แนวทางการพัฒนาคุณภาพชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงโผล่วบ้านภูเหม็น จังหวัดอุทัยธานี -

บทคัดย่อ

         บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (๑) ศึกษาบริบทเชิงพื้นที่ และวิถีชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงโผล่ว (๒) ศึกษาการจัดการคุณภาพชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยง ในบริบทหลังการเปลี่ยนแปลง (๓) หาแนวทางการพัฒนาคุณภาพชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยง การศึกษาครั้งนี้ใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ  เก็บข้อมูลจากเอกสาร  ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน ๑๗ คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่  แบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง  และการลงพื้นที่สังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม  วิเคราะห์ข้อมูลโดย การวิเคราะห์เนื้อหา

         ผลการศึกษา พบว่า  (๑) บริบทเชิงพื้นที่ และวิถีชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงโผล่วบ้าน พบว่า ชุมชนกะเหรี่ยงโผล่ว บ้านภูเหม็น มีประวัติศาสตร์การตั้งถิ่นฐานมาอย่างยาวนาน มีวิถีชีวิตที่สัมพันธ์กับธรรมชาติ  ชุมชนมีอัตลักษณ์ที่โดดเด่น มีวิถีชีวิต และประเพณีวัฒนธรรมที่สอดคล้องกับธรรมชาติตามความเชื่อชาติพันธุ์กะเหรี่ยงโผล่ว (๒) การจัดการคุณภาพชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงโผล่ว ในบริบทหลังการเปลี่ยนแปลง หลังการประกาศ “พื้นที่คุ้มครองวัฒนธรรม” เมื่อวันที่ ๘ ธันวาคม ๒๕๖๓  พบว่า การจัดการวิถีชีวิตและวัฒนธรรมของชุมชนกะเหรี่ยงโผล่ว บ้านภูเหม็น ยังคงมีความเชื่อและให้ความเคารพนับถือในเรื่องของสิ่งที่เหนือธรรมชาติ การจัดการการเข้าถึงทรัพยากรธรรมชาติ พบว่า การใช้ประโยชน์แบบมีเงื่อนไขยังขาดความมั่นคง และหน่วยงานต่าง ๆ ที่เข้ามาจัดการแต่ไม่มีการบูรณาการการทำงานอย่างเป็นรูปธรรม ด้านการจัดการด้านการศึกษา ยังไม่มีหน่วยงานที่ส่งเสริมการศึกษาที่สอดคล้องกับวิถีชีวิตของคนในชุมชนอย่างเป็นรูปธรรม และชุมชนไม่ได้สืบทอดภาษาถิ่นให้ลูกหลาน และการจัดการสิทธิขั้นพื้นฐาน พบว่า ไม่ประสบปัญหาเรื่องสิทธิในสัญชาติ รวมถึงการได้รับสวัสดิการแห่งรัฐเทียบเท่าคนไทยทุกประการ(๓) แนวทางการพัฒนาคุณภาพชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงโผล่ว พบว่า ๑) การจัดการวิถีชีวิต และวัฒนธรรม ควรส่งเสริมให้มีการจัดทำประวัติศาสตร์ และวิถีชีวิต มีการกำหนดให้มีการขับเคลื่อนพื้นที่คุ้มครองวิถีชีวิตอย่างจริงจังและให้เกิดความยั่งยืน ๒) การจัดการเรื่องอาชีพและรายได้ ควรส่งเสริมสนับสนุนการถอดองค์ความรู้ และอบรมความรู้ด้านอาชีพให้กับประชาชนทั้งอาชีพหลักและอาชีพเสริม ๓) การจัดการการเข้าถึงทรัพยากรธรรมชาติ โดยการกำหนดใช้แนวทางการจัดการพื้นที่คุ้มครองวัฒนธรรมตาม มติคณะรัฐมนตรี  เมื่อวันที่ ๓ สิงหาคม ๒๕๕๓  อย่างจริงจังและเป็นรูปธรรม  ๔) การจัดการความมั่นคงในที่อยู่อาศัย ควรสร้างความมั่นคงที่อยู่อาศัย และสำรวจ ศึกษา และกำหนดเขตพื้นที่ในการทำกิน โดยการมีส่วนร่วมของคนในชุมชน  ๕) การจัดการด้านการศึกษา ควรออกแบบการจัดการเรียนรู้ที่ยืดหยุ่นแบบการเรียนรู้ตลอดชีวิต สอดคล้องกับวิถีชีวิต และวัฒนธรรม ๖) การจัดการด้านสิทธิ์พื้นฐาน ควรจัดทำข้อมูลทะเบียนกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงโผล่ว บ้านภูเหม็น อย่างต่อเนื่องและให้หน่วยงานลงพื้นที่ทำความเข้าใจสิทธิ์ต่าง ๆ รวมถึงการรับบริการจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง