รูปแบบการพัฒนาจิตของผู้สูงอายุตามวิถีพุทธในอำเภอเมือง จังหวัดเพชรบุรี

บทคัดย่อ

          งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (๑) ศึกษาสภาพปัจจุบันในการดำเนินชีวิตตามหลักวิถีพุทธของผู้สูงอายุ อำเภอเมือง จังหวัดเพชรบุรี (๒) สร้างรูปแบบการพัฒนาจิตตามหลักวิถีพุทธของผู้สูงอายุ และ (๓) ประเมินรูปแบบการพัฒนาจิตตามหลักวิถีพุทธของผู้สูงอายุ โดยการวิจัยในขั้นตอนที่ ๑ ศึกษาสภาพปัจจุบันการดำเนินชีวิตตามหลักวิถีพุทธของผู้สูงอายุในอำเภอเมือง จังหวัดเพชรบุรี กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุตอนต้น วัย ๖๐-๖๙ ปี จำนวน ๓๙๒ คน ได้จากการสุ่มแบบแบ่งชั้นตามสัดส่วน เครื่องมือที่ใช้คือแบบสอบถาม มีค่าดัชนีความสอดคล้องระหว่าง ๐.๖๗-๑.๐ และค่าความเชื่อมั่น ๐.๙๑๕ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ขั้นตอนที่ ๒ การสร้างรูปแบบการพัฒนาจิตตามวิถีพุทธของผู้สูงอายุ ใช้วิธีสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ๑๐ คน เครื่องมือ คือ แบบสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา และขั้นตอนที่ ๓ การประเมินรูปแบบการพัฒนาจิตตามแนววิถีพุทธของผู้สูงอายุ จากกลุ่มเป้าหมายจำนวน ๓๐ คน เครื่องมือที่ใช้ คือแบบสอบถาม มีค่าดัชนีความสอดคล้อง ระหว่าง ๐.๖๗-๑.๐ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบว่า (๑) สภาพปัจจุบันในการดำเนินชีวิตตามหลักวิถีพุทธของผู้สูงอายุอำเภอเมือง จังหวัดเพชรบุรีโดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง โดยเรียงลำดับรายด้านจากมากไปหาน้อย คือ ด้านศีลสิกขา ด้านสมาธิสิกขา และด้านปัญญาสิกขา (๒) รูปแบบการพัฒนาจิตตามหลักวิถีพุทธของผู้สูงอายุที่สร้างขึ้นเพื่อการดำเนินชีวิตที่ดีประกอบด้วย ๕ ขั้นตอนได้แก่ ๑) การสร้างแรงจูงใจในการพัฒนาจิต ๒) การให้ความรู้ด้านพุทธธรรม ๓) การฝึกปฏิบัติตนด้วยสติ-สมาธิ ๔) การบริหารกายและจิตด้วยสมาธิบำบัด SKT และ ๕) การวางแผนพัฒนาจิตในชีวิตประจำวันและการประเมินผล จากรูปแบบฯ นี้ จัดทำเป็นคู่มือการฝึกอบรมจำนวน ๑ ชุด (๓) ผลประเมินรูปแบบการพัฒนาจิตตามหลักวิถีพุทธของผู้สูงอายุ อยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ย ๔.๓๕ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ๐.๔๓