การจัดการองค์ความรู้กีฬาภูมิปัญญาไทย: กรณีศึกษาหมากรุกไทย

Main Article Content

ศุภกร พิษณุทะนงศักดิ์
เกรียงไกร วัฒนาสวัสดิ์

บทคัดย่อ

     งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนการจัดการองค์ความรู้กีฬาหมากรุกไทยในสถานการณ์ปัจจุบัน และนำเสนอแนวทางการจัดการองค์ความรู้กีฬาหมากรุกไทย เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการสังเกตการณ์ การสนทนากลุ่ม และการสัมภาษณ์เชิงลึก กับกลุ่มที่มีส่วนได้ส่วนเสียต่อองค์ความรู้กีฬาหมากรุกไทย ๓ กลุ่ม ได้แก่ (๑) ผู้ผลิตตัวหมากรุกไทย (๒) ผู้ที่มีบทบาทเผยแพร่ และสนับสนุนหมากรุกไทย (๓) ผู้เล่นหมากรุกไทยด้วยตัวหมากรุกไทย และการเล่นทางออนไลน์ผลการวิจัยพบว่า กระบวนการจัดการองค์ความรู้กีฬาหมากรุกไทยในสถานการณ์ปัจจุบัน ประกอบด้วยกระบวนการสำคัญ ๔ ประการ ได้แก่ (๑) การแสวงหา และการสร้างความรู้ (๒) การจัดเก็บและจัดประเภทความรู้ (๓) การถ่ายทอดความรู้ (๔) การนำความรู้ไปใช้งาน ผลการวิจัยยังให้ข้อเสนอแนะแนวทางการจัดการองค์ความรู้กีฬาหมากรุกไทยว่า ภาครัฐและภาคเอกชนสามารถเข้ามาส่งเสริมกระบวนการจัดการองค์ความรู้หมากรุกไทยเพิ่มเติมได้ด้วยการสงวนรักษาและสร้างความตระหนักถึงคุณค่าความสำคัญขององค์ความรู้หมากรุกไทย รวมถึงสนับสนุนการถ่ายทอดองค์ความรู้แก่เยาวชน กระตุ้นให้เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในระบบการศึกษาภาคบังคับ และสร้างแหล่งเรียนรู้

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
พิษณุทะนงศักดิ์ ศ., และ วัฒนาสวัสดิ์ เ. “การจัดการองค์ความรู้กีฬาภูมิปัญญาไทย: กรณีศึกษาหมากรุกไทย”. วารสารมหาจุฬาวิชาการ, ปี 7, ฉบับที่ 2, สิงหาคม 2020, น. 217-28, https://so04.tci-thaijo.org/index.php/JMA/article/view/192606.
ประเภทบทความ
บทความวิจัย
ประวัติผู้แต่ง

ศุภกร พิษณุทะนงศักดิ์, วิทยาลัยนวัตกรรม มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

0841100096

เอกสารอ้างอิง

กรมส่งเสริมวัฒนธรรม. พิธีประกาศขึ้นทะเบียนมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ ประจำปีพุทธศักราช ๒๕๕๕. พิมพ์ครั้งที่ ๑. กรุงเทพมหานคร : กรมส่งเสริมวัฒนธรรม, ๒๕๕๕.

กัลยารัตน์ ธีระธนชัยกุล. “การจัดการความรู้...ปัจจัยสู่ความสำเร็จ”. วารสารปัญญาภิวัฒน์ สถาบันการจัดการปัญญาภิวัฒน์. ปีที่ ๕ ฉบับพิเศษ (พฤษภาคม ๒๕๕๗): ๑๓๔-๑๔๔.

คณะกรรมการส่งเสริมและรักษามรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม. การกำหนดลักษณะของมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม พ.ศ. ๒๕๖๐. กรุงเทพมหานคร: กรมส่งเสริมวัฒนธรรม, ๒๕๖๐.

พบภัค งามเจริญ. “การประยุกต์ใช้การจัดการความรู้ในการวิเคราะห์โน้ตดนตรีสากลสำหรับเพลงระบำโบราณคดี”. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. วิทยาลัยนวัตกรรม: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, ๒๕๕๕.

ศิวพร สกุณาท่าวงศ์. “การจัดการองค์ความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านบายศรีสี่ภูมิภาค”. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. สำนักงานบัณฑิตศึกษา: มหาวิทยาลัยแม่โจ้, ๒๕๕๑.

สนทนากลุ่ม ชมรมหมากรุกไทยชื่นอุรากาแฟ ท่าน้ำนนท์. ๑๕ พฤษภาคม ๒๕๕๗.

สนทนากลุ่ม ชมรมหมากรุกไทยดินแดง. ๒๙ มีนาคม ๒๕๕๗.

สนทนากลุ่ม ชมรมหมากรุกไทยนครปฐม. ๑๒ มิถุนายน ๒๕๕๗.

สัมภาษณ์ ปาลพล รอดลอยทุกข์. ประธานชมรมหมากรุกไทยดินแดง, ๑๙ เมษายน ๒๕๕๗.

สัมภาษณ์ ผู้ตอบแบบสัมภาษณ์ออนไลน์คนที่ ๑๒. ๑๖ มีนาคม ๒๕๕๗.

สัมภาษณ์ พันธุ์ศักดิ์ สว่างวงศ์. ผู้ผลิตตัวหมากรุกไทยจากไม้ และสอนหมากรุกไทย, ๒๖ กรกฎาคม ๒๕๕๗.

สัมภาษณ์ รำลึก ธีระพงษ์. ผู้เขียนหนังสือเกี่ยวกับหมากรุกไทย และสอนหมากรุกไทย, ๒๒ มิถุนายน ๒๕๕๗.

สัมภาษณ์ สุชาติ ชัยวิชิต. ผู้เขียนหนังสือเกี่ยวกับหมากรุกไทย และสอนหมากรุกไทย, ๒๑ มิถุนายน ๒๕๕๗.

UNESCO. The Convention for the Safeguarding of Intangible Cultural Heritage. Paris: UNESCO, 2018.