การพัฒนาภาวะผู้นำตามหลักสัปปุริสธรรมของกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ในตำบลผาสิงห์ อำเภอเมือง จังหวัดน่าน

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาระดับภาวะผู้นำของกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน 2) เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างหลักสัปปุริสธรรมกับภาวะผู้นำของกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน 3) เพื่อนำเสนอการพัฒนาภาวะผู้นำตามหลักสัปปุริสธรรมของกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน โดยการวิจัยเป็นแบบผสานวิธี ประกอบด้วย การวิจัยเชิงปริมาณ มีกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 378 คน และการวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก กับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 10 รูปหรือคน โดยใช้แบบสัมภาษณ์และวิเคราะห์เนื้อหาเชิงพรรณนา

         ผลการวิจัยพบว่า

1. ระดับภาวะผู้นำของกำนัน ผู้ใหญ่บ้านในตำบลผาสิงห์ อำเภอเมือง จังหวัดน่าน พบว่า โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก


2. ความสัมพันธ์ระหว่างหลักสัปปุริสธรรมกับภาวะผู้นำของกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ในตำบลผาสิงห์ อำเภอเมือง จังหวัดน่าน การทดสอบสมมติฐาน พบว่า โดยรวมมีความสัมพันธ์เชิงบวกในทิศทางเดียวกันอยู่ในระดับมาก


3. การพัฒนาภาวะผู้นำตามหลักสัปปุริสธรรมของกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ในตำบลผาสิงห์ อำเภอเมือง จังหวัดน่าน พบว่า การบูรณาการหลักสัปปุริสธรรม มีลักษณะดังนี้ 1) ธัมมัญญุตา เป็นผู้รู้จักเหตุ ได้แก่ ส่งเสริมผู้นำให้มีกระบวนความคิด วิเคราะห์ และสังเคราะห์ ให้ใช้เหตุผลมาก่อนเสมอและรู้จักการวิเคราะห์สาเหตุแห่งปัญหา 2) อัตถัญญุตา เป็นผู้รู้จักผล ได้แก่ ส่งเสริมผู้นำให้มีการคิดวิเคราะห์อย่างเป็นระบบ ได้เรียนรู้จากการเข้าไปมีส่วนร่วมในกิจกรรม และรู้จักการใช้ เหตุผลที่เหมาะสม 3) อัตตัญญุตา เป็นผู้รู้จักตน ได้แก่ ส่งเสริมผู้นำให้ได้เรียนรู้ฝึกวิเคราะห์โครงการ มีความรับผิดชอบสูง และนำความสามารถมาใช้อย่างเต็มที่ 4) มัตตัญญุตา เป็นผู้รู้จักประมาณ ได้แก่ ส่งเสริมผู้นำให้สามารถกำหนดกิจกรรมที่เหมาะสม เป็นผู้้รู้จักความเหมาะสม กาลเทศะ เข้าใจในศักยภาพตัวเอง และสามารถดึงศักยภาพตัวเองออกมาอย่างเต็มที่ 5) กาลัญญุตา เป็นผู้รู้จักกาล ได้แก่ ส่งเสริมผู้นำให้วางแผนกำหนดการที่เหมาะสม คำนึงถึงความเหมาะสมของเวลาในการดำเนินการในเรื่องต่าง ๆ และให้รู้จักการตรงต่อเวลา 6) ปริสัญญุตา เป็นผู้รู้จักชุมชน ได้แก่ ส่งเสริมผู้นำให้มีมนุษย์สัมพันธ์ที่ดีกับทุกคนในชุมชน มีกิจกรรมเพื่อสร้างเครือข่าย ให้รู้ในเรื่องของชุมชนของตน และมีความสำนึกรักในความเป็นส่วนหนึ่งของชุมชน 7) ปุคคลัญญุตา เป็นผู้รู้ จักบุคคล ได้แก่ ส่งเสริมผู้นำให้รู้จักบุคคลที่เกี่ยวข้องในชุมชนเป็นอย่างดี สร้างความเป็นผู้นำใน การทำงาน พัฒนาฝึกอบรมและทำกิจกรรมชุมชนสัมพันธ์