ภาวะผู้นํากับการบริหารองค์การสถานศึกษาแบบมีธรรมาภิบาล

บทคัดย่อ

บทความนี้ผู้เขียนได้นําเสนอถึงคุณสมบัติของผู้นําองค์การสถานศึกษาสมัยใหม่ ภายใต้สภาวการณ์การเปลี่ยนแปลงที่ไม่หยุดนิ่งว่า ผู้บริหารสถานศึกษาสมัยใหม่ต้องคํานึงถึงองค์ประกอบปัจจัยที่สําคัญด้านต่าง ๆ ดังนี้ 1) ต้องคิดถึงภาพรวมของการบริหารจัดการ 2) ต้องเข้าใจความหลากหลายทางวัฒนธรรม 3) ต้องสามารถบริหารจัดการเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารได้ 4) ต้องสร้างเครือข่ายความร่วมมือ 5) ต้องแบ่งปันประสบการณ์ผู้นําและ 6) ต้องมีคุณธรรม จริยธรรมและจรรยาบรรณในการประกอบอาชีพและในการบริหารองค์การ
ผู้เขียนได้อธิบายความหมายของธรรมาภิบาล และนําเสนอแนวคิดเกี่ยวกับการสร้างธรรมาภิบาลขององค์การภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสังคม รวมถึงนําเสนอหลักการพื้นฐานในการสร้างธรรมาภิบาลในองค์การประกอบด้วย 1) หลักนิติธรรม 2) หลักความโปร่งใส 3)
หลักการมีส่วนร่วม 4) หลักความรับผิดชอบตรวจสอบได้ 5) หลักความคุ้มค่า และ 6) หลักคุณธรรม นอกจากนั้นผู้เขียนได้นําเสนอการประยุกต์ใช้หลักธรรมาภิบาลในการบริหารองค์การสถานศึกษาในลักษณะที่สําคัญ ๆ ด้านต่าง ๆ อาทิความรับผิดชอบและสามารถตรวจสอบได้ความโปร่งใส การปราบปรามทุจริตและความประพฤติมิชอบ การสร้างความมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนที่มีส่วนได้เสียกับการบริหารองค์การสถานศึกษา การบริหารจัดการองค์การสถานศึกษาแบบมีกฎระเบียบวินัยที่ชัดเจนไม่เลือกปฏิบัติการตอบสนองที่ทันการต่อผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับทุกฝ่าย ที่สําคัญอย่างยิ่งในองค์การสถานศึกษาควรมีความเห็นชอบร่วมกันที่อยู่บนพื้นฐานของประโยชน์ส่วนรวม และมุ่งประโยชน์องค์การเป็นสําคัญ มุ่งสู่ความมีประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผลในหลักธรรมภิบาลของการบริหารองค์การ รวมถึงหลักธรรมภิบาลจะเน้นให้เกิดความเสมอภาคและการมีส่วนเกี่ยวข้องกับการบริหารองค์การแบบมีส่วนร่วมหรือเป็นส่วนหนึ่งขององค์การ