ปัจจัยส่งเสริมความสำเร็จในตำแหน่งทางวิชาการ "ศาสตราจารย์" ของอาจารย์ในสถาบันอุดมศึกษา (ประเทศไทย)

Main Article Content

ธานินทร์ สิทธิวิรัชธรรม
สุขุม เฉลยทรัพย์
พิทักษ์ จันทร์เจริญ
สุภาภรณ์ ตั้งดำเนินสวัสดิ์

บทคัดย่อ

          บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยส่งเสริมความสำเร็จในตำแหน่งทางวิชาการ "ศาสตราจารย์" ของอาจารย์ในสถาบันอุดมศึกษา (ประเทศไทย) โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญคือ ศาสตราจารย์ในสถาบันอุดมศึกษา จำนวน ๕ ท่าน เลือกแบบเจาะจงจำนวน ๑ ท่าน และแบบก้อนหิมะอีก ๔ ท่าน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึกแบบกึ่งโครงสร้าง ใช้เทคนิคการเล่าเรื่อง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหาและการวิเคราะห์แก่นสาระ


          ผลการวิจัยพบว่า ปัจจัยส่งเสริมความสำเร็จประกอบด้วย ๔ ด้านหลัก ได้แก่ (๑) ด้านคุณสมบัติและผลงานทางวิชาการ ประกอบด้วย การสร้างผลงานวิจัยที่มีคุณภาพและได้มาตรฐาน การเขียนตำราและหนังสือที่มีความถูกต้องทางวิชาการ และการพัฒนาผลงานอย่างต่อเนื่อง (๒) ด้านวิถีชีวิต ประกอบด้วย การสร้างสมดุลระหว่างชีวิตและการทำงาน การกำหนดเป้าหมายที่ชัดเจน และการบริหารเวลาอย่างมีประสิทธิภาพ (๓) ด้านความสำเร็จในวิชาชีพ ประกอบด้วย การพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง การสร้างผลงานทางวิชาการที่มีคุณภาพสูง และการมีบทบาทสำคัญในการพัฒนาหลักสูตรและการสอน (๔) ด้านปฏิสัมพันธ์ทางสังคม ประกอบด้วย การสนับสนุนจากองค์กร การสร้างเครือข่ายทางวิชาการ การมีต้นแบบที่ดี และการได้รับการสนับสนุนจากครอบครัว สำหรับข้อค้นพบสำคัญคือ ความสำเร็จในตำแหน่งศาสตราจารย์เกิดจากการผสมผสานของปัจจัยภายในตัวบุคคล ได้แก่ แรงจูงใจใฝ่สัมฤทธิ์ ความมุ่งมั่นในการพัฒนาตนเอง และปัจจัยภายนอก ได้แก่ การสนับสนุนจากองค์กร เครือข่ายทางวิชาการ และสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการทำงาน โดยทุกปัจจัยต้องดำเนินไปอย่างสอดคล้องและส่งเสริมกันและกัน

Article Details

How to Cite
สิทธิวิรัชธรรม ธ., เฉลยทรัพย์ ส., จันทร์เจริญ พ., และ ตั้งดำเนินสวัสดิ์ ส. “ปัจจัยส่งเสริมความสำเร็จในตำแหน่งทางวิชาการ ‘ศาสตราจารย์’ ของอาจารย์ในสถาบันอุดมศึกษา (ประเทศไทย)”. วารสารมหาจุฬาวิชาการ, ปี 12, ฉบับที่ 1, มกราคม 2025, น. 243-58, https://so04.tci-thaijo.org/index.php/JMA/article/view/276858.
บท
บทความวิจัย

References

กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม. กฎกระทรวงมาตรฐานการขอตำแหน่งทางวิชาการในสถาบันอุดมศึกษา พ.ศ. ๒๕๖๕. ราชกิจจานุเบกษา. ๑๓๙ (พิเศษ ๖๘ ง), ๒๕๖๕.

คณะกรรมการข้าราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษา. ประกาศ ก.พ.อ. เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการพิจารณาแต่งตั้งบุคคลให้ดำรงตำแหน่งผู้ช่วยศาสตราจารย์ รองศาสตราจารย์ และศาสตราจารย์ พ.ศ. ๒๕๖๔. ราชกิจจานุเบกษา. ๑๓๘ (พิเศษ ๓๐๘ ง), ๒๕๖๔.

ยุตติชน บุญเพศ, ชนะศึก นิชานนท์, และสุภาภรณ์ ตั้งดำเนินสวัสดิ์. “การพัฒนาทักษะชีวิตในเด็กวัยเรียน”. วารสารวิชาการบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยสวนดุสิต. ปีที่ ๒๐ ฉบับที่ ๒ (๒๕๖๗) : ๑๕๓-๑๖๙.

Baker, M. “Career Confidence and Gendered Expectations of Academic Promotion”. Journal of Sociology, Vol.46 No.3 (2010): 317-334.

Gardner, S. K., & Blackstone, A. “Putting in Your Time: Faculty Experiences in the Process of Promotion to Professor”. Innovative Higher Education, Vol.38 No.5 (2013) : 411-425.

Greenhaus, J. H., Callanan, G. A., & Godshalk, V. M. Career Management for Life. 5th ed. NY: Routledge, 2019.

Guest, D. E. Perspectives on the Study of Work-Life Balance. Social Science Information, Vol.41 No.2 (2002) : 255-279.

House, J. S. Work Stress and Social Support. MA: Addison-Wesley, 1981.

Maslow, A. H. Motivation and Personality. 2nd ed. NY: Harper & Row, 1970.

McClelland, D. C. The achieving Society. NJ: Van Nostrand, 1961.

Youn, T. I., & Price, T. M. “Learning from the Experience of Others: The Evolution of Faculty Tenure and Promotion Rules in Comprehensive Institutions”. The Journal of Higher Education, Vol.80 No.2 (2009) : 204-237.