บทบาทของสื่อในสถานการณ์ความขัดแย้งทางการเมืองไทย พศ. 2563-2565

Main Article Content

อภิเชษฐ์ เกตุมณี
สิริพรรณ นกสวน สวัสดี

บทคัดย่อ

         งานวิจัยชิ้นนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (๑) เพื่อศึกษาบทบาทของสื่อในสถานการณ์ความขัดแย้งทางการเมือง พ.ศ. ๒๕๖๓ - พ.ศ. ๒๕๖๕ (๒) เพื่อศึกษารูปแบบและวิธีการนำเสนอข้อมูลข่าวสารที่เกี่ยวข้องกับการชุมนุมของสื่อแต่ละสำนักจาก พ.ศ. ๒๕๖๓ - พ.ศ. ๒๕๖๕ โดยการศึกษาในเชิงคุณภาพ ด้วยแนวทางการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) ประกอบกับการวิเคราะห์เนื้อหาซ่อนเร้น (Latent Content) และการวิจัยเอกสาร (Documentary Research) เพื่อศึกษาบทบาทของสื่อจำนวนทั้งสิ้น ๗ สำนัก


         ผลการศึกษาพบว่า สื่อทั้ง ๗ สำนักมีความโน้มเอียงทางการเมือง (Political Orientation) เป็นของตนเอง โดยมักนำเสนอข่าวสารไปในทิศทางที่ตอบสนองจุดยืนทางการเมืองของตน ประกอบกับการเติบโตขึ้นของเทคโนโลยี ทำให้ภูมิทัศน์ของสื่อส่วนใหญ่ในปัจจุบันอาศัยแพลตฟอร์มดิจิทัลเป็นช่องทางหลังในการนำเสนอข้อมูลข่าวสาร ซึ่งมีโอกาสก่อให้เกิดปรากฏการณ์ห้องเสียงสะท้อน (Echo Chamber) อันเป็นผลมาจากระบบอัลกอริทึมของแพลตฟอร์มดิจิทัล ส่งผลให้ผู้รับข้อมูลข่าวสารอาจได้รับข้อมูลเพียงแง่มุมเดียวและอาจเป็นหนึ่งในปัจจัยที่ก่อให้เกิดความขัดแย้งทางการเมืองในปัจจุบัน นอกจากนั้นสื่อยังมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในการกล่อมเกลาทัศนคติ ความเชื่อ และชุดความคิดของปัจเจกบุคคล ผ่านการใช้วิธีการวางกรอบ (Framing) เนื้อหาของข่าวที่จะนำเสนอ และการกำหนดวาระข่าวสาร (Agenda-Setting) ซึ่งแม้ว่าข้อเท็จจริงของเหตุการณ์จะเป็นอย่างไร สื่อมีเครื่องมือและวิธีการในการโน้มน้าวให้ผู้รับข้อมูลข่าวสารเห็นคล้อยตามความโน้มเอียงทางการเมืองของสื่อนั้น ๆ ด้วยเหตุนี้การศึกษาสื่อในฐานะหนึ่งในผู้แสดงทางการเมือง (Political Actor) จึงมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการทำความเข้าใจปรากฏการณ์ความขัดแย้งที่เกิดขึ้นภายในสังคมไทย

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
เกตุมณี อ., และ นกสวน สวัสดี ส. . “บทบาทของสื่อในสถานการณ์ความขัดแย้งทางการเมืองไทย พศ. 2563-2565”. วารสารมหาจุฬาวิชาการ, ปี 12, ฉบับที่ 2, กรกฎาคม 2025, น. 420-33, https://so04.tci-thaijo.org/index.php/JMA/article/view/280585.
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

ชนิดา รอดอยู่ “‘สื่อดิจิทัล’ ความท้าทายต่อบทบาทการเป็นพื้นที่สาธารณะทางการเมือง”. วารสารปาริชาต มหาวิทยาลัยทักษิณ. ปีที่ ๓๖ ฉบับที่ ๒ (เมษายน–มิถุนายน ๒๕๖๖) : ๒๒๘-๒๓๘.

Goffman, E., Frame Analysis: An Essay on the Organization of Experience. Harper & Row, 1974.

Habermas, J., The Structural Transformation of the Public Sphere. MIT Press, 1989.

Jamieson, K. H., & Cappella, J. N., Echo Chamber: Rush Limbaugh and the Conservative Media Establishment. Oxford University Press, 2008.

Iyengar, S., & Hahn, K. S. “Red media, blue media: Evidence of ideological selectivity in media use”. Journal of Communication. Vol.59 No.1 (2009): 19-39.

McCombs, M. E., & Shaw, D. L., The Agenda-Setting Function of Mass Media. Public Opinion Quarterly, 1972.

Mill, J. S., On liberty. Dover Publications, 2002.

Mullainathan, S., & Shlefier, A., “The Market for News”, American Economic Review, Vol.95 No.4 (2005): 1031-1035.

อถึกกิต แสวงสุข. ปี ๖๘ วงการสื่อไทยเอาไงต่อ? I ค.การเมือง EP.๔๘. The101world. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://youtu.be/LrTzQWmDBgc?si=2_AqHavbo6WQ1K0V [๑๖ มกราคม ๒๕๖๘].

NationTV. แฉกันเอง คนกลุ่มขับไล่รัฐบาล ลากไส้เซเลบขอทาน จัดม็อบเพื่อหาเงินไว้ใช้เอง. NationTV. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา:https://www.nationtv.tv/news/378796201 [๑๘ กันยายน ๒๕๖๓].

NationTV. รองโฆษก ตร. ยัน “น้ำสีฟ้า” ไม่ใช่แก๊สน้ำตา เผย “รถปราบจราจล” ราคา ๒๔ ล้านบาท. NationTV. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://www.voicetv.co.th/read/2d5F10VL6 [๑๖ ตุลาคม ๒๕๖๓].

VoiceTV. โหมไฟชิงชัง! ๖ พรรคฝ่ายค้าน ประณามรัฐใช้ความรุนแรงสลายม็อบปทุมวัน. VoiceTV. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา:https://www.voicetv.co.th/read/2d5F10VL6 [๑๖ ตุลาคม ๒๕๖๓].