การส่งเสริมสุขภาวะของผู้สูงอายุตามหลักภาวนา ๔ ในเขตเทศบาลเมืองหนองปรือ อำเภอบางละมุง จังหวัดชลบุรี

บทคัดย่อ

         บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการ คือ (๑) เพื่อศึกษาสภาพปัญหาและสุขภาวะของผู้สูงอายุในเขตเทศบาลเมืองหนองปรือ อำเภอบางละมุง จังหวัดชลบุรี    (๒) เพื่อศึกษากิจกรรมในการสร้างเสริมสุขภาวะของผู้สูงอายุตามหลักภาวนา ๔ (๓) เพื่อเสนอแนวทางส่งเสริมสุขภาวะตามหลักภาวนา ๔ ของกลุ่มผู้สูงอายุในเทศบาลเมืองหนองปรือ อำเภอบางละมุงจังหวัดชลบุรี เป็นการศึกษาเชิงคุณภาพ โดยการสัมภาษณ์เชิงลึก ซึ่งเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพและภาคสนามโดยการสัมภาษณ์แบบเชิงลึกกับกลุ่มเป้าหมายจำนวน ๒๕ รูป/คน โดยการบรรยายเชิงพรรณนา

         ผลการวิจัยพบว่า สภาพปัญหาสุขภาวะของผู้สูงอายุในเขตเทศบาลเมืองหนองปรือ จังหวัดชลบุรี มีความสำคัญและต้องการการจัดการอย่างเร่งด่วน ซึ่งจำนวนผู้สูงอายุในพื้นที่มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ด้านสุขภาพและกิจกรรมส่งเสริมสุขภาวะ ยังคงมีข้อจำกัดในหลายด้านซึ่งสุขภาพร่างกายที่เสื่อมโทรม ค่าใช้จ่ายในการเดินทาง และการขาดกิจกรรมที่ตอบสนองความต้องการเฉพาะของผู้สูงอายุ ปัจจัยที่ส่งผลต่อสุขภาวะของผู้สูงอายุในพื้นที่นี้รวมถึงปัญหาสุขภาพโรคเรื้อรัง เช่น โรคเบาหวาน ความดันเป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในกลุ่มผู้สูงอายุ  การพัฒนากิจกรรมที่ส่งเสริมสุขภาวะของผู้สูงอายุตามหลักภาวนา ๔ เป็นแนวทางที่มุ่งเน้นการสร้างสมดุลในชีวิตของผู้สูงอายุผ่านการบูรณาการหลักธรรมในพระพุทธศาสนา หลักภาวนา ๔ ประกอบด้วย กายภาวนา (การพัฒนาร่างกาย), ศีลภาวนา (การพัฒนาความประพฤติ), จิตภาวนา (การพัฒนาจิตใจ), และ ปัญญาภาวนา (การพัฒนาปัญญา) เป็นแนวทางที่ช่วยเสริมสร้างสุขภาวะในทุกมิติ ทำให้ผู้สูงอายุสามารถปรับตัวและดำเนินชีวิตได้อย่างมีคุณค่า แนวทางนี้ส่งเสริมสุขภาวะตามหลักภาวนา ๔ ของผู้สูงอายุเขตเทศบาลเมืองหนองปรือจังหวัดชลบุรี เป็นการ  บูรณาการหลักธรรมในพระพุทธศาสนาคืออริยสัจ ๔ สอดคล้องกับกลุ่มผู้สูงอายุ ซึ่งเป็นแนวทางที่ช่วยสร้างสมดุลในชีวิตและเสริมสร้างสุขภาวะที่ยั่งยืนในชุมชน เป็นการเสริมสร้างความสามารถในการปรับตัวและดำเนินชีวิตอย่างมีคุณค่า ช่วยให้การส่งเสริมสุขภาวะตามหลักภาวนา ๔ ประสบความสำเร็จได้อย่างเป็นรูปธรรมและมีประสิทธิภาพมากในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในสังคม อย่างยั่งยืน  ควรระบุโมเดล  (PMSS Model.) P =กายภาวนา กิจกรรมที่เน้นการพัฒนาร่างกาย ช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงและลดความเสี่ยงของโรคเรื้อรังในผู้สูงอายุ  M= ศีลภาวนา การส่งเสริมความประพฤติที่ดีงามผ่านกิจกรรมทางศาสนา ช่วยสร้างความสงบสุขในจิตใจและเสริมสร้างความสัมพันธ์ที่ดีในครอบครัวและชุมชน S= จิตภาวนา กิจกรรมที่ช่วยพัฒนาจิตใจช่วยลดความเครียดและเสริมสร้างความมั่นคงทางอารมณ์ S= ปัญญาภาวนา การเรียนรู้และพัฒนาสติปัญญาผ่านการอบรมหรือกิจกรรมที่เสริมสร้างความรู้ช่วยให้ผู้สูงอายุสามารถปรับตัวและดำเนินชีวิตได้อย่างมีคุณค่า