประชาคมโลก จะธำรงวัฒนธรรมไทยด้งกล่าวได้อย่างไร