การบริหารจัดการแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมของวัดในพื้นที่ภาคเหนือตอนบน

บทคัดย่อ

บทความฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์ที่จะเสนอเกี่ยวกับการบริหารจัดการแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมของวัดผ่านการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ในพื้นที่พัฒนาหรือใช้ประโยชน์จากทรัพยากรหรือภูมิปัญญาในท้องถิ่นให้เกิดความคุ้มค่า โดยไม่เป็นการทำลายทรัพยากรเหล่านั้น แต่ในปัจจุบันพบว่าการท่องเที่ยวในลักษณะนี้ยังขาดจุดเด่นของวัฒนธรรมในแต่ละพื้นที่ ขาดความเข้าใจในด้านข้อมูลแก่นักท่องเที่ยว ขาดกระบวนการในด้านความคิดสร้างสรรค์ที่แตกต่างในแต่ละพื้นที่ รวมถึงการเข้าถึงแหล่งท่องเที่ยว สิ่งอำนวยความสะดวก ทำให้ไม่เกิดความน่าสนใจ ดึงดูดให้นักท่องเที่ยวกลับมาเที่ยวอีก

ดังนั้น จากการศึกษาพบว่า การทำให้การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมเกิดความน่าสนใจ ต้องเริ่มตั้งแต่การขับเคลื่อน “วัด” เนื่องจากวัดเป็นศูนย์กลางของชุมชน ทั้งเรื่อง ศิลปะวัฒนธรรม ประเพณีต่างๆ แต่วัดไม่สามารถที่จะขับเคลื่อนกิจกรรมได้เพียงฝ่ายเดียว ดังนั้น ทุกภาคส่วนต้องเข้ามามีส่วนร่วมแบบบูรณาการร่วมกัน จึงต้องอาศัยการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน ตามหลักของ “บวร+อ” บ้าน วัด โรงเรียน/หน่วยงานภาครัฐ และเอกชน ในรูปแบบของคณะกรรมการร่วมกันพัฒนา โดยมุ่งเน้นการพัฒนาในด้านต่าง ๆ คือ  1) ด้านกายภาพ 2) ด้านสิ่งอำนวยความสะดวก 3) ด้านนิเวศวิทยาและสิ่งแวดล้อม 4) ด้านสังคม วัฒนธรรม 5) ด้านเศรษฐกิจ เพื่อนำไปสู่การท่องเที่ยวที่พอดี ซึ่งเป็นทางเลือกใหม่ที่จะทำให้การท่องเที่ยวเกิดความยั่งยืนประกอบกับยังคงรักษาวัฒนธรรมแก่คนรุ่นหลัง