แนวทางการขับเคลื่อนแนวนโยบายสาธารณะในกิจการโทรทัศน์ภายใต้กรอบกฎหมาย: กรณีกิจการโทรทัศน์และรายการโทรทัศน์สำคัญที่ให้บริการเป็นการทั่วไป

บทคัดย่อ

การศึกษาแนวทางการขับเคลื่อนแนวนโยบายสาธารณะในกิจการโทรทัศน์ภายใต้กรอบกฎหมายใช้กรณีการออกประกาศ กสทช. เรื่อง หลักเกณฑ์การเผยแพร่กิจการโทรทัศน์ที่ให้บริการเป็นการทั่วไป (ประกาศ Must Carry) และประกาศ กสทช. เรื่อง หลักเกณฑ์รายการโทรทัศน์สำคัญที่ให้เผยแพร่ได้เฉพาะในบริการโทรทัศน์ที่เป็นการทั่วไป พ.ศ. ๒๕๕๕ (ประกาศ Must Have) เป็นกรณีศึกษา ซึ่งประกาศทั้งสองฉบับเป็นกติกาพื้นฐานที่สำคัญในกิจการโทรทัศน์ภายใต้การกำกับดูแลของคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (กสทช.) ที่นำเสนอแนวคิดสมัยใหม่ที่คำนึงถึงความจำเป็นของประชาชนในการรับบริการโทรทัศน์ ซึ่งเป็นบริการสาธารณะประเภทหนึ่ง และความสมดุลที่จะให้เอกชนที่ได้รับอนุญาตประกอบกิจการสามารถใช้ทรัพย์สินของตนในการแสวงหาประโยชน์ในเชิงธุรกิจ แนวคิดดังกล่าวของ กสทช. นอกจากจะปฏิบัติตามหลักกฎหมายแล้ว ยังได้นำหลักนิติเศรษฐศาสตร์มาปรับใช้วิเคราะห์ความจำเป็นและผลกระทบที่จะเกิดจากการกำหนดประกาศทั้งสองฉบับ ในขณะเดียวกัน ก็ได้นำแนวคิดจากต่างประเทศที่ได้มีการกำหนดกฎกติกาก่อนประเทศไทยมาศึกษาและปรับใช้ให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมและโครงสร้างอุตสาหกรรมโทรทัศน์ของประเทศ เพื่อเป็นประโยชน์ในการกำกับดูแลให้แก่องค์กรอื่นๆ ในการปรับใช้กฎเกณฑ์ในลักษณะเดียวกันในอนาคต บทความฉบับนี้จึงได้ศึกษาแนวคิดในการออกประกาศทั้งสองฉบับเปรียบเทียบกับกรณีของต่างประเทศ ตลอดจนศึกษาแนวทางการตัดสินของศาลปกครองต่อข้อพิพาท โดยเปรียบเทียบกับกรณีของกระบวนการยุติธรรมในต่างประเทศ