ประวัติศาสตร์อักษรธรรมล้านนาที่สัมพันธ์ กับพระพุทธศาสนาตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน

Main Article Content

บัณฑิกา จารุมา

บทคัดย่อ

     อักษรธรรมล้านนา เป็นสัญลักษณ์ของความเจริญทางอารยธรรมของอาณาจักรล้านนาสมัยโบราณ ได้รับความเคารพนับถือว่าเป็นอักษรศักดิ์สิทธิ์เพราะมีบทบาทสำคัญในฐานะสื่อบันทึกเรื่องราวทางพระพุทธศาสนา โดยอักษรธรรมล้านนานี้จะพบในจารึก คัมภีร์ใบลาน และฐานพระพุทธรูปใน ๘ จังหวัดภาคเหนือตอนบน ในอดีตอักษรธรรมล้านนาถูกใช้อย่างแพร่หลายทั้งฝ่ายศาสนจักรและอาณาจักร รูปแบบของอักษรมีการเปลี่ยนแปลงหลายครั้ง เพราะได้รับอิทธิพลจากภาษาต่างๆ ที่เข้าสู่อาณาจักรล้านนาตามการเผยแผ่พระพุทธศาสนา ยุคทองที่อักษรธรรมล้านนาเฟื่องฟูที่สุด คือ ยุคพระเจ้าติโลกราชที่ใช้อักษรธรรมล้านนาบันทึกการทำสังคายนาพระไตรปิฎก ปัจจุบันอักษรธรรมล้านนาได้รับความนิยมน้อยลง เนื่องจากเมื่อพุทธศักราช ๒๔๘๓ ได้มีประกาศรัฐนิยมห้ามใช้ภาษาถิ่น จึงทำให้หยุดการใช้อักษรล้านนาไปซึ่งส่งผลให้มีการใช้อักษรไทยมาตรฐานแทนอักษรธรรมล้านนาจวบจนถึงปัจจุบัน

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
จารุมา บ. “ประวัติศาสตร์อักษรธรรมล้านนาที่สัมพันธ์ กับพระพุทธศาสนาตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน”. วารสารมหาจุฬาวิชาการ, ปี 4, ฉบับที่ 1, สิงหาคม 2018, น. 168-75, https://so04.tci-thaijo.org/index.php/JMA/article/view/141800.
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กรรณิการณ์ วิมลเกษม. ตำราเรียนอักษรไทยโบราณ อักษรขอมไทย อักษรธรรมล้านนา อักษรธรรมอีสาน. นนทบุรี: โรงพิมพ์นิติธรรมการพิมพ์, ๒๕๕๔.

ชยุตภัฎ คำมูล. การศึกษาวิเคราะห์แบบเรียนภาษาล้านนา. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.libarts.mju.ac.th/research/myfile [๑ ธันวาคม ๒๕๕๙].

พระครูวิมล ศิลปะกิจ. การวิเคราะห์และสภาพการเปลี่ยนแปลงของภาษาล้านนาในกลุ่ม 5 เชียง. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: www.mcucr.com/home/includes/editor/assets/5chiang.pdf [๑ ธันวาคม ๒๕๕๙].

พระสุธีวราลังการ (สมคิด สิริคุตฺโต กุนดี). “ศึกษาวิเคราะห์นิพพานสูตรในคัมภีร์ล้านนา”. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๕๓.

มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม. อักษรธรรมล้านนา. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://ich.culture.go.th/index.php/th/ich/languages/280-languages/432--m-s [๒ ธันวาคม ๒๕๕๙].

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน). ฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.sac.or.th/databases/inscriptions/inscribe_detail.php?id=171 [๒ ธันวาคม

๒๕๕๙].

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน). ฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.sac.or.th/databases/inscriptions/ inscribe_detail.php?id =1693 [๒ ธันวาคม ๒๕๕๙].

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน). ฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.sac.or.th/databases/inscriptions/inscribe_Detail.php?id=2386 [๒ ธันวาคม ๒๕๕๙].

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน). ฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.sac.or.th/databases/inscriptions/inscribe_detail.php?id=1596 [๒ ธันวาคม ๒๕๕๙].

สมหวัง อินทร์ไชย และ อดิเทพ วงค์ทอง. ตำราเรียนอักษรธัมม์ล้านนา. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://ctc.crru.ac.th/wp-content/uploads/2016/03/Lesson-1.pdf [๑ ธันวาคม ๒๕๕๙].