ศึกษาวิเคราะห์การสอนวิปัสสนากรรมฐาน ของพระมหาภูมิชาย อคฺคปญฺโญ

บทคัดย่อ

          การศึกษาวิจัยเรื่อง ศึกษาวิเคราะห์การสอนวิปัสสนากรรมฐานของพระมหาภูมิชาย อคฺคปญฺโญ มีวัตถุประสงค์ (๑) เพื่อศึกษาการสอนวิปัสสนากรรมฐานในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท (๒) เพื่อศึกษาแนวการสอนวิปัสสนากรรมฐานของพระมหาภูมิชาย อคฺคปญฺโญ (๓) เพื่อวิเคราะห์แนวการสอนวิปัสสนากรรมฐานของพระมหาภูมิชาย อคฺคปญฺโญ ตามหลักคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยศึกษาข้อมูลจากเอกสารและสัมภาษณ์เชิงลึก (In-dept Interview) ผู้ให้ข้อมูลสำคัญจำนวน ๑๗ รูป/คน

          ผลการศึกษาพบว่า วิปัสสนากรรมฐานตามแนวคัมภีร์พระพุทธศาสนาคือการปฏิบัติตามหลักมหาสติปัฏฐาน ๔ คือ (๑) กายานุปัสสนาสติปัฏฐาน (๒) เวทนานุปัสสนาสติปัฏฐาน (๓) จิตตานุปัสสนาสติปัฏฐาน  (๔) ธัมมานุปัสสนาสติปัฏฐาน โดยกำหนดรู้วิปัสสนาภูมิ ดังนี้ ขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาตุ ๑๘ อินทรีย์ ๒๒ อริยสัจ ๔ ปฏิจจสมุปบาท ๑๒ วิปัสสนากรรมฐานสอนตามแนวสติปัฏฐาน ๔ ของพระมหาภูมิชาย อคฺคปญฺโญ ใช้เทคนิคให้ผู้ปฏิบัติมีสติอยู่กับปัจจุบันธรรม พิจารณารูป นาม กาย เวทนา จิต ธรรม จนเกิดความเบื่อหน่าย คลายกำหนัด เห็นความเกิดดับแห่งธรรมทั้งหลาย โดยความเป็นไตรลักษณ์คือ อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ไม่ยึดมั่นถือมั่นด้วยอุปาทาน ผลลัพธ์ที่ได้จากวิจัยพบว่า ผู้ปฏิบัติเห็นถึงความเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย (กายานุปัสสนาสติปัฏฐาน) จิตใจ (จิตตานุปัสสนาสติปัฏฐาน และเวทนานุปัสสนาสติปัฏฐาน) จริยธรรม และ ปัญญา (ธัมมานุปัสสนาสติปัฏฐาน) มีความเข้าใจในปริยัติมากขึ้น เข้าใจในตัวตนของตนเอง สามารถควบคุมอารมณ์ทั้งในส่วนอิฏฐารมณ์และอนิฏฐารมณ์เกิดขึ้นได้พบว่ามีความสุขง่าย ทุกข์ยาก มีสติตื่นรู้ มีปัญญารู้เท่าทัน ผู้ปฏิบัติสามารถนำไปประยุกต์ใช้อย่างมีความสุข