หลักพุทธธรรมตามแนวจิตวิทยาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน

บทคัดย่อ

     หลักพุทธธรรมตามแนวจิตวิทยาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนนั้นต้องมีการปฏิบัติตามหลักไตรสิกขา เพื่อฝึกหัดอบรมกาย วาจา จิตใจ และปัญญาให้ยิ่งขึ้นไป จนบรรลุเป้าหมายสูงสุด คือ พระนิพพานตามแนวคิดทางพุทธธรรม การพัฒนาตนเป็นการเรียนรู้และการปฏิบัติ เพื่อไปสู่ความพอดี มีดุลยภาพของชีวิต มีความสัมพันธ์อันกลมกลืนระหว่างการดำเนินชีวิตของบุคคลกับสภาพแวดล้อม และมุ่งการกระทำตนให้มีความสุขด้วยตนเอง รู้เท่าทันตนเอง เข้าใจตนเองมากกว่าการพึ่งพาอาศัยวัตถุ จึงเป็นแนวทางการพัฒนาชีวิตที่ยั่งยืน ด้วยการพัฒนาตนตามแนวพุทธธรรม ๓ ประการ คือ (๑) ทมะ คือ การรู้จักข่มใจ การฝึกปรับปรุงตนเอง โดยทำคุณความดี (๒) สิกขา คือ การศึกษา เพื่อให้รู้แจ้ง รู้จักประโยชน์ มองทุกอย่างเป็นการเรียนรู้ เพื่อปรับปรุงและพัฒนาตัวเอง (๓) ภาวนา คือ การปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาตามหลักสติปัฏฐาน ๔ คือ การใช้สติและปัญญาพิจารณา กำหนดรู้ รูป-นาม สภาวธรรมทางกาย เวทนา จิต ธรรม ตามความเป็นจริง และจิตวิทยาพฤติกรรมนิยมที่เป็นหลักการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมในการพัฒนาหรือปรับปรุงตนเอง เกิดจากการเรียนรู้ คือเป็นผลของการที่มนุษย์มีปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อม และพฤติกรรมของบุคคลที่แสดงออกมาจะเปลี่ยนแปลงไปได้ เนื่องจากผลกรรมที่เกิดขึ้นในสภาพแวดล้อมนั้นผลกรรมนี้มี ๒ ประเภท คือ (๑) ผลกรรมที่เป็นตัวเสริมแรงเชิงบวก (๒) แสริมแรงลบสามารถช่วยให้บุคคลถอดถอนสิ่งเร้าสภาพแวดล้อมที่ไม่พึงพอใจออกไปได้