การมีส่วนร่วมของสถานศึกษา ผู้ปกครองและชุมชนในการเสริมสร้างพัฒนาการของนักเรียน ที่มีความต้องการพิเศษเรียนรวม: กรณีศึกษาโรงเรียนวชิรวิทย์ เชียงใหม่ ช้างคลาน

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาองค์ประกอบและปัจจัยที่เอื้อต่อความสำเร็จของกระบวนการการมีส่วนร่วมของสถานศึกษา ผู้ปกครองและชุมชนในการเสริมสร้างพัฒนาการของนักเรียนที่มีความต้องการพิเศษเรียนรวม กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้บริหาร ครู ผู้ปกครองและชุมชน เก็บข้อมูลโดยการประชุมกลุ่ม เครื่องมือที่ใช้คือ แบบบันทึก การประชุมกลุ่ม ซึ่งตรวจสอบความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา (Content Validity) โดยการหาค่า IOC (Item-Objective Congruency Index) มีค่าดัชนีความสอดคล้องในแต่ละข้อ อยู่ระหว่าง 0.60-1.00 วิเคราะห์ผลการวิจัยโดยใช้การวิเคราะห์และสังเคราะห์เนื้อหา ผลคือ

องค์ประกอบของกระบวนการในการบริหาร ประกอบ 1) การสร้างภาคีเครือข่ายโดยผู้ที่มีส่วนได้ส่วนเสียจะเข้ามามีส่วนร่วมในการดำเนินการจะต้องเข้ามามีส่วนร่วมในการวางแผนพัฒนา ดำเนินการและประเมินผลการดำเนินงาน 2) ด้านการสร้างบรรยากาศองค์กรซึ่งเป็นการสร้างความเข้าใจอันดีระหว่างสถานศึกษา ผู้ปกครอง และชุมชน และการส่งเสริมด้านสวัสดิการของนักเรียน ผู้ปกครองและชุมชน 3) ด้านความสัมพันธ์อันดีระหว่างโรงเรียนและชุมชนในการเข้ามามีส่วนร่วมเพื่อวางแผนดำเนินการ และประเมินผลการดำเนินการของสถานศึกษา 4) ด้านการมีส่วนร่วมของสมาชิกซึ่งสถานศึกษาจะเน้นกระบวนการกระจายอำนาจรวมไปถึงการมีส่วนร่วมในกระบวนการตัดสินใจของผู้ปกครองและชุมชน 5) ด้านการประเมินผล สถานศึกษาใช้ระบบการประกันคุณภาพ ภายในสถานศึกษาโดยถือว่ากระบวนการประกันคุณภาพ เป็นส่วนหนึ่งในการในการบริหาร และ 6) ด้านการสนับสนุนทรัพยากรได้เปิดโอกาสให้ทุกภาคส่วนเข้ามามีส่วนร่วมในการระดมทรัพยากรทางการศึกษา

ปัจจัยที่เอื้อต่อความสำเร็จของกระบวนการการมีส่วนร่วมของสถานศึกษา ผู้ปกครองและชุมชนในการเสริมสร้างพัฒนาการของนักเรียนที่มีความต้องการพิเศษ เรียนรวมมีปัจจัยที่สำคัญในการบริหาร ซึ่งประกอบไปด้วย 1) ด้านการอบรมเลี้ยงดูเด็ก (Parenting) ผู้ปกครองและ สถานศึกษาต้องมีความเข้าใจแนวทางในการพัฒนาผู้เรียน 2) ด้านการติดต่อสื่อสาร (Communication) พบว่า ในการสื่อสารระหว่างสถานศึกษา และผู้ปกครอง ประกอบไปด้วย การสื่อสารแบบทางเดียว (One-way Communication) และการสื่อสารสองทาง (Two-way Communication) 3) ด้านการอาสาสมัคร (Volunteering) สถานศึกษาได้เปิดโอกาสให้กับผู้ปกครองและชุมชนเข้ามาเป็นอาสาสมัครมีส่วนร่วมในการทำกิจกรรมและดูแลนักเรียน 4) ด้านการเรียนรู้ที่บ้าน (Learning at Home) สถานศึกษาได้รับความร่วมมือจากผู้ปกครองของนักเรียนในการมีส่วนร่วมในการทำ การบ้านหรืองานที่ครูได้มอบหมายของนักเรียนรวมถึงการให้ข้อเสนอแนะเกี่ยวกับงานที่ได้มอบหมายของครู 5) ด้านการตัดสินใจ (Decision Making) สถานศึกษาได้เปิดโอกาสให้ผู้ปกครองและชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการกำหนด แนวนโยบายในการพัฒนาผู้เรียน และมีส่วนร่วมในกระบวนการประเมินผลการดำเนินการของสถานศึกษา 6) ด้านการมีส่วนร่วมกับชุมชน (Collaborating With the Community) พบว่า ครู ผู้ปกครองและชุมชนต้องสามารถวางแผนในการจัดการศึกษาที่เหมาะสมกับวัยและความสามารถเฉพาะบุคคลของผู้เรียนและจะต้องมีความเข้าใจวิธีการดูแล รวมไปถึงการเข้าใจหลักสูตรการเรียนรู้ของผู้เรียน