ศึกษาวิเคราะห์พระนิพนธ์ในสมเด็จพระญาณสังวรฯ (เจริญ สุวฑฺฒนมหาเถร) ตามแนวเทสนาหาระ
Main Article Content
บทคัดย่อ
ดุษฎีนิพนธ์เรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาพระประวัติและผลงานด้านพระนิพนธ์ในสมเด็จพระญาณสังวรฯ 2) เพื่อศึกษาพระนิพนธ์ในสมเด็จพระญาณสังวรฯ 3) เพื่อวิเคราะห์พระนิพนธ์ในสมเด็จสมเด็จพระญาณสังวรฯ ตามแนวเทสนาหาระ มีผลการศึกษา ดังนี้
สมเด็จพระญาณสังวรฯ ทรงมีพระอุปนิสัยชอบบันทึกเหตุการณ์ ตั้งแต่พ.ศ. 2468 ขณะเรียนชั้นประถมศึกษา เมื่อบรรพชาเป็นสามเณรบันทึกเทศน์ชื่ออริยทรัพย์ 7 ประการ ทรงบันทึกเรื่องราวบางครั้งเป็นเรื่องสั้นบางครั้งเป็นเรื่องยาวเป็นประจำ ทรงอ่านหนังสือทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษและทรงปฏิบัติกรรมฐาน ดังนั้น จึงทรงนิพนธ์หลักธรรมะให้อ่านเข้าใจได้ง่ายและง่ายต่อการปฏิบัติได้ในชีวิตประจำวัน
ผลงานพระนิพนธ์ของพระองค์มีจำนวนมาก สามารถจัดกลุ่มได้ 4 ประเภท คือ 1) ประเภทเรียงความภาษาไทยและภาษาอังกฤษ 114 เรื่อง 2) ประเภทคำบรรยายและคำสอนภาษาไทยและภาษาอังกฤษ 47 เรื่อง 3) ประเภทเทศนาภาษาไทย 34 เรื่อง 4) ประเภทวิชาการเช่นหลักพระพุทธศาสนา, 45 พรรษาของพระพุทธเจ้า เป็นต้น
การวิเคราะห์พระนิพนธ์ตามแนวเทสนาหาระ ดังนี้ 1) อัสสาทะพบว่าพระนิพนธ์กล่าวถึงการสร้างชีวิตที่มีคุณค่าเช่น ชีวิตคือความฝัน, ส่วนประกอบสำคัญของชีวิต, ชีวิตกับศาสนา เป็นต้น 2) อาทีนวะพบว่าพระนิพนธ์มีเนื้อหากล่าวถึง ชีวิตที่มีทุกข์ เช่น ชีวิตที่ขาดศรัทธาจึงมีทุกข์, ทุกข์ของชีวิตด้วยอำนาจกรรม เป็นต้น 3.) นิสสรณะพบว่าพระนิพนธ์มีเนื้อหากล่าวถึง ภาวะที่ชีวิตหลุดพ้นเช่น ภาวะที่ชีวิตหลุดพ้นความทุกข์, การมีความสุขในปัจจุบัน, ภาวะที่ชีวิตหลุดพ้นทุกข์ด้วยปัญญา เป็นต้น4) ผละพบว่าพระนิพนธ์มีเนื้อหากล่าวถึงจุดมุ่งหมายของชีวิตในปัจจุบัน, จุดมุ่งหมายของชีวิตในอนาคตที่มีศรัทธา ปัญญา ศีล กรรม เป็นต้น5) อุปายะพบว่าพระนิพนธ์ มีเนื้อหากล่าวถึง การก้าวย่างของชีวิตออกจากนิวรณ์ด้วยวิธีที่แยบยล6) อาณัติพบว่าพระนิพนธ์มีเนื้อหากล่าวถึง ความสำเร็จในชีวิต, จิตใจดีชีวิตดีมีสุข, วาสนาดีชีวิตดี เป็นต้น
Article Details
References
Phrasakayavongvisut. BovaraDhamma Bophitara History of Somdej Phrayanasangvara. Bangkok. 2015. Wat Bovaranivesavihara.
Somdej Phrayanasangvara. Yanasangvaradhamma Understanding of life (Book 20). Bangkok. 2013. Pabyachat Book Company Limited.